Jak zaprojektować ogród? 10 wskazówek architekta krajobrazu

Projektowanie ogrodu

Dobrze zaprojektowany ogród opiera na przemyślanym i szczegółowym planie, który uwzględnia najważniejsze elementy danego terenu, a także nasze potrzeby i upodobania. Każdy z nas marzy o stworzeniu swojego własnego raju, jakim będzie klimatyczny i efektowny ogród. Jednak o czym należy pamiętać, aby ogród spełniał te kryteria? Jeśli się nad tym zastanawiasz, ten artykuł jest właśnie dla Ciebie!

Posłuchaj
00:00
64

1. Przeanalizuj swoje potrzeby

Określenie potrzeb to pierwszy etap projektu, od którego zależy ostateczny wygląd naszego ogrodu. Na początku warto ustalić konkretne wytyczne, które pozwolą nam przejść do kolejnych etapów projektowania.

W rozmowie z architektem krajobrazu należy poruszyć następujące kwestie tj.: ● rodzaj czynności najczęściej wykonywanych w ogrodzie; ● oczekiwane strefy i funkcje ogrodu; ● docelowa grupa użytkowników – ich wiek oraz oczekiwania; ● kwestie pielęgnacji ogrodu w przyszłości; ● a także istniejące warunki otoczenia, w tym rodzaj i odczyn gleby, rodzaj stanowiska czy dopasowanie względem istniejących zabudowań. Należy ponadto przeanalizować oczekiwania wobec stylu, kolorystyki, roślinności czy elementów małej architektury

Dobrze przeprowadzona rozmowa z architektem krajobrazu, podczas której uwzględnimy wszelkie nasze oczekiwania będzie gwarantować projektem skrojonym na miarę naszych potrzeb.


2. Dopasuj ogród do budynku i elewacji

Po ustalaniu wstępnych wytycznych odnośnie ogrodu, należy dobrze przeanalizować bryłę domu: ● jego kształt; ● wielkość; ● detale architektoniczne; ● materiały, którymi został wykończony. Każdy dom, został zaprojektowany w określonym czasie i stylu, tak więc wybranie odpowiedniego kierunku dla naszego ogrodu musi zostać dobrze przemyślane – tak, aby te dwa elementy współgrały, tworząc jedną spójną całość. Zresztą nie bez powodu, ogród określa się mianem przedłużenia salonu, a tym samym całego domu

Aby ogród dobrze komponował się z domem, jak i otoczeniem wokół niego, należy uwzględnić kilka następujących zasad w odniesieniu do roślin tj. docelowy rozmiar wybranych gatunków oraz kształt, pokrój, kolorystykę i cechy charakterystyczne danej rośliny. Oprócz właściwego składu gatunkowego, należy pamiętać o nawierzchni, tarasie czy małej architekturze.

Aby zachować spójność pomiędzy domem a ogrodem, warto posłużyć się zasadą analogii. Powtórzmy zatem użyte już materiały lub kolorystykę dobierając je, pod istniejące elementy budynku.

 
 
 
Wyświetl ten post na Instagramie
 
 
 

Post udostępniony przez @ann_projektuje

 
 
 
Wyświetl ten post na Instagramie
 
 
 

Post udostępniony przez @ann_projektuje



3. Dobierz dobrze materiały 

Dobrze dobrane materiały to takie, które są spójne z bryłą i elewacją domu. Jednak oprócz wspomnianej analogii, należy pamiętać o przewidzianym w projekcie stylu ogrodowym, który może determinować konkretne materiały, a także kolorystyce i formie projektowanych roślin. 

Bezpiecznym rozwiązaniem jest stosowanie dwóch lub trzech dominujących, w danym stylu materiałów i kolorów. Konsekwencja dobrze dobranych materiałów gwarantuje nam wrażenie harmonii i spójności w ogrodzie – niestety dużo rzadziej stosujemy tą zasadę w ogrodach, w przeciwności do naszych wnętrz.

Pamiętajmy, aby unikać nagromadzenia się zbyt dużej ilości różnorodnych materiałów oraz faktur. Oprócz wprowadzenia wrażenia chaosu, niewłaściwie dobrane materiały będą odciągać uwagę, od tego co najważniejsze w ogrodzie – roślin.


Dobranie odpowiednich materiałów dotyczy zarówno tych głównych, które budują przestrzeń, a także szereg dodatków, które decydują o końcowym klimacie danego ogrodu – meble, mała architektura czy tekstylia.
fot. Photographee.eu / Adobe Stock
Dobranie odpowiednich materiałów dotyczy zarówno tych głównych, które budują przestrzeń, a także szereg dodatków, które decydują o końcowym klimacie danego ogrodu – meble, mała architektura czy tekstylia.

4. Wybierz spójną kolorystykę

Kolor to nie tylko cecha konkretnego materiału, to wrażenie, które wpływa na nasz nastrój i emocje, a także czynnik który przywołuje skojarzenia lub wyzwala wspomnienia. W ogrodzie, podobnie jak we wnętrzach barwa warunkuje charakter tego miejsca oraz to jak się w nim czujemy. Przy doborze kolorystyki w projekcie ogrodu, warto uwzględnić kilka kwestii tj.: ● nasze preferencje; ● charakterystykę wybranego stylu; ● kolory istniejących elementów, w tym elewacje budynku; ● kolory projektowanych roślin.

 
 
 
Wyświetl ten post na Instagramie
 
 
 

Post udostępniony przez @ann_projektuje

 
 
 
Wyświetl ten post na Instagramie
 
 
 

Post udostępniony przez @ann_projektuje


W zależności od wielu czynników kolorystyka ogrodu może być utrzymana w tonacji barw ciepłych – opierających się na czerwieniach, żółciach, pomarańczach, beżach i odcieniach kremowych, które działają na nas pobudzająco, a przy tym przykuwają naszą uwagę oraz barw zimnych – skupionych na błękicie, fiolecie, zieleni oraz szarości, które są stonowane i działają na nas kojąco. W zależności od tego, jaki efekt chcemy uzyskać, stosujemy odpowiednią paletę barw. Zaprojektowany ogród może być w pełni monochromatyczny lub bazować na kolorach kontrastowych. Należy zwrócić uwagę na to, że kolory w zależności od ilości światła, które na nie pada zmieniają swoje nasycenie. Tak więc wybrane przez nas barwy, mogą prezentować się inaczej w pełnym słońcu, a inaczej w zupełnym cieniu. 

Oprócz tego, że kolor w prosty sposób urozmaica całą przestrzeń ogrodową, należy pamiętać, że może on kształtować czy korygować daną przestrzeń. W zależności od konkretnego odcienia mamy możliwość uzyskać wizualne powiększenie bądź zmniejszenie przestrzeni, a także tradycyjnie dane miejsce rozświetlić czy przyciemnić.


5. Zachowaj proporcje w kompozycjach roślinnych 

Dobrze zaprojektowany ogród opiera się na przemyślanej kompozycji, na którą składa się szereg różnorodnych roślin tj. drzewa, krzewy czy byliny. Kompozycja to nie tylko ślepe odwzorowanie charakterystycznych cech danego stylu, to także stosowanie niezawodnych zasad, które zagwarantują nam udany efekt końcowy. 

Warto zacząć od wybrania konkretnego stylu, pasującego do istniejącej bryły budynku i jego elewacji oraz stworzenia statycznego i jednolitego tła, które będzie stanowić swoiste płótno do dalszego projektowania. Takie tło zrównoważy dynamikę całej rabaty, która uwzględnia często nie tylko różnorodną kolorystykę roślin, a także ich kształt, formę czy inne cechy charakterystyczne. Rozwiązaniem może być ogrodzenie, ściana, mur, panel ogrodowy, porośnięta pnączem pionowa powierzchnia czy żywopłot

 
 
 
Wyświetl ten post na Instagramie
 
 
 

Post udostępniony przez @ann_projektuje

 
 
 
Wyświetl ten post na Instagramie
 
 
 

Post udostępniony przez @ann_projektuje

 
 
 
Wyświetl ten post na Instagramie
 
 
 

Post udostępniony przez @ann_projektuje


Wybierając gatunki do ogrodu, oprócz wymagań siedliskowych należy uwzględnić termin ich kwitnienia, kolor pojawiających się kwiatów, a przede wszystkim ich wysokość oraz ostateczną formę. Należy pamiętać o zastosowaniu odpowiedniej ilości danego gatunku – niektóre z nich wyglądają zdecydowanie lepiej w większych skupiskach, ponieważ ich pojedyncze egzemplarze nie przyciągają mocno naszego wzroku, natomiast pozostałe bywają zbyt ekspansywne, co w przyszłości może skutkować zaburzeniem ogólnej koncepcji. Bezpiecznym zabiegiem będzie sadzenie roślin w układzie piętrowym, gdzie większe rośliny znajdą się z tyłu rabaty, a niższe w jej frontowej części. Taki rytmiczny, powtarzający się układ, możemy łatwo zróżnicować sadząc pomiędzy, pojedyncze egzemplarze większych drzew i krzewów, tzw. solitery.

Kolejnym zabiegiem, o którym warto pomyśleć jest wprowadzenie statycznych elementów poziomych – tzw. horyzontalnych, dla zrównoważenia rabat. Przykładem może być równo strzyżony pas krzewów, który będzie stanowić formę przegrody czy podziału wnętrza, zielona przestrzeń trawnika czy jednorodna nawierzchnia. Jednak, aby zachować właściwą kompozycję, ogród potrzebuje pionowych elementów, które będą budować strukturę ogrodu – pomogą nam w tym, wspomniane wcześniej solitery.

Niezależnie od projektu, należy pamiętać, aby nie wprowadzać zbyt dużej liczby gatunków i odmian, charakterystyczne rośliny stosować z umiarem, a także zachować balans pomiędzy gatunkami iglastymi i liściastymi. Całość musi dobrze się prezentować, a liczba punktów skupiających uwagę nie może zostać przesadzona.

Przykład zaprojektowanej rabaty w układzie piętrowym roślin, na tle żywopłotu, który stanowi statyczne i jednolite tło.
Fot. Андрей Юсенков / Adobe Stock
Przykład zaprojektowanej rabaty w układzie piętrowym roślin, na tle żywopłotu, który stanowi statyczne i jednolite tło.

6. Unikaj przypadkowości, sadź rośliny zgodnie z planem

Swoją przygodę z prowadzeniem ogrodu, często rozpoczynamy od przypadkowego sadzenia roślin, które zostały zakupione pod wpływem impulsu – pięknego wyglądu, dobrej ceny czy promocji lub zostały nam po prostu podarowane. Efektem sadzenia bez docelowego planu, po kilku sezonach może być chaos – charakteryzujący się brakiem ujednolicenia, mnogością form czy kolorów, a nawet niedopasowaniem do istniejących warunków.

Prawidłowe sadzenie roślin zgodne z ich rozstawą i wymiarami, zapewni nam nie tylko estetyczny wygląd samego ogrodu, jak i danej rośliny, a przede wszystkim zapewni dogodne dla niej warunki życia. Należy jednak zachować zdrowy rozsądek – zbyt gęste nasadzenia mogą zakłócić całą kompozycje ogrodu, a nawet uniemożliwić lub zakłócić prawidłowy rozwój roślin. 

Zaplanowanie rabat jest to zatem szereg przemyślanych i technicznych działań, uwzględniających różne aspekty tj. właściwe stanowisko, poziom nasłonecznienia, rodzaj i odczyn gleby, wilgotność czy sąsiedztwo istniejących już roślin.

Dzięki szczegółowemu zaplanowaniu rabat ogrodowych na przestrzeni lat, zaoszczędzimy czas oraz niepotrzebnie wydane pieniądze na przypadkowe okazy roślin czy innych dodatków.


7. Wybieraj rośliny ozdobne cały rok 

Planując nasadzenia warto zadbać o przemyślany dobór gatunkowy, który zapewni nam sezonową ciągłość. Odpowiedni wybór gatunków sprawi, że nasz ogród będzie atrakcyjny o każdej porze roku, niezależnie od pogody. Jednak poszukując roślin do naszego otoczenia, najczęściej zwracamy uwagę na estetyczne kwiatostany. Jednak nie same kwiaty mogą zdobić nasze kompozycje… 

Przez to niestety bardzo często pomijamy gatunki o atrakcyjnych liściach, które będziemy oglądać przez większość roku, a także rośliny o barwnych pędach i owocach lub ozdobnej korze czy estetycznych kwiatostanach, nawet po ich przekwitnięciu. Rozwiązaniem zapewniającym nam długotrwały ozdobny efekt jest sadzenie roślin zimozielonych, które zachowują swoje liście poza okresem wegetacyjnym czy traw ozdobnych, których zasuszone źdźbła stanowią często podstawę zimowego krajobrazu.

Oprócz wspomnianych propozycji, nie można zapomnieć o roślinach cebulowych, które urozmaicą nasze ogrody wczesną wiosną, lub o bylinach czy cebulach, które będą cieszyć oko nawet późną jesienią. Dobrze przemyślana roślinność sprawi, że niezależnie od pory roku czy aktualnej pogody może dobrze prezentować się w naszych ogrodach – nawet taka oprószona białym puchem czy pokryta szronem. 

 
 
 
Wyświetl ten post na Instagramie
 
 
 

Post udostępniony przez @ann_projektujex

 
 
 
Wyświetl ten post na Instagramie
 
 
 

Post udostępniony przez @ann_projektuje

 

8. Nie sadź roślin na trawniku 

Planując od początku zagospodarowanie ogrodu, warto wydzielić odpowiednio przestrzeń. Po ustaleniu ostatecznej lokalizacji dla poszczególnych elementów, należy oddzielić przestrzeń specjalnym obrzeżem. Do tego świetnie sprawdzą się gotowe, różnego rodzaju obrzeża z tworzyw sztucznych, krawężniki, kostka brukowa, elementy kamienne lub betonowe, a nawet elementy z drewna, choćby niska palisada.

Takie wydzielenie przestrzeni umożliwi nam sprawną pielęgnację w ogrodzie. Zabieg ten zapewni sprawne koszenie trawnika, bez większych manewrów, ze względu na znajdujące się na środku niego elementy, a także uniknięcie przypadkowych uszkodzeń roślin, znajdujących się na pobliskich rabatach. Warto wspomnieć o tym, że wyraźne zarysowanie rabat daje także możliwość sprawnego ściółkowania gleby, pod posadzonymi tam roślinami, w celu jej wzbogacenia i poprawienia kondycji danego okazu – bez zbędnego bałaganu.

Należy pamiętać, że trawnik stanowi oddzielną formę roślinną w ogrodzie, dlatego warto przemyśleć jego kształt i funkcje od samego początku.

Przykładowy efekt sadzenia większych roślin bezpośrednio w trawniku.
Fot. Marekp / Dreamstime
Przykładowy efekt sadzenia większych roślin bezpośrednio w trawniku.

9. Nie zostawiaj pustych, rozległych przestrzeni 

Większość osób, decydujących się na projekt ogrodu, życzy sobie zaprojektowanie tzw. ogrodu bezobsługowego, który według nich charakteryzuje się dużą powierzchnią trawnika oraz obsadzeniem roślinami, jedynie po granicach ich posesji. Uprzedzenie i ostrożne podejście do sadzenia roślin ozdobnych, uzasadniane jest dużym nakładem czasu i pracy, co skutkuje niezagospodarowanym i w pełni ubogim ogrodem. Niemalże pusta przestrzeń, bez większych roślin stanowi otwarty i nijaki teren, który jest wyłącznie narażony na promienie słoneczne

W rzeczywistości dobrze przemyślane zagospodarowanie ogrodu, nie tylko może nam zapewnić ciekawie zaaranżowaną przestrzeń, poprzez wydzielenie wnętrz ogrodowych, ale także zagwarantuje nam cień, a nawet oszczędzi nam pracy, dzięki różnorodności powierzchni w ogrodzie. Oprócz zastosowania ozdobnych roślin, należy śmielej podchodzić do gatunków drzew. Niepotrzebnie boimy się o dodatkowe nakłady pracy przy grabieniu liści jesienią czy ewentualnych zniszczeniach, spowodowanych przez niekorzystne warunki pogodowe. 

Podjęcie czasem odważnych działań, odnośnie ogrodu umożliwi nam stworzenie jedynego w swoim rodzaju miejsca, dopasowanego do naszych potrzeb, gdzie przy okazji rośliny wykorzystane w projekcie dostarczą nam tlenu, oczyszczą powietrze z zanieczyszczeń czy wygłuszą pobliski hałas.

Przykład wnętrza ogrodowego, z wydzieloną strefą wypoczynkową, w otoczeniu roślin. Taki zabieg zdecydowanie urozmaici projektowaną przestrzeń.
Fot. Pornpawit / Adobe Stock
Przykład wnętrza ogrodowego, z wydzieloną strefą wypoczynkową, w otoczeniu roślin. Taki zabieg zdecydowanie urozmaici projektowaną przestrzeń.

10. Bądź cierpliwy, a efekt bujnego ogrodu z Twoich wizualizacji pojawi się wkrótce! 

Przy kompleksowym projektowaniu ogrodu, należy uzbroić się w cierpliwość, ponieważ na ostateczny efekt często musimy poczekać od dwóch do nawet kilka lat. Dopiero po upływie tego czasu, zaczniemy się w pełni cieszyć z efektownych rabat, pełnych bujnej zieleni. Nie bez powodu powiedziała kiedyś polska powieściopisarka Małgorzata Kalicińska, autorka cyklu „Rozlewisko”:

Ogród to wielka sztuka cierpliwości.

Jeśli jednak zależy nam na osiągnięciu efektu bujnej roślinności w krótszym czasie, należy przy projektowaniu pomyśleć o gatunkach szybko rosnących, które w ciągu kilku miesięcy całkowicie odmienią wygląd otoczenia. Jeśli projekt, przewiduje nasadzenia drzew i krzewów, warto zaopatrzyć się w kilkuletnie, wyrośnięte okazy, które przyspieszą nam efekt finalny ogrodu.

Tymczasowym zabiegiem, uzupełniającym dopiero rozwijającą się roślinność może być dodatkowa aranżacja w pojemnikach albo posadzenie obficie kwitnących i szybko rosnących gatunków jednorocznych. Przykładem są m.in.: aksamitki, bratki, chabry, cynie, dalie, floksy, kosmosy, nagietki, nasturcje, pelargonie, petunie, słoneczniki, werbeny czy złocienie. Kolejnym pomysłem na urozmaicenie chwilowo pustej przestrzenni może być zastosowanie roślin cebulowych, które już wiosną ukwiecą naszą przestrzeń. Takie aranżacje wyglądają niezwykle dekoracyjnie, a możliwość ich kompozycji jest niezliczona. 

Dla niecierpliwych użytkowników, którym zależy na szybkiej zieleni na ich posesji warto polecić zakupienie trawy z rolki, które umożliwia szybkie i efektowne stworzenie zielonego kobierca, w zaledwie jeden dzień.

Zdjęcie tytułowe:  / Adobe Stock

Obserwuj
Autor
Anna Kuchta Anna Kuchta

Z wykształcenia inżynier architekt krajobrazu, a prywatnie pasjonatka podróży oraz mody.

Artykuły autora Wszyscy autorzy
Tematy
Więcej na ten temat
50+ prezentów na Mikołajki i Boże Narodzenie 2024 r. | Dla ogrodników i ich bliskich
Komentarze

Sekrety pięknych storczyków. Eksperci radzą, jakie produkty wybrać do codziennej pielęgnacji
To się przyda
Tagi
Najnowsze treści