Rośliny strukturalne (architektoniczne) | Czym są? Jak je wykorzystać w ogrodzie?

Co kryje się pod pojęciem "rośliny strukturalne"?

Mimo lekko tajemniczej nazwy, prawdopodobnie każda osoba posiadająca ogród, ma na swojej posesji rośliny strukturalne – być może posadzone świadomie lub zupełnie przypadkowo. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa "structura", które oznacza proces budowania i odnosi się do roślin, które mają tworzyć szkielet ogrodu, a także wyznaczać jego kształt i zamysł. Przeważnie są to drzewa i krzewy liściaste, a także zimozielone, aby zachowały efekt przez cały rok oraz gatunki wieloletnie, które odznaczają się ciekawym pokrojem, charakterystycznym wyglądem liści lub kwiatów. 

Dlaczego rośliny strukturalne są tak ważne w ogrodzie? 

Dobrze zaprojektowany ogród zachwyca swoim wyglądem przez cały rok, niezależnie od pory. Co jeśli się jednak w pewnym momencie na naszych rabatach pojawią się puste, monotonne czy bez wyrazu miejsca? Rozwiązaniem na takie sytuacje jest wprowadzenie w przemyślany sposób roślin strukturalnych. Są one skutecznym elementem do tworzenia udanych kompozycji w ogrodzie, nie bez przyczyny często określa się je mianem roślin architektonicznych. Ponadto ich oryginalna forma bywa często rozwiązaniem problemów z zachwianą proporcją w ogrodowej przestrzeni. 

Zalety roślin strukturalnych 

Dynamika w ogrodzie 

Rośliny o architektonicznej formie często pełnią rolę centralnych punktów w formie samotnych soliterów lub wyznaczając rytm, poprzez regularne, powtarzające się w równych odstępach nasadzenia.. Nie tylko sama ich obecność dodaje dynamiki w ogrodzie, wpływ ma również ich budowa. Delikatne gałęzie, chwiejne łodygi czy puszyste kwiatostany poruszają się nawet przy najlżejszym wietrze, wprowadzając dodatkowy ruch i dynamikę do kompozycji. 

Wyraźne zielone tło 

Projektując ogród, warto zacząć od wybrania zimozielonych gatunków, które stworzą statyczne tło. W trakcie zmieniających się pór roku nasadzenia z iglastych drzew i krzewów w postaci soliterów, grup a nawet żywopłotów będą nieustannie cieszyć oko, wypełniając przestrzeń ogrodową zielenią. Dodatkowo takie tło będzie podbijać kontrastowe kolory nasadzeń bylinowych w ich pobliżu. 

Charakterystyczny wygląd 

Projektując ogród nie obawiaj się wybierać gatunków. Zaczynając od tych największych - krzewy i drzewa zarówno liściaste jak i iglaste posiadają wiele różnorodnych pokrojów tj. stożkowy, kolumnowy, kulisty, płaczący, parasolowaty czy eliptyczny. Rozważ taki kształt, by stanowił ciekawy akcent rabaty. W przypadku bylin zastanów się nad gatunkami, które posiadają mniej oczywisty kształt kwiatostanu lub takimi, które nawet po przekwitnięciu będą atrakcyjnie w porze jesiennej lub zimowej. Struktury dodadzą odmiany o eterycznych, puszystych kwiatach, które sprawią wrażenie trójwymiarowości rabaty. Podobnie gatunki traw ozdobnym, które wprowadzą harmonie i zmiękczą zwarte nasadzenie, pełne roślin. 

Oprócz tradycyjnie kwitnących, wybierz gatunki o ciekawych liściach. Wielkość, kształt, brzeg blaszki czy kolor pomoże w stworzeniu kolejnych punktów w przestrzeni atrakcyjnych przez większość roku. W podobny sposób zadziałają gatunki o oryginalnej korze – ich faktura oraz kolor będzie kolejnym elementem budującym strukturę ogrodu, kiedy to w byliny przejdą w stan uśpienia. Wtedy mimo zrzucenia liści charakterystyczny wygląd kory przyciągnie uwagę. To pewne… 

Pamiętaj aby uzupełnić całość roślinami dekoracyjnymi, które będą komponować się z kluczowymi roślinami strukturalnymi, a także roślinami zielnymi w postaci gatunków jednorocznych lub dwuletnich. Sprawdzą się jako dodatek, wypełniając wolne przestrzenie pomiędzy grupami bylin. Sadząc każdy rodzaj roślin należy wziąć pod uwagę ich docelowy rozmiar i znaleźć im odpowiednie miejsce, by nie przysłoniły innych roślin. 

Strzyżone formy 

Dodatkowym urozmaiceniem ogrodu mogą okazać się geometryczne topiary, czyli rośliny celowo formowane przez człowieka. Prosty kształt, pomiędzy ukwieconymi rabatami będzie w oryginalny sposób urozmaicać przestrzeń, pełniąc przy tym rolę ozdoby czy bardziej praktyczną rolę elementu dzielącego przestrzeń. 

Dodatkowe elementy 

Różnorodność struktur nie musi pochodzić tylko i wyłącznie od roślin. Alternatywą mogą być rozmieszczone głazy, które nawiązują do naturalnego krajobrazu, a przy tym wprowadzają uczucie spokoju w całą kompozycje. Innym bardziej odważnym sposobem może być wprowadzenie ozdobnych elementów w postaci prostych, geometrycznych rzeźb czy pionowych paneli. Elementy wynurzające się z łanu roślinności dodadzą wyjątkowego kontrastu, który zapewni dodatkową dynamikę i brak nudy, nawet po zakończeniu wegetacji roślin. 

Podsumowując, rośliny strukturalne w Twoich ogrodzie to zapewnienie:

• różnorodności roślin
• dynamiki w ogrodzie
• wyraźnych akcentów
• a przede wszystkim atrakcyjność ogrodu przez 365 dni!
  
  

Sprawdzianem na to, czy we właściwy sposób zagospodarowałeś przestrzeń będzie okres jesienno-zimowy, kiedy to trawa zostanie pokryta pierwszym szronem, a gałęzie stracą wszelkie liście. Wtedy łatwo zauważyć, czy ogród jest wystarczająco zaopatrzony w gatunki roślin strukturalnych. Pamiętaj, że rośliny te muszą się powtarzać na obszarze całego ogrodu, aby zapewnić spójność i harmonię. Powtarzane jako akcent na rabatach, solitery czy nasadzenia w grupach zadbają o zdecydowaną lepszą atrakcyjność ogrodu.

Tekst: Anna Kuchta, zdjęcie tytułowe: primopiano / Adobe Stock