Pożyteczne owady w ogrodzie

Każdy ogród jest pełen owadów, mimo że nie zawsze je widzimy i zdajemy sobie sprawę z ich obecności. Owady mają olbrzymie znaczenie w przyrodzie, są wśród nich nie tylko szkodniki, ale także owady pożyteczne - drapieżniki i zapylacze.

Owady, insekty (Insecta) – gromada stawonogów. Najliczniejsza grupa zwierząt. Są to zwierzęta wszystkich środowisk lądowych, wtórnie przystosowały się też do środowiska wodnego. Były pierwszymi zwierzętami, które posiadły umiejętność aktywnego lotu. Rozmiary ciała owadów wahają się od 0,25 mm do ponad 350 mm. W Polsce do najliczniej reprezentowanych rzędów owadów należą motyle, chrząszcze, błonkówki i muchówki. Owady mają olbrzymie znaczenie w przyrodzie, są wśród nich owady zarówno pożyteczne, jak i szkodniki.

Warto zdobyć chociaż minimum informacji o owadach zamieszkujących nasze ogrody, gdyż wiele z nich jest naszymi małymi sprzymierzeńcami. Warto nadmienić, że pająki nie są owadami! Pająki (Araneae) należą do gromady pajęczaków (Arachnida).

Jak dbać o pożyteczne owady w ogrodzie?

Owady nie pojawią się w naszym ogrodzie, jeśli będzie przesadnie wypielęgnowany. Golfowa murawa i żywopłot z iglaków nie stanowią zachęty dla owadów. Posadź w swoim ogrodzie różnorodne rośliny kwitnące - będą one wabić owady, stanowić dla nich pokarm oraz schronienie. Doskonale sprawdzają się tu nagietki, kosmosy, cynie i aksamitki, oraz kwitnące drzewa, krzewy, byliny i warzywa.
Na skraju ogrodu pozostaw dzikie rośliny – chwasty sprzyjają naturalnej równowadze i bioróżnorodności.
Zapewnij owadom miejsca do rozmnażania i schronienia, w postaci wiązek grubej słomy długości ołówka zawieszonych w półcienistym miejscu, lub doniczek wypełnionych pakułami lub wiórami, zawieszonych na krzewach do góry dnem.
Nie niszcz gniazd owadów pożytecznych ani pajęczyn w ogrodzie - zapewnij miejsca, gdzie mogą powstawać.
Ogranicz stosowanie chemicznych środków ochrony roślin - wiele z nich jest toksycznych także dla pożytecznych owadów. Wybierając środek chemiczny zwracaj uwagę na jego toksyczność dla pszczół, wybierając najmniej toksyczny. Środki ochrony roślin stosuj zgodnie z etykietą - instrukcją stosowania. Jeśli pożyteczne owady (np. złotooki) są uciążliwe w domu, zamontuj moskitiery w oknach zamiast użycia środka owadobójczego.

Mali sprzymierzeńcy, czyli pożyteczna rola owadów w ogrodzie

Zarówno w naturze, jak i w naszym ogrodzie owady pełnią różne pożyteczne funkcje. Dzięki owadom zapylającym będziemy cieszyć się wieloma kwiatami i owocami, a owady drapieżne bez trudu uporają się ze szkodnikami naszych roślin.

Musimy się nauczyć żyć z owadami w ogrodzie oraz odróżnić owady pożyteczne od szkodników. Tylko wtedy uda nam się stworzyć piękny ogród.

Owady drapieżne - mini agencja ochrony roślin

Niestety, w naszych ogrodach szkodniki mają większe pole do popisu niż w naturalnych środowiskach. Stwarzamy dla nich prawdziwy raj, z praktycznie nieograniczoną ilością pożywienia. Z pomocą mogą nam przyjść owady drapieżne - biedronki, biegaczowate, ważki, złotooki, mrówki oraz pająki.

Owady drapieżne i pająki są naturalnymi wrogami szkodników w ogrodzie. Polują zwykle na inne owady i bezkręgowce w powietrzu, na lądzie, w wodzie i w glebie.

Owady drapieżne mają znaczny udział w walce ze szkodnikami, ograniczając ich populację - pomagają zachować równowagę w środowisku naturalnym. Zazwyczaj nie zdajemy sobie sprawy, że w ogrodzie mamy tysiące małych ochroniarzy w postaci pożytecznych owadów drapieżnych.


Drapieżne biedronki oraz ich larwy żywią się głównie mszycami i czerwcami. Jedna larwa biedronki w ciągu swego rozwoju zjada około 600 mszyc. Najczęściej w ogrodzie można zobaczyć biedronki siedmiokropki, a nieco rzadziej biedronki dwukropki, fot. www.sxc.hu	Biegaczowate to drapieżne chrząszcze. Zjadają owady i ich larwy, a także dżdżownice i ślimaki. Żerują w nocy, w dzień chronią się w ściółce, między butwiejącymi liśćmi, pod kamieniami, fot. www.sxc.hu


Ważki można spotkać nad oczkiem wodnym. Dorosłe ważki i ich larwy są drapieżne - żywią się owadami i organizmami wodnymi - m.in. larwami komarów., fot. Paweł Romanowski	Złotooki zjadają wiele szkodników, przede wszystkim mszyce, czerwce, miodówki, przędziorki oraz zwójki, fot. www.sxc.hu


Pająki nie są niebezpieczne, choć ich ugryzienie może zaboleć. Żywią się owadami, zastawiają sieci, pułapki lub skaczą na ofiary z ukrycia, fot. www.sxc.hu	Pożyteczne mrówki jeśli występują w dużych skupiskach bywają niechcianymi gośćmi w ogrodzie. Warto jednak pamiętać, że mrówki w ogrodzie to owady pożyteczne, fot. www.sxc.hu

Pszczoły i trzmiele - niezbędne owady zapylające

Największą grupą owadów zapylających kwiaty w ogrodzie są owady pszczołowate. Oprócz znanej pszczoły miodnej kwiaty w ogrodzie zapylane są także przez dzikie pszczoły - nie żyją w rojach i nie tworzą miodu. Najczęściej spotykane dzikie pszczoły to:

murarka ogrodowa,
lepiarka wiosenna,
pszczoła samotka.

Mimo że pszczoły zapylają większość roślin, to jednak nie mają dostępu do wszystkich kwiatów - np. do gatunków o długich rurkowatych kielichach. Odwiedzają je za to trzmiele. W Polsce żyje około 30 gatunków trzmieli, najbardziej znanymi krajowymi przedstawicielami są m.in. trzmiel ziemny o białym końcu odwłoka, gnieżdżący się w ziemi, często w norach gryzoni, oraz trzmiel kamiennik, zakładający gniazda pod kamieniami lub w ziemi. W Polsce wszystkie gatunki trzmieli objęte są całkowitą ochroną gatunkową.


Owady zapylające to w głównej mierze pszczołowate, do których należy kilkaset gatunków dzikich pszczół, około 30 gatunków trzmieli i pszczoły miodne. Na zdjęciu owady zapylające – pszczoła (z lewej) i trzmiel (z prawej).

Redakcja ZielonyOgrodek.pl