Jabłoń w ogrodzie. Uprawa i odmiany

Jabłoń jest najczęściej uprawianym drzewem owocowym w Polsce i drugim na świecie. Istnieje kilkanaście tysięcy odmian jabłoni. Wybraliśmy te, które najlepiej nadają się do sadu przydomowego.

Jabłoń domowa (Malus domestica)

Kwitnienie
Jabłonie kwitną na biało lub biało różowo w kwietniu i maju. Termin kwitnienia uzależniony jest o odmiany. Drzewa mogą przemarzać, ale zdarza się to rzadko.

Zapylanie
Jabłoń jest rośliną obcopylną. Aby drzewo wydało owoce, jego kwiaty muszą być zapylone przez pyłek z innego drzewa tego samego gatunku. Jabłonie owocują słabo lub nie owocują w ogóle, jeśli w tym samym ogrodzie lub u sąsiada nie kwitnie zapylacz.

Wybór odpowiedniego zapylacza uzależniony jest od stanowiska, warunków klimatyczno-glebowych oraz zastosowanej podkładki. Dokładne informacje można uzyskać w gospodarstwie szkółkarskim lub w centrum ogrodniczym. Na etykietkach drzewek owocowych bardzo często podane są informacje o tym, które odmiany są dla nich odpowiednimi zapylaczami.

Owocowanie
Pierwsze owoce wczesnych odmian dojrzewają już pod koniec lipca, zbiór ostatnich ma miejsce w październiku.

Odmiany jabłoni do sadu przydomowego

Nie sposób opisać pełnej listy odmian jabłoni, gdyż istnieje kilkanaście tysięcy odmian o zróżnicowanych wymaganiach, podatności na choroby, kolorze i wielkości, a przede wszystkim różniących się smakiem owoców. Jabłka są słodkie lub kwaśne, chrupiące lub miękkie, czerwone lub żółtawe.

Do najbardziej popularnych odmian jabłoni sadzonych w sadach przydomowych należą: Alka, Delbarestivale, Discovery, Early Geneva, Florina, James Grieve, Medea, Oliwka żółta, Sawa, Szampion i Topaz.

Poniżej przedstawiamy krótką charakterystykę wybranych odmian jabłoni do sadów przydomowych. Przy tworzeniu listy wzięliśmy pod uwagę szereg cech - m.in. wygląd i smak owoców, termin owocowania i dojrzewania owoców, jednak ostatecznego wyboru odmian dokonaliśmy przede wszystkim na podstawie odporności na mróz i choroby - parcha i mączniaka jabłoni.

	Alka	Delbarestivale	Discovery
POCHODZENIE	odmiana polska	odmiana angielska	odmiana angielska
OWOCE	średnie lub drobne	duże, owalne, ścięte przy wierzchołku	średnie, wyrównane, kuliste i lekko spłaszczone
SKÓRKA	pokryta czerwonobrązowym rumieńcem	zielono-żółta, pokryta czerwonym smużkowatym rumieńcem	gładka, sucha, jasnożółta, pokryta czerwonym rozmytym rumieńcem
MIĄŻSZ	słodki, smaczny	kremowo-biały, soczysty, chrupki, słodko kwaśny, bardzo smaczny	kremowo-biały, delikatny, soczysty, słodkawy, smaczny
OWOCOWANIE	wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje średnio obficie, regularnie	wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje średnio obficie, w późniejszym wieku często przemiennie	średnio wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje umiarkowanie, corocznie
DOJRZEWANIE	połowa sierpnia	początek września, zbiór należy rozciągnąć w czasie bo owoce dojrzewają nierównomiernie	druga połowa sierpnia
WZROST	drzewo rośnie umiarkowanie silnie	drzewo rośnie silnie	drzewo rośnie średnio silnie
MRÓZ	wytrzymała na mróz	wytrzymała na mróz	średnio wrażliwa
CHOROBY	całkowicie odporna na parch	mało wrażliwa na parcha i mączniaka jabłoni	mało wrażliwa na parcha, średnio wrażliwa na mączniaka
INNE	-	owoce deserowe i na przetwory	owoce deserowe

	Early Geneva	Florina	James Grieve
POCHODZENIE	odmiana amerykańska	odmiana francuska	odmiana szkocka
OWOCE	średnie, kuliste, nieco spłaszczone, szybko przejrzewają	duże, kuliste	średnie lub duże, wyrównane, stożkowato-kuliste
SKÓRKA	błyszcząca, z jasnoniebieskim nalotem, pokryta jasnoczerwonym, rozmytym rumieńcem	pokryta różowo-czerwonym rumieńcem z jasnymi przetchlinkami	gładka, zielono-żółta, pokryta rumieńcem z purpurowymi smugami
MIĄŻSZ	białawy, pod skórką zaróżowiony, soczysty, kwaskowaty, smaczny	białawy, słodki, o charakterystycznym posmaku dzikich jabłek, bardzo smaczny	kremowy, kruchy, soczysty, słodko kwaśny, bardzo smaczny
OWOCOWANIE	wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje corocznie i obficie	wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje bardzo obficie, corocznie	wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje obficie i regularnie
DOJRZEWANIE	w końcu lipca i początku sierpnia	połowa października, opóźnienie zbioru powoduje szybkie pogorszenie smaku owoców	koniec sierpnia
WZROST	drzewo rośnie niezbyt silnie	drzewo rośnie silnie	drzewo rośnie niezbyt silnie
MRÓZ	wytrzymała na mróz	Wytrzymała na mróz	wytrzymałe na mróz
CHOROBY	średnio podatna na choroby	całkowicie odporna na parcha	odporna na mączniak i prawie całkowicie odporna na parcha
INNE	owoce deserowe	owoce deserowe	odmiana szczególnie cenna na przetwory

	Medea	Oliwka żółta (Oliwka Inflancka, Papierówka)	Sawa
POCHODZENIE	odmiana polska	kraje nadbałtyckie	odmiana polska
OWOCE	średnie, kuliste, lekko spłaszczone	średniej wielkości lub małe, o zmiennym kształcie	średnie lub duże, kuliste, lekko stożkowate, lekko żebrowane
SKÓRKA	zielonożółta, lekko tłusta, pokryta purpurowym, rozmytym i smużkowatym rumieńcem	gładka, cienka i sucha, jasnozielona, później biało-żółta	gładka, pokryta intensywnym jasnoczerwonym, rozmytym rumieńcem
MIĄŻSZ	kremowy, słodki z lekko kwaśnym posmakiem, smaczny	zielono-biały, delikatny, soczysty, kwaskowy, smaczny	kremowo-biały, soczysty, aromatyczny, słodko kwaśny, smaczny
OWOCOWANIE	wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje obficie, często przemiennie	wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje obficie, zwykle przemiennie	wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje obficie i regularnie
DOJRZEWANIE	druga połowa września	w drugiej połowie lipca	do zbioru w połowie września, do spożycia kilka tygodni później
WZROST	drzewo rośnie średnio silnie	drzewo rośnie początkowo silnie, później słabiej	drzewo rośnie silnie
MRÓZ	wytrzymała na mróz	wytrzymała na mróz	wytrzymała na mróz
CHOROBY	dość odporna na parcha i mączniaka	mało podatna na parcha i mączniaka jabłoni	średnio wrażliwa na mączniaka, całkowicie odporna na parcha
INNE	owoce deserowe	owoce deserowe	owoce deserowe

	Szampion	Topaz
POCHODZENIE	odmiana czeska	odmiana czeska
OWOCE	duże lub średnie, kuliste, lekko spłaszczone	średnie lub duże, kuliste lekko spłaszczone
SKÓRKA	gładka, zielono-żółta, pokryta czerwonym rumieńcem	gładka, zielono-żółta, lekko woskowana, pokryta czerwonym rumieńcem
MIĄŻSZ	zielono-biały, z kremowym odcieniem, kruchy, smaczny	kremowy, aromatyczny, soczysty, bardzo smaczny
OWOCOWANIE	bardzo wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje obficie i corocznie	wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje obficie, corocznie
DOJRZEWANIE	początek sierpnia	druga połowa września
WZROST	drzewo rośnie średnio silnie	drzewo rośnie umiarkowanie silnie
MRÓZ	niezbyt wytrzymała na mróz	średnio wrażliwa
CHOROBY	średnio odporna na parcha, mało podatna na mączniaka	mało wrażliwe na mączniak i odporne na parch
INNE	owoce deserowe	owoce deserowe

Drzewka owocowe należy kupować tylko w certyfikowanych szkółkach i w zaufanych centrach ogrodniczych – daje nam to pewność że są zdrowe. Uzyskamy również informacje o warunkach klimatyczno-glebowych oraz ich późniejszej pielęgnacji.

Redakcja ZielonyOgrodek.pl