Jabłoń w ogrodzie. Uprawa i odmiany
Jabłoń jest najczęściej uprawianym drzewem owocowym w Polsce i drugim na świecie. Istnieje kilkanaście tysięcy odmian jabłoni. Wybraliśmy te, które najlepiej nadają się do sadu przydomowego.
Jabłoń domowa (Malus domestica)
Kwitnienie
Jabłonie kwitną na biało lub biało różowo w kwietniu i maju. Termin kwitnienia uzależniony jest o odmiany. Drzewa mogą przemarzać, ale zdarza się to rzadko.
Zapylanie
Jabłoń jest rośliną obcopylną. Aby drzewo wydało owoce, jego kwiaty muszą być zapylone przez pyłek z innego drzewa tego samego gatunku. Jabłonie owocują słabo lub nie owocują w ogóle, jeśli w tym samym ogrodzie lub u sąsiada nie kwitnie zapylacz.
Wybór odpowiedniego zapylacza uzależniony jest od stanowiska, warunków klimatyczno-glebowych oraz zastosowanej podkładki. Dokładne informacje można uzyskać w gospodarstwie szkółkarskim lub w centrum ogrodniczym. Na etykietkach drzewek owocowych bardzo często podane są informacje o tym, które odmiany są dla nich odpowiednimi zapylaczami.
Owocowanie
Pierwsze owoce wczesnych odmian dojrzewają już pod koniec lipca, zbiór ostatnich ma miejsce w październiku.
Odmiany jabłoni do sadu przydomowego
Nie sposób opisać pełnej listy odmian jabłoni, gdyż istnieje kilkanaście tysięcy odmian o zróżnicowanych wymaganiach, podatności na choroby, kolorze i wielkości, a przede wszystkim różniących się smakiem owoców. Jabłka są słodkie lub kwaśne, chrupiące lub miękkie, czerwone lub żółtawe.
Do najbardziej popularnych odmian jabłoni sadzonych w sadach przydomowych należą: Alka, Delbarestivale, Discovery, Early Geneva, Florina, James Grieve, Medea, Oliwka żółta, Sawa, Szampion i Topaz.
Poniżej przedstawiamy krótką charakterystykę wybranych odmian jabłoni do sadów przydomowych. Przy tworzeniu listy wzięliśmy pod uwagę szereg cech - m.in. wygląd i smak owoców, termin owocowania i dojrzewania owoców, jednak ostatecznego wyboru odmian dokonaliśmy przede wszystkim na podstawie odporności na mróz i choroby - parcha i mączniaka jabłoni.
Alka |
Delbarestivale |
Discovery | |
POCHODZENIE |
odmiana polska | odmiana angielska | odmiana angielska |
OWOCE |
średnie lub drobne | duże, owalne, ścięte przy wierzchołku | średnie, wyrównane, kuliste i lekko spłaszczone |
SKÓRKA |
pokryta czerwonobrązowym rumieńcem | zielono-żółta, pokryta czerwonym smużkowatym rumieńcem | gładka, sucha, jasnożółta, pokryta czerwonym rozmytym rumieńcem |
MIĄŻSZ |
słodki, smaczny |
kremowo-biały, soczysty, chrupki, słodko kwaśny, bardzo smaczny | kremowo-biały, delikatny, soczysty, słodkawy, smaczny |
| OWOCOWANIE | wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje średnio obficie, regularnie | wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje średnio obficie, w późniejszym wieku często przemiennie | średnio wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje umiarkowanie, corocznie |
DOJRZEWANIE |
połowa sierpnia | początek września, zbiór należy rozciągnąć w czasie bo owoce dojrzewają nierównomiernie | druga połowa sierpnia |
WZROST |
drzewo rośnie umiarkowanie silnie | drzewo rośnie silnie | drzewo rośnie średnio silnie |
MRÓZ |
wytrzymała na mróz | wytrzymała na mróz | średnio wrażliwa |
| CHOROBY | całkowicie odporna na parch | mało wrażliwa na parcha i mączniaka jabłoni | mało wrażliwa na parcha, średnio wrażliwa na mączniaka |
INNE |
- | owoce deserowe i na przetwory | owoce deserowe |
Early Geneva |
Florina |
James Grieve |
|
POCHODZENIE |
odmiana amerykańska | odmiana francuska | odmiana szkocka |
OWOCE |
średnie, kuliste, nieco spłaszczone, szybko przejrzewają | duże, kuliste | średnie lub duże, wyrównane, stożkowato-kuliste |
SKÓRKA |
błyszcząca, z jasnoniebieskim nalotem, pokryta jasnoczerwonym, rozmytym rumieńcem | pokryta różowo-czerwonym rumieńcem z jasnymi przetchlinkami | gładka, zielono-żółta, pokryta rumieńcem z purpurowymi smugami |
MIĄŻSZ |
białawy, pod skórką zaróżowiony, soczysty, kwaskowaty, smaczny | białawy, słodki, o charakterystycznym posmaku dzikich jabłek, bardzo smaczny | kremowy, kruchy, soczysty, słodko kwaśny, bardzo smaczny |
| OWOCOWANIE | wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje corocznie i obficie | wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje bardzo obficie, corocznie | wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje obficie i regularnie |
DOJRZEWANIE |
w końcu lipca i początku sierpnia | połowa października, opóźnienie zbioru powoduje szybkie pogorszenie smaku owoców | koniec sierpnia |
WZROST |
drzewo rośnie niezbyt silnie | drzewo rośnie silnie | drzewo rośnie niezbyt silnie |
MRÓZ |
wytrzymała na mróz | Wytrzymała na mróz | wytrzymałe na mróz |
| CHOROBY | średnio podatna na choroby | całkowicie odporna na parcha | odporna na mączniak i prawie całkowicie odporna na parcha |
INNE |
owoce deserowe | owoce deserowe | odmiana szczególnie cenna na przetwory |
Medea |
Oliwka żółta (Oliwka Inflancka, Papierówka) |
Sawa |
|
POCHODZENIE |
odmiana polska | kraje nadbałtyckie | odmiana polska |
OWOCE |
średnie, kuliste, lekko spłaszczone | średniej wielkości lub małe, o zmiennym kształcie | średnie lub duże, kuliste, lekko stożkowate, lekko żebrowane |
SKÓRKA |
zielonożółta, lekko tłusta, pokryta purpurowym, rozmytym i smużkowatym rumieńcem | gładka, cienka i sucha, jasnozielona, później biało-żółta | gładka, pokryta intensywnym jasnoczerwonym, rozmytym rumieńcem |
MIĄŻSZ |
kremowy, słodki z lekko kwaśnym posmakiem, smaczny | zielono-biały, delikatny, soczysty, kwaskowy, smaczny | kremowo-biały, soczysty, aromatyczny, słodko kwaśny, smaczny |
| OWOCOWANIE | wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje obficie, często przemiennie | wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje obficie, zwykle przemiennie | wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje obficie i regularnie |
DOJRZEWANIE |
druga połowa września | w drugiej połowie lipca | do zbioru w połowie września, do spożycia kilka tygodni później |
WZROST |
drzewo rośnie średnio silnie | drzewo rośnie początkowo silnie, później słabiej | drzewo rośnie silnie |
MRÓZ |
wytrzymała na mróz | wytrzymała na mróz | wytrzymała na mróz |
| CHOROBY | dość odporna na parcha i mączniaka | mało podatna na parcha i mączniaka jabłoni | średnio wrażliwa na mączniaka, całkowicie odporna na parcha |
INNE |
owoce deserowe | owoce deserowe |
owoce deserowe |
Szampion |
Topaz |
|
POCHODZENIE |
odmiana czeska | odmiana czeska |
OWOCE |
duże lub średnie, kuliste, lekko spłaszczone | średnie lub duże, kuliste lekko spłaszczone |
SKÓRKA |
gładka, zielono-żółta, pokryta czerwonym rumieńcem | gładka, zielono-żółta, lekko woskowana, pokryta czerwonym rumieńcem |
MIĄŻSZ |
zielono-biały, z kremowym odcieniem, kruchy, smaczny | kremowy, aromatyczny, soczysty, bardzo smaczny |
| OWOCOWANIE | bardzo wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje obficie i corocznie | wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje obficie, corocznie |
DOJRZEWANIE |
początek sierpnia | druga połowa września |
WZROST |
drzewo rośnie średnio silnie | drzewo rośnie umiarkowanie silnie |
MRÓZ |
niezbyt wytrzymała na mróz | średnio wrażliwa |
| CHOROBY | średnio odporna na parcha, mało podatna na mączniaka | mało wrażliwe na mączniak i odporne na parch |
INNE |
owoce deserowe | owoce deserowe |
Drzewka owocowe należy kupować tylko w certyfikowanych szkółkach i w zaufanych centrach ogrodniczych – daje nam to pewność że są zdrowe. Uzyskamy również informacje o warunkach klimatyczno-glebowych oraz ich późniejszej pielęgnacji.
Redakcja ZielonyOgrodek.pl
Komentarze