Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica) to wieloletnia roślina, należąca do rodziny pokrzywowatych (Urticaceae). To popularny, uciążliwy chwast i nie ma potrzeby uprawiania jej w ogrodzie. W Polsce pokrzywy uprawiane są jedynie do celów leczniczych (przemysłowo).
Pokrzywa ma pokrój wzniesiony i dorasta do 1,5 metra. Wytwarza sztywną, czterokanciastą łodygę, z której wyrastają liście – sercowate u nasady, zaostrzone na szczycie, o mocno ząbkowanym brzegu. Całą roślinę pokrywają gęste włoski – krótkie i szczeciniaste oraz dłuższe, które są parzące.
Pokrzywa zwyczajna kwitnie od czerwca do września. Kwiaty są niepozorne, zielonkawe, zebrane w grona. Po przekwitnięciu przekształcają się w owoce orzeszki.
Zastosowanie
Na potrzeby własne surowiec zielarski warto pozyskiwać ze środowiska naturalnego – z miejsc wolnych od zanieczyszczeń. Przed samym zbiorem łodygi ucina się przy korzeniu i pozostawia na 1-2 doby, aby zwiędły. Po tym czasie zbierane jest całe ziele, a z niego oddziela się liście.
Najwartościowsze liście pokrzywy są te, które wytwarza przed kwitnieniem. Suszenie można przeprowadzać w warunkach naturalnych – w ciepłym, przewiewnym, osłoniętym od słońca miejscu.
Liście pokrzywy to bogate źródło witamin (B6, B12, C, K) i soli mineralnych (szczególnie żelaza). To niezwykle popularne zioło stosowane na choroby reumatyczne, nieżyty dróg oddechowych, choroby serca i naczyń krwionośnych. Można ją podawać przy kuracjach regenerujących i odtruwających organizm.
Pokrzywa ma również zastosowanie w kuchni – po zalaniu wrzątkiem traci właściwości parzące. Młode liście są dodatkiem do sałatek, zup i sosów. Smakosze mogą również ugotować z pokrzywy pyszną, kwaskowatą zupę.
Zdjęcia: Matthew Feeney/Unsplash