Pobudzenie kota to wyraz jego dobrego humoru. Takim zachowaniem zwierzęta pokazują, że są zrelaksowane i pełne dobrej energii – nie martwmy się, gdy trochę mocnej szaleją wśród roślin.
Rośliny dla kotów: które gatunki są przez nie uwielbiane
Zwierzęta mają bardzo konkretne gusty jeśli chodzi o zapachy i w przypadku roślin też się tym kierują. Uwielbiane przez koty gatunki to zwykle te, które znane są ze swoich zapachowych olejków eterycznych.
Znaczenie ma też np. tekstura liści roślin. Koty intrygują małe listki i igły (znanym kocim magnesem są świąteczne choinki), natomiast niespecjalnie interesują się dużymi blaszkami liściowymi.
Paprocie często bywają ofiarą kocich zębów i pazurów z uwagi na szelest jaki wydają przy dotykaniu. Niektóre zwierzaki po prostu nie pozwolą tym roślinom odpocząć. Koniec końców może się okazać, że paprocie na dłuższa metę nie dadzą sobie rady z naszym pupilem.
Koty uwielbiają się wspinać – wszelkie wyższe drzewa będą dla nich bardzo ważnym elementem w ogrodzie.
TOP 10 roślin dla kotów
KOCIMIĘTKA (Nepeta)
Niektóre osobniki w ogóle nie reagują na zawarty w roślinie feromon – nepetalakton, a inne nie mogą się otrząsnąć z jego wręcz narkotycznego działania. Kot który wpadnie w "kocimiętkowy szał" może trwać w nim nawet przez 10 min.
Kocimiętka jest rodzajem bylin lub roślin jednorocznych należącym do rodziny jasnotowatych. Gdy roślina wytwarza kwiatostany, może wyrosnąć na wysokość do 1,2 m. Liście są małe i karbowane. Wydzielają bardzo mocny zapach szczególnie po potarciu. Kwiaty wyrastają w charakterystycznych dla roślin jasnotowatych nibyokółkach na łodydze. Zależnie od odmiany mogą być niebieskie, białe, a nawet żółte (bardzo rzadkie).
KOZŁEK LEKARSKI (Valeriana officinalis)
Słodki, miodowy zapach kozłka lekarskiego jest również znanym, kocim afrodyzjakiem. W Polsce to bardzo znana i często wykorzystywana roślina lecznicza o właściwościach uspokajających. Preparaty z kozłka nazywane są ogólnie walerianą. Najwięcej substancji biologicznie aktywnych, czyli też zapachowych, znajduje się w wysuszonych kłączach i korzeniach rośliny.
Kozłek lekarski to bylina uprawiana jako roślina dwuletnia. Występuje naturalnie na obszarach klimatu umiarkowanego, w tym i w Polsce. Kwiaty kozłka zebrane są w baldach. Rozwijają się w różnym tempie przez co mają zmienny kolor – biały, różowy, a czasem też jasnofioletowy. Łodyga kwiatostanowa dorasta do 2 m wysokości. Jest gruba, owłosiona u dołu, bruzdowana i pusta w środku (tz. dęta). Kłącza i korzenie rośliny są nieduże i bardzo aromatyczne – nie sposób ich pomylić z niczym innym.
OŻANKA (Teucrium)
Koty szczególnie uwielbiają zapach gatunku ożanki – Teucrium marum. Roślina ta jest często nazywana "kocim tymiankiem". Jej kwiaty są różowe lub niebieskie. Posiada małe liście gęsto pokryte jasnymi włoskami. Teucrium marum ma tak silnego działania jak poprzedniczki, ale nasze "sierściuchy" z zapałem będą się o nią ocierać.
Roślina ta nie jest odporna na mróz, dlatego w Polsce jest gatunkiem uprawianym w donicach na tarasach. Należy do rodziny jasnotowatych. Osiąga ok 40-60 cm wysokości (w naturalnym środowisku do 2 m). Posiada dwuwargowe kwiaty o dużej wardze dolnej i występuje w odmianach o kolorze białym, żółtym, różowym i niebieskim.
TYMIANEK, MACIERZANKA TYMIANEK (Thymus vulgaris)
Na niektóre koty tymianek działa tak samo jak kocimiętka! Dodatkowo, jeśli nasz pupil podgryza listki rośliny, może to dobrze wpłynąć na jego zdrowie – liście tymianku są bowiem nasycone substancjami, których nie lubią pasożyty zwierzęce. Zioło to wpływa również korzystnie na stan skóry i sierści kotów.
Macierzanka tymianek to niska krzewinka (do ok. 25 cm), która w dobrych warunkach szybko się rozrasta tworząc kobierce. Należy do rodziny jasnotowatych. Cała jest gęsto pokryta kutnerem – krótkimi, popielato-szarymi włoskami.
LAWENDA (Lavandula)
Lawenda jest rarytasem, który jest doceniany przez nieliczne koty. Zwierzęta raczej nie wpadają przez jej zapach w euforię, a tylko lekko podgryzają jej listki. Lubią też jej sąsiedztwo i często się przy niej kładą.
Tak jak wiele roślin bogatych w olejki zapachowe, lawendy należą do rodziny jasnotowatych. Wytwarzają pięknie pachnące, fioletowe kwiaty zebrane w kwiatostany oraz małe listki pokryte szarawym kutnerem co sprawia, że wydają się srebrne.
MIĘTA (Mentha)
Kobierce z mięty są wyjątkowo ładną ozdobą w ogrodzie. W przypadku tej rośliny sytuacja jest podobna jak przy tymianku czy lawendzie – koty lubią leżeć wśród jej kęp, i tylko niektóre zwierzaki będą próbować ją podgryzać.
Zależnie od gatunku możemy znaleźć mięty o bardzo małych jak i dużych liściach, zawsze mocno pachnących mentolem (główną substancją wchodzącą w skład olejku eterycznego). Posadzenie mięty w ogrodzie należy jednak dwa razy przemyśleć – rośliny te wytwarzają mocne rozłogi i w dogodnych warunkach mogą się stać naprawę bardzo ekspansywne!
Fot. bernswaelz, CMEPinky, hdcestudio/Pixabay Tymianek kaskadowy, wonny (1), lawenda (2) i mięta pieprzowa (3). |
OGÓRECZNIK (Borago)
Koty lubią tę roślinę ze względu na obecność długich włosków jak i zapach. Jak sama nazwa wskazuje, przypomina on ogórek. Ogórecznik lekarski ma właściwości przeciwzapalne i stymuluje m.in. regenerację naskórka, dlatego w formie proszku lub oleju z nasion, jest dodawany do karmy dla kotów.
Ogórecznik to roślina jednoroczna lub bylina dorastająca do 70 cm. Jego wyjątkowo ładne kwiaty są lekko zwisające i pięciopłatkowe, koloru fioletowo-niebieskiego. Jest rośliną miododajną, olejodajną, a ponadto jadalną (może być dodawany do sałatek).
PIETRUSZKA (Petroselinum)
Obie odmiany uprawne pietruszki zwyczajnej – korzeniowa i naciowa, mogą działać bardzo pobudzająco na nasze koty. Na niektóre osobniki oddziałuje niemal jak kocimiętka. Niektóre źródła radzą jednak żeby unikać pietruszki, szczególnie gdy nasz kot ją wyjątkowo lubi – roślina ta spożyta w większej ilości może fotouczulać (furanokumaryny)!
Pietruszka to liczny rodzaj roślin dwuletnich należących do rodziny selerowatych. Znane są jako warzywa i zioła oraz można je spotkać na całym świecie. Liście odziomkowe są podzielone pierzasto, białe kwiatki zebrane są w baldachy, korzeń palowy jest jasnej barwy, a łodyga kwiatostanowa może osiągnąć do 60 cm wysokości.
RUMIANEK POSPOLITY (Matricaria chamomilla)
Rumianek to roślina o właściwościach relaksujących zarówno dla ludzi jak i kotów. Znany jest z właściwości rozkurczowych, przeciwzapalnych i uspokajających. Jest delikatnym środkiem stosowanym do leczenia suchej i podrażnionej skóry. Koty raczej nie będą bardzo zainteresowane rumiankiem, ale na pewno czasem zauważymy, że będą go podgryzać.
Roślina osiąga nawet do 80 cm wysokości. Cała wydziela mocny zapach. Białe kwiaty zebrane są w kwiatostan typu koszyczek. Rumianek można rozpoznać po tym, że ma puste dno kwiatostanowe.
Rumianek łatwo go pomylić z innymi roślinami z rodziny astrowatych! Trzeba na to szczególnie uważać, bo niektóre z nich są trujące dla kotów.
Fot. SgH, Kurt Bouda, gefrorene_wand/Pixabay Kwiaty ogórecznika lekarskiego (1, 2), liście pietruszki (3) i rumianek pospolity (4). |
AKTINIDIA (Actinidia)
Może się zdarzyć, że nasza ogrodowa, ozdobna aktinidia (inaczej nazywana minikiwi) będzie tracić swoje młode listki z nie wiadomo jakiej przyczyny – bądźmy czujni, bo to może być zasługa naszego sierściucha! Niektóre koty z radością odgryzają i zjadają młode listki i pędy tego pnącza.
Gatunki i odmiany aktinidii, a w szczególności gatunek aktinidia ussuryjska (Actinidia polygama) to rośliny o prawdziwie narkotycznym działaniu na koty. Posiadają nie jeden, a dwa związki działające pobudzająco. Statystycznie więcej zwierzaków reaguje na aktinidię niż na kocimiętkę! W badaniach stwierdzono też, że susz z aktinidii działa nawet do 30 min w zależności od osobnika.
WICIOKRZEW (Lonicera)
Wiciokrzew to kolejna roślina ogrodowa, której zapach może bardzo się spodobać niejednemu zwierzakowi. Szczególnie jej wyekstrahowany olejek eteryczny może wywoływać prawdziwy koci entuzjazm.
Pnącze to jest znane ze swoich pięknych, bardzo ciekawych kwiatów. Wiciokrzewy dorastają do ok 4-5 m i wytwarzają średniej wielkości, owalne, jasnozielone liście.
UWAGA!
Owoce wiciokrzewów są bardzo toksyczne i choć zwierzęta intuicyjnie ich nie ruszają, bądźmy wyczuleni na objawy zatrucia u naszych pupili!
Fot. Katarzyna Jeziorska; zoosnow, Bruno Gltsch, Beverly Buckley/Pixabay Aktinidia (1, 2) i wiciokrzewy (3, 4) w ogrodzie. |
Oliwka – koci przysmak?
Wiele osób potwierdziło, że oliwa z oliwek bardzo mocno działa na koty – niemal tak jak kocimiętka czy aktinidia. Główny składnik, który za to odpowiada nazywany jest oleuropeiną. Nie powstrzymuj więc swojego zwierzaka, jeśli zobaczysz, że żuje liścia oliwki europejskiej, którą uprawiasz w doniczce. Na pewno nie będzie nadużywał tego przysmaku i nie powinien zniszczyć rośliny.
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia w tekście: tracie7779/CC BY-SA 2.0/flickr, zdjęcie tytułowe: De An Sun/Unsplash