Kozłek lekarski Valeriana officinalis

Kozlek lekarski waleriana roslina, fot. dailajphoto - Depositphotos
Kozłek lekarski (Valeriana officinalis) | Przeczytaj opis rośliny, zobacz zdjęcia i dowiedz się o niej więcej. Poznaj jej wymagania, zastosowanie oraz wskazówki dotyczące uprawy i pielęgnacji.
Posłuchaj
00:00
Najnowszy numer
Gardeners' World - Edycja Polska Gardeners' World - Edycja Polska
przejrzyj
Gardeners' World - Edycja Polska
31
Dekoracyjność: kwiaty
Gleba: piaszczysto-gliniasta, bogata w wapń, żyzna, próchniczna
Kolor kwiatów: różowe, białe
Kwiatostan: baldach
Kwiaty: pojedyncze, drobne, pachnące, lejkowate
Odczyn gleby: zasadowa
Owoce: niełupka
Pokrój: wzniesiony
Przydatność do spożycia: liście, korzenie
Zapach: kwiaty, liście
Wysokość: 1,5-2 m
Okres kwitnienia: VI, VII, VIII
Trwałość liści: sezonowe
Wilgotność: gleba umiarkowanie wilgotna
Stanowisko: słońce, półcień
Zastosowanie: nasadzenia naturalistyczne, ogrody przydomowe, pojemniki, roślina lecznicza, ogrody wiejskie, rabaty

Kozłek lekarski (Valeriana officinalis) należy do rodziny kozłkowatych (Valerianaceae). Jest bardziej znany pod nazwą waleriana. W naturze występuje w umiarkowanej strefie Azji i Europy, w tym i w Polsce.

To roślina dwuletnia osiągająca wysokość do 1,5-2 m. W pierwszym roku wytwarza rozetę liści, w drugim łodygę zakończoną kwiatostanami. Łodyga jest długa, wyprostowana, kanciasta, nierozgałęziająca się, częściowo owłosiona (w dolnej partii) i pusta w środku. Liście są duże, złożone – pierzastodzielne, w zarysie jajowate. Listków jest 11-12, mają lancetowaty kształt i rzadkie, nierównomiernie ząbki na brzegu.

Kozłek lekarski kwitnie od czerwca do sierpnia, wytwarzając baldachy złożone z małych lejkowatych kwiatów o barwie białej lub bladoróżowej. Są one miododajne.

Owoce to niełupki. Są drobne, nagie lub owłosione. Organ podziemny to charakterystyczne kłącze, które po ususzeniu wydziela mocny zapach.

Wymagania i uprawa

Kozłek lekarski rośnie na stanowiskach słonecznych lub lekko zacienionych. Wymaga gleb żyznych, próchniczych lub piaszczysto-gliniastych, przepuszczalnych gleb bogatych w wapń (pH 6,5-7,0). Nie lubi zastoin wodnych jak również suchych gleb.

Zabiegi pielęgnacyjne polegają głównie na odchwaszczaniu i nawożeniu, a w drugim roku uprawy na usuwaniu pędów kwiatostanowych.

Zwykle rozmnażany jest z siewu do rozsadników (wczesną wiosną lub w sierpniu), a później rozsady przesadza się na miejsce stałe. Nasion nie należy przykrywać, bo do skiełkowania potrzebują światła. Wschodzą po 2-3 tygodniach od siewu.

Surowiec (kłącza i korzenie) jest zbierany jesienią po uprzednim usunięciu części nadziemnej. Kłącza po oczyszczeniu i rozdrobnieniu suszy się w warunkach naturalnych (np. w blaszkach pod dachem).

Zastosowanie

Kozłek lekarski znany jest od dawna jako roślina lecznicza. Z kłączy produkuje się naturalne leki na depresję, stres, nadciśnienie tętnicze i zapobiegające zawrotom głowy. Ma działanie uspokajające, wykrztuśne, moczopędne i pomaga w trawieniu. W kosmetyce jest stosowany w kąpielach odprężających i do przemywania skóry.

Roślina jest uwielbiana przez koty i przyciąga je swoim przyjemnym, słodkim zapachem.

Ciekawostki

Kozłek lekarski w ciągu wielu lat użytkowania zyskał wiele nazw potocznych: waleriana, kocia trawa, baldrian, daldrian, odolan czy też stoniebo. Polska nazwa oficjalna wzięła się z tego, że zapach jego korzeni przypominał niemiłą woń kozła, łacińska – od łacińskiego valere, co oznacza "być zdrowym".


Tekst: Redakcja ZielonyOgródek.pl, zdjęcia: dailajphoto/Depositphotos, WikimediaImages/Pixabay, AnRo0002/Wikimedia Commons, dabjola/Depositphotos


Dziękujemy, że przeczytałaś/eś artykuł do końca. Bądź na bieżąco i zapisz się do newslettera. Zajrzyj do naszego sklepu internetowego, dołącz do dyskusji na forum ogrodniczym i wypróbuj aplikację do projektowania ogrodu.

Redakcja poleca
Kalafior Fioletowy 'Di Sicilia Violetto'
Kalafior Fioletowy 'Di Sicilia Violetto'
Miechunka peruwiańska
Miechunka peruwiańska
Sałata łodygowa 'Karola'
Sałata łodygowa 'Karola'
Obserwuj
Więcej na ten temat
Warsaw Garden Expo 2025 – to tu 18-20 lutego spotkają się miłośnicy roślin i profesjonaliści
Komentarze

Gość marta
24-02-2023 08:11
Bardzo pomocne, dziękuję.:)
Gość
13-01-2020 00:15
Zapraszam do dołączenie na facebooku do grupy Kozłek lekarski- kto uprawia ( Pan Damian). Po wpisaniu w wyszukiwarce napewno wyskoczy :) Zachęcam do dołączenia i wymiany doświadczeń,informacji oraz wiele wiele innych tematów o ziołach takich również jak lubczyk czy arcydzięgiel
Zajrzyj na Forum ZielonyOgrodek.pl
Zobacz nasz
Sklep ogrodniczy
sprawdź ofertę
Sklep Zielony Ogródek
Bestsellery
Tagi
Najnowsze treści