Kwaśna gleba – czyli jaka?
Gdy wartość pH gleby (stosunek stężenia jonów wodorowych do jonów wodorotlenowych) spada poniżej wartości 6,5 mamy do czynienia z kwaśnym odczynem podłoża:
- 5,5-6,5 - lekko kwaśne,
- 4,6-5,5 – kwaśne,
- poniżej 4,5 - silnie kwaśne.
Jeśli nie wiesz, jakie pH ma gleba w twoim ogrodzie, sprawdź jej odczyn za pomocą specjalnych pH-metrów. Możesz je kupić w każdym sklepie ogrodniczym w postaci prostych urządzeń do wtykania w glebę (są mało precyzyjne) lub zestawów do analizy próbki ziemi papierkiem lakmusowym (tzw. kwasomierze glebowe, są bardziej precyzyjne). Można także oddać próbki gleby do zbadania w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej, wtedy wyniki będą najdokładniejsze!
Nawet, jeśli nie zbadasz gleby, możesz łatwo ocenić jej kwasowość, obserwując rośliny, które na niej rosną. Np. szczaw polny, fiołek trójbarwny i koniczyna biała to tzw. rośliny wskaźnikowe – jeśli masz je w swoim ogrodzie, możesz mieć pewność, że gleba jest kwaśna.
Jak zmienić pH gleby?
Jeśli nie masz kwaśnej gleby w ogrodzie, a chcesz uprawiać rośliny kwasolubne, musisz przygotować dla nich odpowiednie warunki. W tym celu wykop duży dołek – najlepiej o wymiarach 1x1 m i wypełnij go kwaśnym podłożem – np. nieodkwaszonym torfem (kwaśnym torfem wysokim) wymieszanym z ziemią liściową i przekompostowaną korą sosnową (w proporcji 1:1:1).
Co posadzić na kwaśnej glebie?
Większość roślin uprawianych w ogrodach najlepiej rośnie w glebie o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym (pH 6,0-7,0), jednak nie martw się jeśli masz kwaśną glebę, bo wiele roślin wymaga niższego pH. Na glebach lekko kwaśnych doskonale rosną hortensje, piwonie i magnolie oraz niektóre trawy ozdobne (np. kostrzewy), za to gleb kwaśnych potrzebują azalie, borówki, dabecje, golterie, hebe, kalmie, kiścienie, modrzewnice, pierisy, różaneczniki, skimmie, wrzosy, wrzośce i inne wrzosowate. Rośliny te posadzone na innym podłożu będą żółknąć, znacznie gorzej rosnąć i nie będą kwitnąć, a np. borówka nie będzie zawiązywać owoców!
10 roślin kwasolubnych do każdego ogrodu
► Hortensja ogrodowa (Hydrangea macrophylla)
Lubi glebę przepuszczalną, próchniczną i wilgotną, lekko kwaśną. Preferuje stanowiska od słonecznych do półcienistych. Na stanowiskach półcienistych będzie lepiej się rozwijać, lecz słońce będzie sprzyjało lepszemu kwitnieniu. Kwitnie od kwietnia do jesieni.
► Różanecznik (Rhododendron)
Stanowisko półcieniste (nie może rosnąć w pełnym słońcu!), osłonięte przed wiatrem, o dużej wilgotności powietrza (np. niedaleko zbiorników wodnych). Gleba powinna być wilgotna, żyzna i kwaśna. Różaneczniki kwitną od maja do czerwca.
► Wrzos (Calluna)
Lubi pełne słońce, glebę przepuszczalną, lekką i kwaśną. Jest bardzo odporny na choroby i szkodniki, ale źle znosi nadmierne podlewanie. Kwitnie jesienią i jest często mylony z wrzoścem, który kwitnie wiosną.
► Wrzosiec krwisty (Erica carnea)
Wrzośce potrzebują światła. Najlepsza dla nich jest gleba lekka, próchnicza, przepuszczalna z domieszką piasku. Tak jak wrzosy, wrzośce to rośliny kwasolubne i najlepiej rosną na glebach o odczynie kwaśnym (ok. 4-5,5 pH). Nie są wymagające, jeśli chodzi o podlewanie, ale źle znoszą zarówno glebę zbytnio przesuszaną, jak i za bardzo mokrą.
► Magnolia (Magnolia)
Najlepiej rośnie na stanowisko słonecznym i osłoniętym przed wiatrem, na glebie żyznej, przepuszczalnej i lekko kwaśnej. To niekwestionowana (drzewiasta) królowa wiosny, kwitnie od kwietnia do maja.
► Borówka amerykańska (Vaccinium corymbosum)
Stanowisko słoneczne, ale osłonięte od wiatru, gleba lekka i przepuszczalna oraz zasobna w składniki pokarmowe i próchnicę, kwaśna (pH 3,8-4,8). Już przy pH 5,5 znacznie zmniejsza się owocowanie, zaś przy pH 6 rośliny przestają rosnąć.
► Żurawina wielkoowocowa (Vaccinium macrocarpon)
Najlepiej rośnie na stanowiskach jasnych, dobrze naświetlonych. Powinna być uprawiana na glebach kwaśnych - optymalne jest podłoże torfowe. Żurawina ma duże wymagania co do nawodnienia, ma stosunkowo płytki system korzeniowy i źle reaguje na niedobór wody.
► Enkiant dzwonkowaty (Enkianthus campanulatus)
Enkiant dzwonkowaty ma takie same wymagania uprawowe jak różaneczniki. Do prawidłowego wzrostu wymaga gleb kwaśnych, próchnicznych, umiarkowanie wilgotnych, stanowisk osłoniętych i zacisznych, półcienistych lub cienistych.
► Kiścień wawrzynowy (Leucothoe fontanesiana)
Kiścień wawrzynowy najlepiej czuje się na stanowiskach półcienistych lub cienistych i na próchniczych, przepuszczalnych, lekko wilgotnych glebach o kwaśnym odczynie pH. Na terenach chłodniejszych wymaga zimowego okrycia.
► Żarnowiec miotlasty (Cyisus scoparius)
Żarnowiec miotlasty w uprawie oczekuje ciepłego, słonecznego, zacisznego stanowiska i przepuszczalnej, lekkiej, a nawet piaszczystej, umiarkowanie wilgotnej gleby, najlepiej o lekko kwaśnym odczynie pH.
Jak dbać o rośliny kwasolubne?
Przed posadzeniem roślin warto poznać ich dokładne wymagania i zasady pielęgnacji. Błędem byłoby sadzenie obok siebie różnych roślin – np. wrzosów, hortensji i różaneczników – mimo że wszystkie lubię kwaśną glebę, to mają zupełnie inne wymagania dotyczące stanowiska, oświetlenia, podlewania i nawożenia.
Po posadzeniu ściółkuj powierzchnię gleby nierozłożoną korą sosnową lub trocinami z drewna roślin liściastych, które dodatkowo będą zakwaszać glebę. Zasilaj rośliny nawozami obniżającymi pH gleby (np. siarczan amonu, mocznik, saletra amonowa, siarczan potasu lub siarczan magnezu) lub specjalnymi mieszankami do zakwaszania gleby.
Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, G.T., zdjęcia tytułowe: HeungSoon, MrGajowy3, Manfred Richter, Kari Dickinson / Pixabay