Co to jest jagodnik? Dlaczego warto go mieć?
Jagodnik w ogrodzie to mały sad lub wydzielone spokojne miejsce w warzywniku, gdzie uprawiane są rośliny jagodowe, tj. krzewy i krzewinki rodzące owoce "bez pestki" – tj. truskawki, borówki, porzeczki czy maliny. Choć pochodzą z różnych stron świata, to mają zbliżone wymagania i można je uprawiać obok siebie, pamiętając jednak o kilku różnicach w pielęgnacji.
Krzewy owocowe będą zdrowo rosnąć i obficie plonować tylko wtedy, gdy zapewnimy im odpowiednie warunki. Jeśli odpowiednio dobierzemy gatunki i odmiany to soczystymi owocami będziemy mogli cieszyć się od czerwca do późnej jesieni. Warto je uprawiać, gdyż owoce jagodowe są nie tylko smaczne, ale i bardzo zdrowe!
Jak założyć jagodnik w ogrodzie i uprawiać owoce jagodowe?
Miejsce
Idealne jest stanowisko dobrze nasłonecznione, ciepłe i osłonięte od wiatru. Im więcej światła, tym owoce będą dorodniejsze i słodsze, a im mniej wiatru, tym mniejsze będzie ryzyko przemarzania. Krzewy tolerują wprawdzie lekki półcień, jednak owocowanie będzie wtedy mniej obfite. Jagodnik warto założyć w jak najbardziej zacisznym miejscu ogrodu, jednak niezbyt oddalonym od domu, aby smaczne owoce były zawsze pod ręką.
Najpopularniejszy i najwygodniejszy w pielęgnacji jest jagodnik rzędowy – gdy krzewy posadzone są w podłużnych kwaterach/szpalerach. Dostęp światła jest wtedy najlepszy, a pielęgnacja i zbiór owoców są bardzo wygodne.
Gleba
Musi być żyzna, próchnicza i przepuszczalna, o lekko kwaśnym pH, dostosowanym do wymagań rośliny (jedynie borówka wymaga bardzo kwaśnej ziemi!). Powinna dobrze utrzymywać wilgoć, ale nie może być podmokła.
Warto glebę nawieźć obornikiem – jesienią, rok przed planowanym założeniem jagodnika lub dobrze rozłożonym kompostem bezpośrednio przed posadzeniem, by dodać do niej materii organicznej. Dla borówki niezbędne będzie wymieszanie podłoża z kwaśnym torfem.
Sadzenie i zimowanie
Rośliny w doniczkach można sadzić przez cały sezon, jednak najlepszy jest termin jesienny, kiedy sadzi się też sadzonki z odkrytym systemem korzeniowym. Ziemia wokół roślin musi być dobrze odchwaszczona i głęboko przekopana. Krzewy sadzi się do dołków o średnicy 40-50 cm i głębokości przynajmniej 30-40 cm. Większość gatunków jest dość odporna na mróz i bez problemu przezimuje. Mniej odporne są same kwiaty roślin, które niezbyt dobrze znoszą wiosenne przymrozki.
Nawożenie i podlewanie
Zasilanie krzewów jagodowych powinno być regularne i dobrze zbilansowane dla konkretnej uprawy. Można używać uniwersalnych mieszanek mineralnych i stosować je według zaleceń producenta. Najlepiej wcześniej wykonać analizę składu chemicznego gleby i nawożenie stosować jedynie jako uzupełnienie niedoborów.
Warto stosować dodatkowe nawożenie organiczne i dwukrotnie podsypywać krzewy dobrze rozłożonym obornikiem i ściółkować słomą, która ograniczy rozwój chwastów i nadmierne parowanie wody. Owocujące krzewy nie lubią przesuszenia, dlatego też niezmiernie ważne jest podlewanie w okresie zawiązywania i dojrzewania owoców.
Przycinanie
Krzewy przycinamy w okresie spoczynku, późną jesienią lub wczesną wiosną, by je odmłodzić. Usuwamy zawsze pędy chore, nadmiar pędów jednorocznych nadmiernie zagęszczających i stare pędy.
Odmiany
W każdej szkółce z łatwością można kupić odmiany do tzw. uprawy amatorskiej. Charakteryzują się one:
- wysoką odpornością na podstawowe choroby i szkodniki,
- dobrą jakością owoców,
- regularnym i obfitym plonowaniem.
Fot. Nowaja, Ulrike Leone, GLady, S. Hermann & F. Richter/Pixabay 1 – truskawki, 2 – borówki, 3 – porzeczki, 4 – maliny, 5 – agrest, 6 – jeżyny. |
Co posadzić w jagodniku?
- Truskawki (Fragaria × ananassa) [1] to niskie krzewinki doskonałe do uprawy w małych ogródkach lub w doniczkach – do tej uprawy najlepsze są odmiany powtarzające owocowanie. Im rośliny są starsze tym owocowanie jest gorsze, dlatego też uprawa truskawek na tym samym miejscu powinna trwać tylko 2-3 lata.
► Dowiedz się więcej o ich uprawie - Borówki (Vaccinium corymbosum) [2] to zdecydowanie najpopularniejsze rośliny jagodowe. Krzewy wymagają sporo miejsca, gdyż mogą dorastać nawet do 2,5 m wysokości, choć większość odmian nie przekracza 1,5 metra. Wymagają kwaśnej gleby o pH 3,5-4,0. Jeśli odczyn podłoża będzie wyższy krzewy nie będą kwitnąć i owocować. Większość odmian jest samopylnych, ale lepiej owocują w wyniku zapylania krzyżowego, warto więc posadzić obok siebie kilka odmian.
► Dowiedz się więcej o ich uprawie - Porzeczki (Ribes) [3] mogą dorastać nawet do 2 m wysokości i szerokości, potrzebują więc dużo miejsca. Krzewy porzeczki czerwonej (R. spicatum) i białej (R. niveum) wyróżniają się dużą wytrzymałością na mróz. Porzeczka czarna (R. nigrum) jest mniej wytrzymała. Krzewy, by obficie owocowały, muszą być stale odmładzane. Porzeczki czarne na 1-2 letnich, czerwone i białe na 3-4 letnich. Starsze pędy najlepiej wycinać.
► Dowiedz się więcej o ich uprawie - Maliny (Rubus idaeus) [4] są najmniej wymagające ze wszystkich krzewów jagodowych. Dzielą się na dwa rodzaje: letnie – owocują tylko raz, wczesnym latem na pędach dwuletnich; jesienne – owocuje dwukrotnie – wczesnym latem i jesienią na pędach tegorocznych. Znacznie częściej uprawia się odmiany jesienne, które po owocowaniu (późną jesienią) przycina się do ziemi.
► Dowiedz się więcej o ich uprawie - Agrest (Ribes grossularia) [5] jest kolczastym krzewem, dorastającym do 1,5 m wysokości. By corocznie obficie owocował, wymaga regularnego cięcia. Wycina się starsze pędy (5-6 letnie) i zostawia jak najwięcej młodych. Korona powinna być dość luźna, by do wnętrza krzewu docierało dużo słońca.
► Dowiedz się więcej o ich uprawie - Jeżyny (Rubus fruticosus) [6] są najłatwiejsze w uprawie. Pędy mogą dorastać do 2 m długości, wymagają więc podpór. Krzewy owocują na pędach dwuletnich. Po owocowaniu wycinamy wszystkie pędy, które już owocowały, aby tegoroczne w przyszłym roku obsypały się owocami.
► Dowiedz się więcej o ich uprawie
Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcie tytułowe: Couleur, Greg Reese / Pixabay