Analiza gleby: jak zbadać ziemię w ogrodzie?

Gleba to najważniejszy element ogrodowego ekosystemu. Jest nie tylko podłożem dla roślin, ale także magazynem wody, powietrza i niezbędnych składników pokarmowych. Zdrowa gleba (o odpowiedniej strukturze i składzie) to zdrowe rośliny! Dbając o glebę dbamy o cały ogród!

Skład fizyczny gleby

By sprawdzić skład fizyczny gleby wystarczy wziąć ją w dłoń i ścisnąć. Gleba gliniasta stworzy zwartą kulkę i pobrudzi palce, piaszczysta nie jest lepka i rozpadnie się w dłoni. Idealna ziemia ogrodowa po ściśnięciu w dłoni lekko pobrudzi palce, rozpadnie się na duże grudki, gdyż będzie się składać z różnych frakcji (m.in. gliniastej i piaszczystej) i sporej dawki materii organicznej.

Glina jest jednak zbyt ciężka dla większości roślin, jest ponadto mało przepuszczalna dla wody, za to gleba piaszczysta jest zbyt luźna i woda szybko przez nią przesiąka. Ziemia ogrodowa powinna być więc bogata w próchnicę, która poprawi przepuszczalność (ciężkiej gliny) oraz polepszy magazynowanie wody (lekkiego piasku).

Materia organiczna jest niezbędna glebie! Jest siedliskiej do życia dla milionów pożytecznych mikroorganizmów i drobnych zwierząt (np. dżdżownic), które są odpowiedzialne za przeprowadzanie wielu reakcji chemicznych, dzięki którym składniki mineralne są dostępne do pobrania przez rośliny.

Skład chemiczny gleby

Skład chemiczny gleby można sprawdzić jedynie w laboratorium. Próbkę trzeba dostarczyć do Okręgowej Stacji chemiczno-Rolniczej lub prywatnej firmy świadczącej takie usługi. Specjaliści w laboratorium mogą sprawdzić i określić m.in.:

• skład granulometryczny gleby (podział na frakcje);
• zawartość makroelementów (P, K, Mg, Ca);
• zawartość azotu;
• zawartość mikroelementów (Cu, Zn, Mn, Fe, B);
• zasolenie i zakwaszanie (odczyn pH);
• zawartość próchnicy (węgiel organiczny);
• zawartość zanieczyszczenia metalami ciężkimi (Cu, Zn, Mn, Cr, Pb, Cd, Ni);
• zalecenia nawozowe dla konkretnych upraw.
  
  

Okręgowe Stacje chemiczno-rolnicze mają ustalony cennik na wykonywane przez siebie usługi laboratoryjne i zalecenia. Pobierz i sprawdź je tutaj.

Po co badać glebę?

Niechęć do badania składu chemicznego gleby wynika często z niewiedzy ogrodników dot. racjonalnego nawożenia. Niestety stosują oni nawozy tzw. "na oko" i często zupełnie bez potrzeby.

Nawożenie mineralne (nawozami sztucznymi) nie jest zawsze konieczne! Wykonuje się je tylko po to, by uzupełnić niedobory pierwiastków w glebie.

Potrzeby nawozowe ustalane są dla poszczególnych upraw i powinny być określone po wcześniejszej analizie składu gleby. Wśród profesjonalnych rolników i ogrodników popularne jest powiedzenie: „Tak dużo nawozów jak jest to konieczne, tak mało jak to możliwe”. Tę zasadę warto także przenieść do ogródków przydomowych i małych upraw amatorskich.

Jak pobrać próbkę gleby?

Do pobierania używamy szpadla, łopatki lub laski glebowej (Egnera). Próbkę pobiera się z kilku miejsc (nie pobiera się z obrzeża pola), po to by była reprezentatywna dla całego obszaru uprawy.

Na jedną próbę ogólną należy pobrać 15-20 próbek pojedynczych z wierzchniej warstwy gleby (0-20 cm), całość wymieszać, pobrać około 0,5-1 kg i zapakować do czystego woreczka, dołączyć metryczkę z danymi zleceniodawcy oraz z informacją o planowanej uprawie.

Dla każdej uprawy trzeba pobrać oddzielną próbkę. Dopuszcza się pobranie jednej próbki dla kilku upraw, jeśli mają podobne wymagania i historię nawozową pola.

Zobacz szczegółowe instrukcje dot. pobierania próbek gleby i roślin.

Kiedy pobrać próbkę gleby?

Próbki gleby pobiera się wczesną wiosną (przez rozpoczęciem wegetacji) lub jesienią (po zakończeniu wegetacji).

Należy unikać pobierania próbek bezpośrednio po zastosowaniu nawozów mineralnych, po nawożeniu organicznym oraz w okresie nadmiernej suszy lub wilgotnej gleby.

2017-09-19
Tekst: Redakcja ZielonyOgródek.pl, zdjęcia tytułowe: Lisa Fotios/Pexels, StockSnap/Pixabay

A Ty? Masz doświadczenia z badaniem gleby? Daj znać w komentarzu!