Niektórzy uważają, że najlepszym miejscem na tzw. domowy ogródek, jest kuchnia. To prawda! Przez panujące tutaj wyższe temperatury (powodowane przez gotowanie) i często wyższą wilgotność powietrza, kuchnia stwarza warunki idealne dla wielu roślin doniczkowych. Co więcej, jest to też swoiste "centrum życia" w domu – rośliny tu rosnące nigdy nie zostaną zapomniane, a domownicy i goście będą mogli się cieszyć ich bliskością!
Dodatkowym atutem posiadania ogródka na kuchennym parapecie jest to, że przez niemal cały sezon będzie on źródłem przypraw i ziół. Świeżo zerwane listki niektórych roślin dodają potrawom niezastąpionych walorów smakowych, dlatego wiele osób decyduje się przeznaczać na ich uprawę naprawdę spore obszary w kuchni.
Kuchnia urządzona roślinami jest nie tylko klimatyczna i piękna, ale też praktyczna – mamy w niej darmowy dostęp do wspaniałych, świeżych przypraw oraz ziół nadających się do różnych naparów, oranżad czy drinków.
Dostępnych jest wiele różnych ziół, roślin przyprawowych i roślin ozdobnych, dlatego dopasowanie tych, które sprawdzą się w naszej kuchni najlepiej nie powinno przysporzyć problemu.
Na co zwracać uwagę wybierając rośliny do kuchni?
- Wybierając rośliny do kuchni zwróćmy uwagę na ich wymagania świetlne – muszą być one odpowiednie dla warunków panujących w naszym domu.
- Parapet i inne miejsca, w których ustawimy doniczki powinny mieć wygodne dojście, aby korzystanie z roślin i ich pielęgnacja nie sprawiały zbytnich trudności.
- Starajmy się unikać roślin trujących nawet w bardzo niewielkim stopniu – nigdy nie wiadomo jak duży listek może przez przypadek wpaść do gotowanej przez nas zupy.
Jakie zioła można uprawiać w kuchni?
W ostatnich latach zioła w doniczkach możemy kupić niemal w każdym, mniejszym lub większym supermarkecie, należy jednak pamiętać, że potrzebują one odpowiedniej opieki zaraz po zakupie, w przeciwnym razie mogą bardzo szybko zmarnieć. Warto też wiedzieć, że większość ogrodników zaleca uprawę ziół z nasion, nie bez przyczyny – takie rośliny dłużej zachowują żywotność i mają lepsze walory smakowe.
Bazylia pospolita (Ocimum basilium)
Bazylia bardzo dobrze nadaje się do uprawy w donicach zwłaszcza w letnich miesiącach. Należy zapewnić jej ciepłe, słoneczne stanowisko. Pojemnik powinien mieć minimalną głębokość ok. 7-8 cm. Najodpowiedniejsza jest żyzna, przepuszczalna ziemia ogrodnicza. Bazylia lubi wilgotne podłoże. Z zabiegów pielęgnacyjnych istotne jest uszczykiwanie liści i łodyg, pobudzające krzewienie oraz niedopuszczanie do kwitnienia. W pomieszczeniu łatwiej uprawiać odmiany drobnolistne, które mają mniejsze wymagania. Z kolei bazylia wielkolistna ma bardziej atrakcyjny wygląd.
Opis w katalogu roślin
Cząber (Satureja sp.)
Cząber zwykle sadzi się w większym skrzyniach, które mają minimalną głębokość ok. 15 cm. Roślina lubi słoneczne, ciepłe stanowiska. Preferuje gleby piaszczysto-gliniaste. Cząber można wysiewać przez cały rok. Należy ją regularnie podlewać i uszczykiwać liście.
Opis w katalogu roślin
Majeranek (Origanum)
Majeranek jest zwykle uprawiany jako roślina jednoroczna, chociaż w pomieszczeniu może utrzymać się przez wiele sezonów. Nie potrzebuje dużych pojemników. Dobrze rośnie na słonecznych, suchych stanowiskach. Preferuje piaszczysto-glinaste gleby, chociaż na potrzeby domowe można mieszać ziemię ogrodową z piachem. Majeranku nie powinna się zbyt często podlewać, bo lubi nadmiernej wilgoci. Nieco trudniejsza w uprawie, ale dekoracyjna w pomieszczeniach jest odmiana 'Aureum' o żółtawych liściach.
Opis w katalogu roślin
Melisa lekarska (Melissa officinalis)
Melisa to dość wymagające zioło, które potrzebuje głębokich pojemników (ok. 20 cm głębokości). Lepiej kupić ukorzenione sadzonki, chociaż wiele osób woli wysiewać ją samodzielnie (czasem trudno kiełkuje). Melisę można uprawiać zarówno na słonecznych jak i lekko cienistych parapetach. Od czasu do czasu warto ją lekko przyciąć.
Opis w katalogu roślin
Redakcja poleca
Tymianek (Thymus)
Tymianek doskonale czuje się nawet w bardzo małych pojemnikach. Ta niska, rozłożysta roślina nie wymaga żyznych gleb – może rosnąć na ubogim, przepuszczalnym podłożu. Zazwyczaj tymianek uprawia się ją z sadzonek zakupionych w sklepach ogrodniczych. W uprawie pojemnikowej może rosnąć przez wiele lat. Dobrze znosi suszę. Od czasu do czasu warto uszczykiwać liście. Warto zakupić macierzankę cytrynową (Thymus citrodorus), która nawet wśród wielu poszczególnych gatunków tymianku wyróżnia się intensywnym zapachem.
Opis w katalogu roślin
Kolendra siewna (Coriandrum sativum)
Kolendra nie jest powszechna w pomieszczeniach z uwagi na wysokość, do której może dorastać (50-70 cm). Potrawy można przyprawiać liśćmi kolendry już po 4-8 tygodniach od wysiewu. Kolendra warto siać w pojemnikach w średniej wielkości. Lubi gleby piaszczysto-gliniaste lub kompost. Ziemię zakupioną w sklepie warto zmieszać więc z piachem. W pomieszczeniach można ją wysiewać przez cały rok. Roślinę należy systematycznie uszczykiwać, aby nie dopuścić do kwitnienia.
Opis w katalogu roślinWiększość roślin o aromatycznym, intensywnym zapachu odstrasza komary, muchy i muszki owocowe.
Czym są rośliny przyprawowe i które warto uprawiać?
Uprawa roślin przyprawowych, do których należą cebula, szczypior czy rzeżucha jest niezwykle łatwa i w zasadzie udaje się każdemu. Są szczególnie cenne dla osób mieszkających w miastach, które nie mają własnych ogrodów.
Cebula zwyczajna (Allium cepa)
Cebula zazwyczaj uprawiana jest dla szczypiorku. Uprawa cebuli w donicach jest bardzo prosta. Wystarczy posadzić w ziemi ogrodowej zakupioną w sklepie cebulę lub dymkę. To roślina wrażliwa na niedobór wody i w zasadzie w uprawie pojemnikowej podlewanie jest jedynym zabiegiem pielęgnacyjnym. Nie ma konieczności nawożenia, gdyż warzywo nie lubi gleb zbyt zasobnych w azot.
Opis w katalogu roślin
Szczypiorek (Allium schoenoprasum)
Szczypiorek można wysiać w skrzyniach lub donicach i ustawić na kuchennym parapecie, aby cieszyć się ostrymi w smaku, aromatycznymi liśćmi. Nasiona przed wysianiem warto przemrozić. Roślina nie ma dużych wymagań i rośnie w większości typów podłoży. Wymaga regularnego podlewania. Należy również usuwać pędy kwiatostanowe, aby nie osłabiać rośliny. Liście szczypiorku zbiera się w miarę potrzeb przez cały rok.
Opis w katalogu roślin
Pieprzyca ogrodowa (Lepidium sativum)
Pieprzyca ogrodowa, bardziej znana jako rzeżucha, to częsty widok na kuchennych parapetach. Jej uprawa jest bardzo łatwa. Po zakupie nasion wystarczy je wysiać w płaskim naczyniu, np.: talerzu na wacie i regularnie je podlewać. Rzeżucha wyrośnie już po kilku dniach, trzeba tylko zadbać o to, aby wata była ciągle wilgotna. Roślina najlepiej rośnie w miejscach słonecznych. Przy ścinaniu liści wraz z łodygami warto usuwać pozostałe skorupy łupinowe, które mają gorzki smak.
Więcej o rzeżusze i innych kiełkach
Kiełki
Kiełki można z powodzeniem uprawiać nawet w niewielkich pojemnikach na parapecie. Najczęściej wykorzystuje się nasiona gorczycy, fasoli mung, fasoli adzuki, soczewicy, grochu włoskiego, słonecznika i lucerny. Zwykle zbiór następuje po 3-5 dniach od rozpoczęcia uprawy. Nasiona należy przez noc namoczyć w letniej wodzie. Następnie przenosi się je do, np. specjalnej tacki lub płaskiego naczynia i przykrywa je materiałem (najlepiej przezroczystym).
Więcej informacji o kiełkachDobroczynne rośliny ozdobne w kuchni
Dobór roślin, których jedynym celem jest dekoracja kuchni, zależy od kwestii gustu. Oczywiście trzeba wziąć pod wymagania świetlne poszczególnych roślin i ich wielkość, aby w przyszłości nie przeszkadzały w pracach kuchennych. Poniższe gatunki zostały uwzględnione z uwagi na ich "dobroczynność" – wchłanianie dymu tytoniowego, toksycznych gazów, oparów z kuchenki, itp.
Zielistka Sternberga (Chlorophytum comosum)
Zielistka jest ceniona ze względu na dużą wytrzymałość. Roślina nie dość, że nadaje się do uprawy w zatłoczonych i zanieczyszczonych oparami pomieszczeń, to w dodatku pochłania duże ilości dwutlenku węgla, dymu tytoniowego, szkodliwych związków znajdujących się w lakierach czy płytach meblowych i toleruje sprzęt gazowy bądź elektryczny. Zielistka dobrze rośnie na jasnych (ale nie w bezpośrednim natężeniu promieni słonecznych). Powinna być regularnie podlewana. Jedynym problemem może być obsychanie końcówek liści - dzieje się tak na wskutek zbyt suchego powietrza.
Opis w katalogu roślin
Paproć nefrolepis (Nephrolepis)
Paproć nefrolepis również pochłania duże ilości szkodliwych związków i może rosnąć nawet w półcieniu, ale to propozycja dla osób systematycznie opiekujących się roślinami. Chociaż nefrolepis jest uważany za jedną z najłatwiejszych w uprawie paproci, nawet krótkotrwały brak wody może prowadzić do masowego usychania i opadania liści. Najlepiej podlewać ją obficie, miękką wodą.
Opis w katalogu roślin
Bluszcz pospolity (Hedera helix)
Bluszcz jest rośliną niedocenianą, która eliminuje szkodliwe gazy w powietrzu i dym tytoniowy. Bluszcz dobrze rośnie w miejscach zacienionych (odmiany wielobarwne wymagają nieco więcej światła). Lubi gleby lekko wilgotne, ale nadmierne podlewanie skutkuje opadaniem liści. Roślinę trzeba regularnie zraszać. Wśród interesujących odmian można znaleźć bluszcze w jasne wzory (np. 'Glacier' na zdjęciu) jak i o wzniesionych pędach (np. 'Erecta').
Opis w katalogu roślinTekst: Michał Mazik
Pelargonie 
Prezenty 
Insekty domowe 
Rośliny doniczkowe 
Domowe nalewki 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Kaktusy i sukulenty 
