Spis treści
Nefrolepis wyniosły, wysoki (Nephrolepis exaltata) nazywany jest czasem nerczyłuskiem wyniosłym, albo po prostu paprotką domową i należy do paproci z rodziny (Lomariopsidaceae). Naturalnie występuje na terenach Ameryki Południowej, Środkowej i Północnej. Jest najpopularniejszą paprocią uprawianą w naszych domach.
Wygląd nefrolepisa wyniosłego
Roślina w doniczce ma kępiasty pokrój o przewieszających się liściach, tworzących pióropusz. Zwykle osiąga 40-80 cm wysokości i podobną szerokość, choć warto zaznaczyć, że starsze i dorodne okazy mogą mieć liście osiągające nawet 130 cm długości. Ozdobne, złożone liście nefrolepisa wyniosłego są najczęściej łukowato wygięte i zależnie od odmiany mogą być pojedynczo lub podwójnie pierzaste. Są złożone z drobnych, całobrzegich, lancetowatych listków.
Zarodnie wytwarzają się na brzegach liści, a same zarodniki pojawiają się wiosną lub latem.
Organem podziemnym nefrolepisa wyniosłego jest długie kłącze z rozłogami.
Wymagania i uprawa nefrolepisa wyniosłego
Nefrolepis wyniosły to jedna z najłatwiejszych w uprawie paproci. Najlepiej rośnie na stanowisku półcienistym z rozproszonym światłem (bez bezpośredniego działania promieni słonecznych). Radzi sobie też w większym cieniu. Podłoże przepuszczalne, torfowe, na dnie donicy zaleca się zrobić warstwę drenażową.
Starsze osobniki powinno się przesadzać wiosną co ok. 3 lata. W trakcie przesadzania roślinę można rozmnożyć (odmłodzić) przez podział.
Pielęgnacja nefrolepisa wyniosłego
Najistotniejsze w uprawie paproci jest regularne (latem nawet codzienne) podlewanie i zraszanie. Roślina lubi być dokarmiana. W tym celu można stosować specjalistyczne nawozy dla paproci lub zrobić je samemu. Roślinę powinniśmy intensywnie nawozić wiosną, w okresie wzrostu.
Nefrolepis wyniosły przechodzi zimowy spoczynek – należy mu wtedy zapewnić niższą temp. (najlepiej 10-15 ºC), zaprzestać nawożenia i ograniczyć podlewanie (najlepiej co 2 tygodnie podlewać od dołu, pozostawiając doniczkę w wodzie na ok. 10 min).
Szkodniki i choroby nefrolepisa wyniosłego
Nefrolepis wyniosły jest narażony na porażenie przez tarczniki, a gdy wystawiamy go na taras mogą się nim też zainteresować ślimaki.
Roślina żółknie, a liście opadają, gdy zbytnio przesuszymy jej korzenie – paprocie są bardzo wrażliwe na niedobory wody.
Zastosowanie nefrolepisa wyniosłego
Nefrolepis wyniosły to najbardziej znana i najpopularniejsza paproć uprawiana w naszych domach, która stanowiła sztandarową roślinę doniczkową czasów PRL. Pasuje do każdego stylu ale najchętniej ustawia się ją na regałach, wyższych meblach i w wiszących pojemnikach. Może rosnąć na parapecie okna północnego. Latem nefrolepis można wystawiać na taras lub balkon.
To paproć chętnie wykorzystywana w tworzeniu tzw. urban jungle oraz jeden z gatunków, który możemy uprawiać w szklanych ogrodach.
Ciekawe odmiany nefrolepisa wyniosłego
- 'Bostonensis Nana' – krótkie ale pokładające się liście
- 'Roosevelti' – listki na brzegach mocno pofalowane
- 'Hilli' – wąskie, podwójnie pierzaste liście
Ciekawostki o nefrolepisie wyniosłym
Nazwa rodzajowa rośliny pochodzi od łacińskich słów: nephros czyli "nerka", oraz lepis czyli "łuska", a wzięła się ona od kształtu zawijek – nerkowatego kształtu wyrostków/łusek na liściach osłaniających kupki zarodni.
Gdzie kupić nefrolepisa wyniosłego?
Znalezienie nefrolepisa wyniosłego nie stanowi większego problemu, ponieważ jest on w dalszym ciągu najpopularniejszą paprocią domową w naszym kraju ale inna sprawa dotyczy jego wybranych odmian ozdobnych, które mogą być cięższe do znalezienia. Ciekawych odmian warto szukać w sklepach internetowych, np.:
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: Mokkie/CC BY-SA 3.0/Link, Flower Council Holland
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
