Jakie pnącza najlepiej nadają się na siatkę ogrodzeniową?
Pnącza są najlepszym sposobem na zapewnienie naturalnego i estetycznego wyglądu ogrodzenia. Mogą również służyć jako ekran przeciwsłoneczny lub ochrona przed hałasem. Istnieje wiele różnych gatunków pnączy, które mogą być uprawiane w ogrodzie, a idealnie sprawdzą się przy siatkach ogrodzeniowych.
Najszybciej rosnące pnącza na siatkę
Jeśli zależy nam na szybkim efekcie, czyli zazielenieniu ogrodzenia nawet w ciągu jednego sezonu, można sięgnąć np. po rdestówkę bucharską, chmiel zwyczajny lub niektóre powojniki.
- Rdestówka bucharska (Fallopia baldschuanica), znana także jako rdestówka Auberta potrafi przyrosnąć nawet 4-6 m rocznie), tworzy masę zielonych liści oraz bardzo liczne, drobne białe kwiaty (od sierpnia do października). Ma niewielkie wymagania glebowe oraz stanowiskowe (lepiej kwitnie w pełnym słońcu) i dobrze regeneruje się po przycięciu.
- Chmiel zwyczajny (Humulus lupulus) jest pnączem bylinowym, którego pędy zamierają na zimę, a każdej wiosny wyrastają nowe z podziemnych części rośliny. W ciągu kilku tygodni potrafi stworzyć zieloną ścianę liści (lub żółtą - odmiana 'Aureus'), dorastając nawet do ponad 5 m wysokości i osiągając szerokość 2-3 m. Uda się na każdej, średnio wilgotnej glebie, na stanowisku zarówno słonecznym, jak i w półcieniu.
- Powojniki (Clematis) np. odmiany 'Bill McKenzie', 'Kaśka' o szybko rosnących pędach i żółtych kwiatach lub odmiana 'Paul Farges' o małych, białych, gwiazdkowatych i bardzo licznych kwiatach. Pnącza te potrafią pokryć ogrodzenie w około 2 miesiące, są wystarczająco mrozoodporne i lubią miejsca słoneczne oraz przepuszczalne gleby.
Pnącza jednoroczne na siatkę ogrodzeniową
Siatkę ogrodzeniową w ogrodach przydomowych lub na działkach można obsadzać także jednorocznymi roślinami pnącymi, które zwykle szybko się wspinają i efektownie kwitną. Zwykle uprawia się je z siewu lub sadzi się gotowe sadzonki. Do takich pnączy należą między innymi:
- kobea pnąca (Cobaea scandens), która wytwarza długie pędy (do 3-4 m), pierzaste, złożone liście oraz dekoracyjne i duże, białe lub filetowe dzwonkowate kwiaty (kwitnie w lipcu i sierpniu); preferuje stanowisko słoneczne i żyzne, umiarkowanie wilgotne gleby, ale zwykle rośnie na przeciętnych ogrodowych glebach; najkorzystniej jest sadzić ją do gruntu w maju.
- tunbergia oskrzydlona (Thunbergia alata) – zwykle uprawiana w donicach (np. na balonach), ale sprawdzi się także wysiana przy ogrodzeniach; jej pędy dorastają do około do 1,5 m wysokości, a jej ozdobą są ciemnozielone, sercowate w zarysie liście i charakterystyczne drobne, żółte kwiaty z ciemnobrązowym środkiem („oczkiem”), kwitnące od czerwca aż do późnej jesieni. Lubi ciepłe, słoneczne stanowiska i żyzne podłoże; uprawia się ją z nasiona, które najlepiej wysiać wczesną wiosną pod osłonami lub w pomieszczeniu, a sadzonki sadzi się do gruntu w maju.
- groszek pachnący (Lathyrus odoratus) – popularne od lat pnącze jednoroczne, osiągające do 1,5 m wysokości; tworzy charakterystyczne kanciaste pędy z wąsami czepnymi oraz eliptyczne liście, podobne do liści innych roślin motylkowatych (bobowatych); ładnie pachnące, motylkowate kwiaty (zwykle białe i różowe, ale także w innych barwach) kwitną w czerwcu i lipcu; uprawia się go bezpośrednio z siewu (w kwietniu) do gruntu.
Dekoracyjne pnącza wieloletnie na ogrodzenie
Jeśli możemy poczekać na efekt nieco dłużej (ok. 2-4 sezony), dobrym wyborem do obsadzenia płotu mogą być wieloletnie rośliny pnące. Niektóre z nich to pnącza, które dość szybko zamieniają ogrodzenia w dekoracyjne, zielone ściany, dzięki dużym, ładnym, dłoniastym liściom – bardzo efektownie przebarwiającym się jesienią na czerwono, czerwono-pomarańczowo lub szkarłatnie i karminowo. Inne, oprócz masy liściowej, posiadają piękne kwiaty.
Warte polecenia wieloletnie pnącza na ogrodzenia to np.:
- bluszcz pospolity (Hedera helix) – najlepiej rośnie w półcieniu lub cieniu (ale udaje się także na stanowiskach słonecznych); ma zimozielone, nieduże klapowane liście (u odmian także dwubarwne); rośnie wolniej niż pozostałe pnącza; potrzebuje umiarkowanie wilgotnej, przeciętnej gleby;
- kokornak wielkolistny (Aristolochia macrophylla) – dość silnie rośnie, a jego wijące się zielone pędy przyrastają około 2-3 m rocznie; ozdobą są bardzo duże (do 30 cm), zielone, sercowate liście (zachodzące na siebie dachówkowato;
- powojniki (Clematis) – bardzo duża grupa pnączy o wielobarwnych i bardzo dekoracyjnych kwiatach; najlepiej sadzić gatunki najbardziej odporne na mróz;
- wiciokrzewy (Lonicera) – bardzo duża grupa popularnych od lat pnączy; dość szybko owijają się wokół podpór, a zwracają uwagę przede wszystkim dekoracyjnymi, pachnącymi kwiatami; udają się na niemal każdej ogrodowej glebie i lubią miejsca słoneczne lub półcieniste; najładniej kwitnące gatunki i odmiany godne polecenia: wiciokrzew pomorski (L. periclymenum), wiciokrzew przewierceń (L. caprifolium), wiciokrzew Tellmanna (L. x tellmanniana), wiciokrzew Browna (L. x brownii) i wiciokrzew Heckrotta (L. x heckrotii); wiciokrzewy zimozielone – ozdobne przede wszystkim z liści, które często zostają na pędach przez zimę; najpopularniejsze gatunki to np.: wiciokrzew Henry'ego (L. henryi), wiciokrzew japoński (L. japonica) oraz wiciokrzew zaostrzony (L. acuminata).
- winorośl pachnąca (Vitis riparia) – gatunek o aromatycznych liściach, które jesienią przybierają efektowne barwy. Roślina ta jest znana z szybkiego wzrostu
- winorośl japońska (Vitis coignetiae) – charakteryzuje się dużymi, sercowatymi liśćmi o głębokiej zielonej barwie. W okresie jesieni liście tej rośliny przebarwiają się na jaskrawe odcienie czerwieni i purpury, co czyni ją wyjątkowo dekoracyjną.
- winobluszcz pięciolistkowy (Parthenocissus quinquefolia) – posiada charakterystyczne, złożone liście składające się z pięciu jasnozielonych listków. W jesiennej porze liście te przybierają intensywne odcienie czerwieni i purpury, co nadaje roślinie wyjątkowego uroku.
- winobluszcz trójklapowy (Parthenocissus tricuspidata) – charakteryzuje się trzema klapami na każdym liściu, które mają głęboką zieloną barwę w okresie wiosenno-letnim. Gdy nadejdzie jesień, liście te zmieniają kolor na jaskrawe odcienie czerwieni, burgundu i złota.
Film poradnikowy o wybranych pnączach, które robią osłony na płotach
Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcia tytułowe: Anela47 / Dreamstime oraz Manfred Richter / Pixabay