Nawożenie azotem | Jak i kiedy to robić?

Dlaczego warto nawozić rośliny ogrodowe azotem?

Azot należy do pierwiastków kluczowych dla życia roślin i wraz z fosforem i potasem uznawany jest za makroelement niezbędny dla właściwego rozwoju, wzrostu, wyglądu i kondycji roślin ozdobnych i użytkowych. W formie nawozu lub jednego ze składników nawozu, powinien być stosowany przez każdego ogrodnika, gdyż duża liczba roślin w naszych ogrodach i intensywność z jaką pobierają one ten pierwiastek z gleby sprawiają, że jego naturalne ilości szybko się kończą.

Wśród składników odżywczych niezbędnych roślinom do prawidłowego rozwoju znajduje się szereg istotnych pierwiastków, ale najważniejszym wśród nich jest bez wątpienia azot. Dlaczego?

• Azot jest materiałem budującym roślinne białka, kwasy nukleinowe – bezpośrednio wpływa na prawidłowy wzrost i rozwój podziemnych, ale głównie nadziemnych organów roślin.
• Azot wchodzi w skład witamin oraz chlorofilu – to dzięki jego odpowiedniej ilości rośliny prawidłowo się wybarwiają na zielono.
• Azot reguluje przyswajanie innych makroelementów – przede wszystkim wpływa na prawidłowe przyswajanie potasu czy fosforu (niezbędnych do rozmnażania generatywnego). 
  
  

Naturalne zasoby azotu w glebie

Podstawowym źródłem azotu w glebie są głównie resztki roślinne i zwierzęce, związki ulegające procesowi mineralizacji (rozkładowi substancji organicznych) oraz próchnica glebowa występująca w wierzchniej warstwie gleby. Jest ona najbardziej dostępną dla roślin jest mineralna forma azotu – głównie w postaci jonów NH4+ (amonowych) i NO3- (azotanowych) lub w postaci jonów NO2- (azotynowych) i innych form występujących w ilościach śladowych.

Zawartość azotu w glebie waha się i jest zależna od pory roku oraz temperatury – najmniej azotu mineralnego występuje w glebie zimą. Wraz z wiosennym ociepleniem, zawartość azotu wzrasta, w związku z intensyfikacją procesu mineralizacji resztek roślinnych. W lecie ilość azotu w glebie spada, głównie w wyniku silnego przyswajania go przez rośliny.

Pobieranie azotu przez rośliny

Rośliny w większości mogą pobrać azot za pomocą systemu korzeniowego tylko z gleby, w formie anionów azotynowych (NO2-) i azotanowych (NO3-) lub kationów amonowych (NH4+). Wyjątkiem są gatunki, które dzięki symbiozie z tzw. bakteriami azotowymi mają zdolność pozyskiwania azotu z atmosfery i przekazywania go w dostępnej dla roślin formie do gleby. Są to np.: łubin, lucerna, koniczyna, groch czy groszek.

Jak i kiedy nawozić azotem?

Warto pamiętać, że azot zawarty w popularnych nawozach mineralnych wykorzystywany jest przez rośliny mniej więcej w połowie. Reszta pochłaniana jest przez mikroorganizmy glebowe, ulatniania się w formie amoniaku do atmosfery oraz wymywana jest w głąb gleby. Właśnie z tych powodów potrzebne jest dostarczanie roślinom azotu w formie nawożenia.

Ogólnie nawozy azotowe dzieli się na:

• przedsiewne (np. nawozy amonowe),
• pogłówne (np. w formie saletry)
• oraz uniwersalne (np. saletry amonowe i mocznik).
  
  

Dla ogrodników-amatorów, czy też działkowców bezpieczniejsze i łatwiejsze w stosowaniu są jednak dostępne obecnie w sprzedaży nawozy przeznaczone do zasilania konkretnych grup roślin ozdobnych lub użytkowych (płynne lub sypkie). Ich zaletą jest łatwość stosowania oraz odpowiednio dobrana dla poszczególnych gatunków zwartość azotu i innych składników.

Zobacz dostępne nawozy ogrodnicze dostępne w naszym sklepie!

Naturalnym i dobrze przyswajalnym źródłem azotu może być też nawożenie organiczne (naturalne), za pomocą stosowania kompostów, gnojówek, obornika, wyciągów itp. Uprawianie roślin motylkowych (np. jako poplon), również istotnie może naturalnie wzbogacać glebę w azot.

WAŻNE!
Nawozami azotowymi zasilamy rośliny przede wszystkim na początku sezonu, wiosną (na start) i kończymy nawożenie zwykle w sierpniu, aby nie pobudzać już roślin do wzrostu jesienią i by zdążyły przygotować się do spoczynku zimowego.

Od połowy sierpnia i we wrześniu rośliny ogrodowe można zasilać tylko tzw. nawozami jesiennymi – bez zawartości azotu, a ze zwiększoną ilością potasu i fosforu.

Redakcja poleca

0

Pomidor mięsisty 'Gigantomo' F1

1

Biosept Active w sprayu, wyciąg z grejpfruta poprawiający odporność, na choroby – 750 ml

2

Miedzian 50 WP, zwalcza choroby owoców – 100 g

3

NeemAzal, Zwalcza Ziemiórki i Inne Szkodniki – 50 ml

Niedobory i nadmiar azotu u roślin – objawy i skutki

Do najważniejszych i łatwych do zaobserwowania objawów niedoboru azotu w roślinie należą:

• wyraźnie wyblakły (jasnozielony) kolor liści, pędów (łodyg);
• zahamowanie wzrostu oraz wątły pokrój roślin;
• zupełne żółknięcie liści (występuje tzw. chloroza);
• słabo wykształcone owoce i przedwcześnie dojrzewające (co wynika z zahamowania syntezy białek w komórkach roślinnych).
  
  

Niekorzystny dla roślin jest również nadmiar azotu – przenawożenie roślin azotem:

• rośliny przenawożone azotem można poznać przede wszystkim po intensywnej, ciemnozielonej barwie;
• licznych i wyraźnie większych liściach oraz grubszych lub wyciągniętych (mocno wydłużonych) pędach;
• kwitnienie roślin przenawożonych azotem jest słabe lub bardzo skąpe, a owoce są nieliczne i słabo wykształcone;
• azot w zbyt dużych ilościach wydłuża znacznie okres wegetacji roślin i obniża ich ogólną odporność (np. niskie temperatury);
• powoduje kumulację azotanów, które są niekorzystne dla zdrowia ludzi i zwierząt.
  
  

Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: NewAfrica/Depisitphotos