Najlepsze pnącza do ogrodu

Wśród wielu gatunków i odmian pnączy, jakie można uprawiać w ogrodach znajdują się rośliny o różnych wymaganiach w stosunku do podłoża i stanowiska. Jedne świetnie rosną w mocno nasłonecznionym miejscu, inne wolą lekki cień, a jeszcze inne najlepiej rozwijają się w głębokim cieniu drzew.

Siła wzrostu pnączy

Wybierając pnącza do ogrodu bierzemy zwykle pod uwagę walory dekoracyjne, takie jak dekoracyjne liście, obfite kwitnienie, atrakcyjne lub nawet jadalne owoce czy jesienne przebarwienie liści. Decydując się na zakup pnącza do ogrodu, trzeba jednak pamiętać, że poszczególne gatunki i odmiany różnią się między sobą również docelową wielkością i siłą wzrostu.

Do małych ogrodów, na balkony lub tarasy nadają się rośliny, które dorastają maksymalnie do ok. 2-3 metrów wysokości. Przy większych podporach w średniej wielkości ogrodach można sadzić pnącza osiągające ok. 10-15 metrów. Ale te najsilniejsze, osiągające nawet 25 m długości nadają się wyłącznie do sadzenia w dużych ogrodach.

Pnącza do małego ogrodu

Osoby, które pragną podziwiać kwitnące pnącza, mogą sięgnąć po kochające ciepłe i słoneczne miejsca pnące róże (Rosa), które zwykle kwitną bardzo obficie. Te piękne krzewy doskonale sprawdzają się na przepuszczalnym, żyznym podłożu o zasadowym odczynie. Ładnie prezentują się nie tylko przy pergolach i bramkach, ale również przy ścianach budynków. Pasują do ogrodów w różnych stylach i ładnie komponują się z wieloma kwitnącymi bylinami oraz lawendą wąskolistną.

Wyjątkowo okazałe kwiaty tworzą również powojniki (Clematis). Trzeba jednak pamiętać, że górna partia powojników powinna znajdować się w słońcu, a dolna w cieniu. Choć są to pnącza wymagające w uprawie, uroda ich kwiatów o różnych barwach płatków, wielkości i kształtach jest nieporównywalna z innymi gatunkami.

Oryginalnie wyglądającymi kwiatami charakteryzują się również wiciokrzewy (Lonicera), które (w zależności od gatunki i odmiany) mogą też rodzić kolorowe owoce i cieszyć zapachem kwiatów. 

Nieco większe rozmiary osiąga akebia pięciolistkowa (Akebia quinata) – dorasta do 5-10 m wysokości. To pnącze w maju zakwita na fioletowo, a potem przez cały sezon pokryte jest atrakcyjnymi liśćmi. Dla oryginalnego ulistnienia w małym ogrodzie można również posadzić szybko rosnący kokornak wielkolistny (Aristolochia macrophylla), dorastający do 15 m długości i radzący sobie w miejscu półcienistym oraz zacienionym.

Smaczne owoce i efektowne liście to największe walory mniej popularnej w uprawie aktinidii (Actinidia). W ogrodach można sadzić aktinidię pstrolistną (A. colomicta) o zielono-biało-różowych liściach (osiąga 5 m długości) i aktinidię ostrolistną (A. arguta), której liście przebarwiają się jesienią, ale dorasta do 10 (a nawet 15) metrów długości.

Pnącza do dużego ogrodu

W dużym ogrodzie, przy solidnej podporze w słonecznym miejscu można sadzić glicynie (Wisteria) o wyjątkowo pięknych fioletowych lub białych kwiatach zebranych w zwisające kwiatostany i pojawiających się na przełomie maja i czerwca. Wiele uroku mają również kwiaty milinu amerykańskiego (Campsis radicans). Kwiaty tego silnie rosnącego gatunku pojawiają się latem (lipiec, sierpień), mają charakterystyczny trąbkowaty kształt i mogą być żółte, pomarańczowe bądź ceglastoczerwone.

Pnączami ozdobnymi z liści, które sprawdzą się na słonecznym stanowisku są winobluszcz pięciolistkowy (Parthenocissus quinquefolia) i trójklapowy (P. tricuspidata), które szybko rosną i przebarwiają się jesienią na intensywnie czerwony kolor.

W miejscach zacienionych, przy pniach drzew, elewacjach budynków i ogrodzeniach doskonale radzi sobie kwitnąca na biało hortensja pnąca (Hydrangea petiolaris), która może dorastać nawet do 8 metrów długości. Trzeba jednak pamiętać, aby zapewnić jej kwaśne, próchniczne i wilgotne podłoże.

Pod koronami drzew i przy elewacjach od strony północnej budynku można posadzić bluszcz pospolity (Hedera helix), który tworzy wspaniałe, zimozielone kobierce.

Pnącza na balkon i taras

Na balkonie i tarasie można uprawiać te same gatunki, które nadają się do małych ogrodów (powojniki, wiciokrzewy, róże pnący) oraz gatunki jednoroczne i dwuletnie. Oczywiście rośliny wieloletnie uprawiane w donicach wymagają odpowiedniej ilości miejsca i nieraz zabezpieczenia na zimę.

Poza pnączami wieloletnimi w donicach można sadzić efektownie kwitnące, osiągające nawet 2 m długości groszki pachnące (Lathyrus odoratus), kwitnące na żółto lub pomarańczowo nasturcje (Topaeolum) oraz fioletowe i niebieskie wilce (Ipomea purpurea). Mniej znanymi, ale bardzo atrakcyjnymi pnączami są żółta tunbergia oskrzydlona oraz kobea, której kwiaty mają kielichowaty kształt.

Tekst: Małgorzata Wójcik, zdjęcie tytułowe: iVerde, Rupert Kittinger-Sereinig, Alicja, angelstar/Pixabay