Uprawa kiwi w Polsce
Powszechnie znane owoce kiwi pochodzą od aktinidii chińskiej (Actinidia deliciosa), która nie występuje u nas ze względu na zbyt chłodny klimat. Naturalnie rośnie ona w Chinach, a uprawiana jest w Nowej Zelandii, we Włoszech, Hiszpanii, Grecji i Francji. W Polsce można natomiast swobodnie uprawiać dwa gatunki kiwi – aktinidię ostrolistną (Actinidia arguta) oraz aktinidię pstrolistną (Actinidia colomicta).
Obydwa gatunki są bardzo podobne w uprawie. Różnią się jedynie zabarwieniem liści i siłą wzrostu:
- Liście aktinidii pstrolistnej są trójbarwne – zielono-biało-różowe, a ostrolistnej – zielone.
- Aktinidia pstrolistna dorasta tylko do 5 m, podczas gdy gatunek ostrolistny osiąga długość 15 m.
Aktinidia ostrolistna 'Bingo' |
Kiwi to owoce aktinidii
Jeśli zależy nam na kwiatach i owocach, należy uzbroić się w cierpliwość, gdyż sadzonki aktinidii zakwitają dopiero po około 3 latach po posadzeniu. Dekoracyjne, niewielkie białe kwiaty rozwijają się na początku maja. Zapylone kwiaty żeńskie szybko przekształcają się w owoce, które przypominają agrest wielkości 3-4 cm o równie zielonej i jadalnej skórce.
Dojrzałe owoce kiwi można zrywać z krzewów w październiku. Można jeść je na surowo, dodawać do ciast, suszyć lub robić z nich różnego rodzaju przetwory, konfitury, wina, nalewki. Surowe owoce zawierają dużo witaminy C.
Odmiany aktinidii do uprawy w ogrodzie
Powszechnie uprawiane odmiany aktinidii ostrolistnej to:
- żeńskie – 'Bingo' (na zdjęciu powyżej), 'Genewa', 'Rogów', 'Rumbo'
- męskie, nieowocujące – 'Adam' (doskonały zapylacz), 'Gabriel M'
- obupłciowe (samopylne) – 'Issai', 'Dr Szymanowski'
- nowa odmiana – Aktinidia ostrolistna Vitikwi (mini kiwi)
Polskie Minikiwi
Polskie Minikiwi to jest owoc sezonu wczesno-jesiennego (lub późno-letniego). Owoce zbierane są na początku września. Można je spotkać od połowy września do końca października. W sklepach często spotykamy owoce nie do końca dojrzałe (twarde) – należy je po prostu odstawić na jakiś czas i poczekać aż zmiękną – mają wtedy najwyższe walory smakowe. Najpowszechniej spotykane w polskich sklepach są odmiany: 'Weiki' oraz 'Geneva'.
Jak uprawiać aktinidię?
Aktinidia jest rośliną dwupienną, zatem warunkiem ukazania się owoców na osobnikach żeńskich jest posadzenie w pobliżu przynajmniej jednego egzemplarza męskiego.
Najlepsze stanowisko dla obydwu rosnących w Polsce aktinidii to miejsce słoneczne o żyznej i dość wilgotnej glebie. W celu wzbogacenia podłoża należy przed posadzeniem wykopać obszerny dół o głębokości pół metra i wypełnić go torfem lub kompostem zmieszanym z gliną.
Zabiegi pielęgnacyjne
Ze względu na dużą siłę wzrostu potrzebują one dość dużo miejsca do rozpostarcia pędów. Cięcia ograniczające rozrost pnącza najlepiej wykonywać latem lub pod koniec zimy (luty/marzec). Podpory powinny być ażurowe (siatka, drewniane sztachety, metalowe pręty), aby roślina mogła się wokół nich owijać.
Co 3-4 lata powinno się wykonywać cięcie odmładzające, które dobrze wpływa na kwitnienie i owocowanie rośliny.
Choroby i szkodniki aktinidii
Aktinidia nie jest podatna na choroby grzybowe, mszyce czy gąsienice, jednak pnącze to upodobały sobie koty, którym smakują szczególnie młode pędy. Najlepszym rozwiązaniem w przypadku kociego sąsiedztwa będzie osłonięcie młodych sadzonek plastikową siatką.
Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcie główne: materiały prasowe