Posadziłam rośliny tylko dla koloru. A dostałam zapachy w gratisie

Wielu ogrodników, sadząc rośliny jednoroczne, byliny czy krzewy, zwraca przede wszystkim uwagę na ich wygląd, bo komponowanie rabat i obsadzanie donic na tarasie to przede wszystkim praca z teksturami, pokrojem roślin i kolorem kwiatów oraz liści. Dopiero później, kiedy te okazy zakwitają, odkrywamy, jak niesamowite aromaty unoszą się w powietrzu.

Wyobraź sobie, że przyciągające wzrok, barwne róże nagle otulają cię słodką wonią, lilie o wielkich kwiatach pachną intensywnie, a lilaki urzekają subtelnym aromatem, który czuć z daleka. Zwróć więc uwagę na ten walor roślin, aby czerpać energię z ogrodu wszystkimi zmysłami.

Kolor to dopiero początek – dlaczego warto postawić na aromat?

Ogród pełen barw przyciąga wzrok i dodaje energii, ale dopiero zapach wydzielany przez rośliny sprawia, że miejsce staje się magiczne. Róże, lilie, floksy wiechowate czy lilaki potrafią zaczarować przestrzeń swoimi woniami, tworząc niepowtarzalny nastrój. Co ciekawe, wiele osób wybiera je wyłącznie ze względu na barwę kwiatów, a dopiero później odkrywa, że ich urok polega na czymś zupełnie innym. Aromaty w ogrodzie działają na nasze emocje, relaksują, pobudzają wspomnienia, a przy tym przyciągają owady zapylające.

Dlatego dobierając rośliny na rabaty czy do donic, skup się także na zapachu ich kwiatów i liści. Nieraz woń roślin jest dużo wyraźniejsza i istotniejsza, niż ich wygląd.

Fot. mashiki, kazakovmaksim, Mariana / AdobeStock

1 – Piwonie doskonale komponują się z innymi roślinami – ich duże, pachnące kwiaty warto wyeksponować na tle roślin o zwartym pokroju i tworzących dużo drobnych kwiatów (np. pachnącej cytrusami kocimiętki, bodziszków, lawendy i czyśćca o srebrzystym ulistnieniu), 2 – smagliczka skalna świetnie radzi sobie na suchych stanowiskach i w pełnym słońcu, 3 – lilak Meyera 'Palibin' kwitnie nieco późnej niż lilak pospolity i świetnie  nadaje się do małego ogrodu, 4 – surmia (Catalpa) to duże drzewo cenione z uwagi na wielkie liście; kwitnie na biało i wydziela wówczas bardzo przyjemny aromat

Klasyczne piękności, które pachną jak perfumy

Nie bez powodu ogrodowe klasyki wciąż królują w naszych rabatach. Wczesną wiosną, gdy ogród zaczyna się budzić z zimowego snu, już możesz liczyć na pierwsze kwiatowe zapachy. Intensywnie pachnące hiacynty czy żonkile wprowadzą po zimie nie tylko wesołe kolory i radość, ale i cudowne aromaty.

Później przychodzi maj – czas wyraziście pachnących konwalii i jedynych w swoim rodzaju lilaków – roślin idealnie nadających się do wykreowania romantycznego czy rustykalnego zakątka. 

W czerwcu słodką wonią zachwycają piwonie, a jaśminowce roznoszą po ogrodzie rześki zapach, który jest zwiastunem nadchodzących letnich wieczorów. Warto wspomnieć także o lawendzie, której charakterystyczny aromat kojarzy się z ciepłem i spokojem południowych ogrodów, a także o goździkach, które łączą w sobie piękno i intensywny, trwały zapach.

Krzewy, drzewa i pnącza, które kuszą zapachem

Jeśli szukasz ciekawych woni i dysponujesz większą przestrzenią, postaw na okazalsze rośliny – drzewa, krzewy lub pnącza. Budleja przyjemnie pachnie, gdy latem obsypuje się kolorowymi kwiatostanami, a przy tym wabi do ogrodu motyle i pszczoły; idealnie nadaje się do sadzenia w tylnej części rabaty, czy nawet w postaci nieprzycinanego żywopłotu.

Lipa do duże drzewo, które zapewni w ogrodzie cień i roztoczy słodką nutę na początku lata, a robinia zaskoczy słodkim, miodowym aromatem.

Pnącza takie jak wiciokrzew i glicynia dzięki swoim urodziwym kwiatom pełnym aromatu wprowadzą romantyczny klimat nad tarasem czy w zakątku pod pergolą, a katalpa doda w pobliżu domu egzotycznego charakteru. Dla jesiennych, mniej oczywistych doznań, posadź grujecznik – nie tylko dla kwiatów, ale i dla liści, które po opadnięciu będą wydzielać zapach karmelu – to prawdziwy rarytas!

Fot. skymoon13, eugen, GS Planning, OLENA / AdobeStock

1 – Jaśminowce (Philadehus) to dość duże krzewy, które roztaczają wczesnym latem przyjemną woń; do małych ogrodów nadają się nisko rosnące odmiany i gatunki, takie jak jaśminowiec drobnolistny (P. microphyllus), 2 – bodziszek korzeniasty (Geranium macrorrhizum) to jeden z łatwiejszych w uprawie gatunków należący do tej grupy roślin; kwitnie efektownie na różowo, a jego liście po roztarciu pachną wyjątkowo oryginalnie, 3 – róża rabatowa 'Jan Paweł II' o śnieżnobiałych kwiatach jest rzadko spotykaną odmianą; jej kwiaty mają, rześką, cytrusową woń, 4 –  wieczornik damski (Hesperis matronalis) ma liliowe kwiaty, których zapach jest dobrze wyczuwalny o zmierzchu

Rośliny jednoroczne – małe, ale o wielkiej sile zapachu

Szybko rosnące i niesamowicie barwne są rośliny jednoroczne. Wykorzystujemy je zwykle do obsadzania donic, ale też do wypełniania pustych miejsc na rabatach między bylinami oraz do tworzenia obwódek na krawędziach grządek warzywnych, czy obsadzania miejsc, które jeszcze nie zostały zaprojektowane.

Za pomocą szybko rosnących gatunków jednorocznych aromatyczny ogród może powstać w jeden sezon. Kolorowe i pachnące kwiaty najlepiej sadzić blisko krawędzi ścieżek, na balkonach i tarasach, aby móc je wąchać przy każdej okazji.

Lewkonia, heliotrop, groszek pachnący czy tytoń ozdobny potrafią intensywnie pachnieć przez cały sezon i można ich kwiaty ścinać do bukietów. Maciejka to królowa wieczorów – wysiewaj ją co kilka tygodni, by poczuć jej idylliczny, mocny zapach.

Frezje, które kiedyś dostępne były jedynie jako kwiaty cięte w kwiaciarniach, można z powodzeniem uprawiać w gruncie; wprowadzają delikatną nutę elegancji. Jeśli szukasz czegoś aromatycznego na skalniak, sięgnij po niezawodną smagliczkę – choć tworzy niskie kępki, roztacza w ciepłe dni intensywny, miodowy aromat.

Fot. Susie, Valerii Honcharuk / AdobeStock

1 – Różnokolorowe pysznogłówki (Monarda) ciekawie prezentują się w towarzystwie gatunków o strzelistych kwiatostanach; te urodziwie wyglądające byliny mają aromatyczne liście, 2 – żonkile i szafirki mogą stworzyć zgrany, pachnący duet; ich pachnące kwiaty można ścinać do wazonów, 3 – floks wiechowaty (Phlox paniculata) ma różnokolorowe kwiaty, w zależności od odmiany i wydziela wyjątkową, goździkową nutę

Liście, które pachną – nie tylko kwiaty są wyjątkowe

Nie zapominajmy o roślinach, których siła tkwi w liściach. Pelargonia pachnąca przez całe lato może zdobić donice na balkonie czy tarasie, a przy tym jej liście będą w słońcu wydzielać cytrusowe i ziołowe aromaty. Kocimiętka zachwyca subtelnym aromatem, jest bardzo łatwa w uprawie i doskonale nadaje się na mocno nasłonecznione, suche stanowiska, a kalaminta czy pysznogłówka pobudzają zapachem po każdym dotknięciu.

Tymianek cytrynowy i szałwia to z kolei połączenie walorów ozdobnych i użytkowych – ich liście pachną intensywnie, a dodatkowo nadają się do wykorzystania w kuchni.

Jak stworzyć ogród kolorowo-pachnący?

Sekret tkwi w różnorodności. Łączenie roślin o efektownych, pachnących kwiatach i liściach pozwala uzyskać efekt ciągłości aromatu przez cały sezon. Posadź lawendę przy ścieżkach, lilaki przy altanie, a maciejkę wysiej w kilku miejscach w ogrodzie i w donicach na tarasie. Drzewa takie jak lipa czy katalpa sprawdzą się w większych ogrodach, a jednoroczne kwiaty przydadzą się przy aranżowaniu balkonu i tarasu. Pamiętaj o różnych porach kwitnienia – od hiacyntów wiosną po grujecznik jesienią – aby ogród pachniał przez wiele miesięcy.

• Dobierz rośliny o różnych porach kwitnienia.
• Sadź blisko miejsc wypoczynku – tarasy, altany, ścieżki to idealne lokalizacje.
• Nawadniaj i ogławiaj rośliny – podlewanie rano lub wieczorem, cięcie po kwitnieniu to podstawa długiego kwitnienia roślin.

Zdjęcia tytułowe eugen, Spooxy / AdobeStock