Tytoń oskrzydlony (Nicotiana alata) to szybko rosnąca, okazała roślina jednoroczna z rodziny psiankowatych. Gatunek pochodzi z Ameryki Południowej, ale w postaci odmian jest też uprawiany w wielu innych krajach świata jako roślina ozdobna.
Jak wygląda tytoń oskrzydlony? Co to za roślina?
Tytoń oskrzydlony może dorastać do 150 cm wysokości posiada jednak sporo niższych, a nawet karłowych odmian, osiągających 40-50/80 cm wys. Roślina tworzy wzniesione, rozgałęzione, sztywne pędy, na całej długości pokryte układającymi się skrętolegle, dużymi, zielonymi, szeroko lancetowatymi, lekko pofalowanymi na brzegach liśćmi z wyraźnie zaznaczonym na blaszce unerwieniem. Zarówno pęd jak i liście są omszone i lepkie.
Tytoń oskrzydlony zakwita wczesnym latem i kwitnie do jesieni (VI/VII-IX/X), rozwijając duże kwiaty z rurkowatą, długa, wąską koroną, zwieńczoną na szczycie pięcioma rozłożonymi na boki płatkami. Kwiaty zebrane są na szczytach pędów w luźne grona i pod wieczór bardzo intensywnie, słodko pachną.
Warto też wiedzieć, że u gatunku są białe i otwarte jedynie po południu oraz w nocy, ale u odmian ozdobnych mogą mieć różne kolory i odcienie, czasem nawet na jednym egzemplarzu (czerwone, różowe, fioletowe, kremowe, limonkowe oraz dwukolorowe) i mogą pozostawać otwarte przez cały dzień.
Jakie wymagania ma tytoń oskrzydlony? Jak go uprawiać?
Tytoń oskrzydlony preferuje ciepłe, słoneczne lub półcieniste stanowiska i żyzne, próchnicze, lekko wilgotne gleby, najlepiej o obojętnym odczynie pH.
Tytoń oskrzydlony rozmnażany jest z nasion, które wysiewa się pod osłonami w III-IV (siewki wymagają pikowania), a rozsadę wysadza na miejsce stałe w drugiej połowie maja, po wcześniejszym zahartowaniu. Nasiona roślin można też siać w maju wprost do gruntu, co jednak znacząco opóźnia ich kwitnienie (siewki wymagają przerywki).
Na dobrym stanowisku tytoń może dawać samosiew, jednak samosiejki mogą bardzo różnić się wyglądem od rośliny matecznej.
▶ Zaprojektuj ogród w 5 minut: Sprawdź nasz darmowy program online
Pielęgnacja – co lubi roślina i jak o nią dbać?
Roślina źle znosi suszę, dlatego w okresach bezdeszczowych musi być systematycznie nawadniany. Tytoń oskrzydlony rośnie szybko i kwitnie obficie, dlatego zużywa sporo składników pokarmowych i w sezonie wegetacyjnym oczekuje zasilania wieloskładnikowymi nawozami z przewagą potasu (najlepiej przeznaczonymi do nawożenia roślin kwitnących). Nie wymaga cięcia, a jedynie usuwania przekwitłych kwiatostanów.
Zwykle tworzy wzniesione, sztywne, mocne pędy, które są stosunkowo stabilne, ale odmiany szczególnie wysokie mogą potrzebować podpory.
Choroby i szkodniki – na które szczególnie uważać?
Tytoń oskrzydlony jest rośliną podatną na mączniaka prawdziwego. Często bywa też atakowany przez przędziorki.
Zastosowanie tytoniu oskrzydlonego w ogrodzie i nie tylko
Tytoń oskrzydlony to bardzo efektowna roślina ozdobna, mogąca mieć w ogrodzie wiele zastosowań. Wyższe odmiany wspaniale prezentują się na rabacie posadzone w jednogatunkowych grupach, ale mogą być też elementem kompozycji z bylinami i krzewami. Znakomicie wyglądają też jako szpaler wzdłuż ogrodzenia lub ściany domu. Niższe i karłowe odmiany mogą być wykorzystywane do tworzenia obwódek lub uprawiane w pojemnikach na balkonach i tarasach.
Rośliny pachnące zawsze warto sadzić w pobliżu altan, balkonów, tarasów, kącików wypoczynkowych i okien budynków, skąd wieczorem będzie można w pełni korzystać z ich walorów.
Wybrane odmiany tytoniu oskrzydlonego
Rośliny często sprzedawane są w postaci wieloodmianowej mieszanki nasion, czasami dostępne są też nasiona pojedynczych odmian jak np.:
- 'Lime Green' – kwiaty limonkowe, wysokość ok.. 80-100 cm
- 'Crimson Bedder' – kwiaty czerwone, wys ok. 80-100 cm
- 'Grandiflora' – kwiaty białe, wys ok. 70 cm
Zdjęcia: Katarzyna, hcast /AdobeStock; Scott Zona, FarOutFlora / Flickr