Spis treści
Uprawa goździków | To łatwe!
Stanowisko i gleba
Większość goździków powinno się uprawiać na stanowiskach słonecznych, wtedy obficie kwitną i wytwarzają atrakcyjnie wybarwione liście oraz pędy. Nie mają dużych wymagań względem podłoża – wiele gatunków radzi sobie nawet na lekkich, piaszczystych ziemiach. Rośliny te znoszą krótkotrwałe susze.
Nawożenie
Goździki potrzebują umiarkowanego nawożenia – szczególnie dobrze sprawdzają się nawozy humusowe, obornik oraz kompost. Nie należy ich nawozić środkami z wysoką ilością azotu.
Rozmnażanie
Goździki można rozmnażać przez wysiew nasion oraz podział. Choroby i szkodniki. Goździki warto chronić przed chorobami i szkodnikami, np. opryskując je ekologicznymi gnojówkami.
Goździki w ogrodzie i w doniczkach
W ogrodzie
Goździki to sprawdzone rośliny na tradycyjne rabaty i kwietniki oraz do ogródków skalnych. W takich miejscach można z nich stworzyć wielobarwne kompozycje złożone z różnych odmian lub połączyć je z innymi gatunkami. Wyjątkowo dobrze wyglądają z typowymi roślinami na skalniaki: zawciągiem nadmorskim, dmuszkiem jajowatym, ubiorkiem wiecznie zielonym, miłkiem wiosennym, rozchodnikami i rojnikami.
W doniczkach
Wiele gatunków radzi sobie także w pojemnikach – jako dekoracja balkonów, tarasów i drzwi wejściowych. Cieszą oczy (i powonienie) jako kwiaty cięte, długo zachowujące żywotność w wazonie. W ogrodzie ponadto niskie gatunki goździków sprawdzą się jako rośliny obwódkowe, posadzone wzdłuż nawierzchni i ścieżek, zaś gatunki silnie się rozrastające jako rośliny okrywowe.
|
|
|
Najpopularniejsze gatunki goździków
Goździki (Dianthus) to rośliny jednoroczne, dwuletnie lub wieloletnie. Oprócz cyklu życia różnią się wysokością, wyglądem kwiatów i terminem kwitnienia. Dzięki temu dają duże możliwości aranżacji ogrodów oraz balkonów.
Goździki bylinowe (wieloletnie)
Goździk pierzasty (Dianthus plumarius) osiąga 15–30 cm wysokości. Wytwarza gęste kępy złożone z wiotkich pędów. Liście są gładkie, wąskie, całobrzegie, ostro zakończone, o sinozielonej barwie. Od kwietnia do maja na szczytach pędów pojawiają się drobne pierzaste kwiaty. Kwitnie najczęściej na biało lub na różowo. Kwiaty intensywnie pachną. W Polsce gatunek występuje także w środowisku naturalnym. Warto wykorzystywać go do ozdoby ogrodów skalnych.
Goździk alpejski (Dianthus alpinus) to niska, „dywanowa” bylina (rzadko przekracza 10 cm wysokości), tworząca gęste kępy złożone z ciemnozielonych liści. Kwiaty są drobne, pojedyncze, usytuowane na szczytach pędów. Mają kremową lub różową barwę. Kwitnie od czerwca do lipca. W Polsce nie występuje w naturze (to endemit porastający północno-wschodnie Alpy), ale jest u nas bardzo popularną rośliną ogrodową. Najczęściej zdobi skalniaki i rabaty, stosuje się go też jako roślinę okrywową. Dobrze rośnie w szczelinach murów i ogrodzeń lub między kamieniami.
Goździk brodaty (Dianthus barbatus) osiąga ok. 40 cm wysokości. Ma pokrój wzniesiony, jednak nie tworzy gęstych kęp. W porównaniu z innymi gatunkami wytwarza dość szerokie, lancetowate liście. Kwiaty wyrastają na szczytach pędów. Są zebrane po kilkanaście do kilkudziesięciu – tworzą główkowate wierzchotki. Mają barwę białą, różową, czerwoną (różne odcienie) lub są dwukolorowe. Zdobią roślinę od czerwca do sierpnia. Gatunek rośnie dziko w Azji i Europie (ale nie w Polsce). To znana roślina rabatowa – doskonale prezentuje się w ogródkach wiejskich.
Goździk kropkowany (Dianthus deltoides) dorasta do 30 cm wysokości. Tworzy luźną „darń” złożoną z wąskich, ostro zakończonych liści. Kwiaty są drobne (o średnicy ok. 2 cm), bezwonne, białe lub różowe. Kwitnie od końca czerwca do końca września. Dobrze radzi sobie na suchych glebach, zwłaszcza w ogrodach naturalistycznych oraz jako składnik łąk kwietnych. Uwaga, bywa ekspansywny – może zagłuszyć inne gatunki.
Goździk siny (Dianthus gratianopolitanus) osiąga wysokość do 30 cm. Tworzy luźne kępy złożone z sinozielonych, wąskich liści i prostych, wzniesionych pędów. Od maja do czerwca kwitnie na biało lub różowo. Kwiaty wydzielają intensywny zapach. Roślina występuje naturalnie w środkowej i zachodniej Europie (w tym w Polsce). Jest ozdobna przez cały sezon – poza kwitnieniem jej dekoracją są liście. Sprawdzi się zwłaszcza w ogródkach skalnych i na niskich rabatach.
Goździk kartuzek (Dianthus carthusianorum) tworzy kępy wąskich, „trawiastych” liści. Osiąga do 50 cm wysokości. Kwiaty są drobne, ząbkowane, o wyraźnie rozdzielonych pięciu płatkach. Są różowopurpurowe i pojawiają się od czerwca do września. Kartuzek to szczególnie cenne roślina – dobrze radzi sobie tam, gdzie inne gatunki nie chcą rosnąć, czyli w pełnym słońcu i słabej jakościowo glebie.
|
|
|
|
Goździki jednoroczne i dwuletnie
Goździk chiński (Dianthus chinensis) jest rośliną jednoroczną (rzadziej dwuletnią). Dorasta do 40 cm. Liście są wąskie, lancetowate, o sinozielonej barwie. Pędy są sztywne i wzniesione. Kwiaty o postrzępionych płatkach pojawiają się od czerwca do września. Mogą być białe, różowe, czerwone, karminowe lub dwukolorowe. Roślina dobrze prezentuje się na rabatach oraz uprawiana w donicach lub na kwiat cięty. W naturalnym środowisku występuje w Azji.
Goździk ogrodowy (Dianthus caryophyllus) – w ogrodach najczęściej uprawia się jego mieszańce (zwykle rośliny dwuletnie). Dorasta do 40–80 cm, tworząc luźne kępy sinozielonych liści. Kwiaty są średnie lub duże (od 4 do 12 cm średnicy), pojedyncze lub pełne – w zależności od odmiany. Mają ząbkowane płatki. Mogą być białe, różowe, czerwone bądź dwubarwne. Kwitnie od maja do września. To jedna z najcenniejszych roślin z uwagi na swoją uniwersalność – sprawdza się na rabatach, skalniakach, w donicach na tarasie albo uprawiana na kwiat cięty.
Tekst: Michał Mazik, zdjęcia tytułowe: hraska / Depositphotos, Hans Braxmeier / Pixabay
Ochrona przed mrozem 
Choroby i szkodniki 
Nawozy 
Ziemia / podłoża 
Chwasty 
Środki ochrony roślin 
Ogród bez chemii 
Gryzonie 
Insekty domowe 
