Tuje postrzegane są przez wielu właścicieli ogrodów za rośliny łatwe w uprawie i jedyne, z których da się tworzyć żywopłoty. Jednak te zimozielone krzewy nie w każdym ogrodzie będą zdrowo rosły i nie do każdego otoczenia pasują. Żywotniki, zwane potocznie tujami, to rośliny należące do rodziny cyprysowatych pochodzące z Ameryki Północnej. Nie są więc elementem polskiego krajobrazu, stąd powinno się je stosować w ogrodach z umiarem. W założeniach rustykalnych, w ogrodach leśnych i znajdujących się wśród łąk, pól czy w okolicach naturalnych zbiorników wodnych warto wybierać inne gatunki roślin.
Zobacz, co posadzić zamiast tui! Poznaj 15 gatunków, które mogą je zastąpić.
Udostępnij
Posłuchaj
00:00
18
Zastosowanie tuj w ogrodzie
Żywotniki, czyli tuje (Thuja) w naszych ogrodach głównie wykorzystywane są do tworzenia formowanych żywopłotów (w takim celu wykorzystywane są odmiany osiągające kilka metrów wysokości i dość szybko rosnące). Niższe odmiany tuj sadzi się też pojedynczo na rabatach, jako akcenty przy wejściach na taras, czy tło dla krzew liściastych oraz bylin. Karłowe odmiany żywotników wykorzystuje się również do obsadzania ścieżek, jako obwódki rabat czy uprawy w donicach na tarasie.
Jednak ze względu na swoje wymagania (tuje najbardziej lubią miejsca słoneczne lub jedynie lekko zacienione oraz przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, żyzne podłoże) nie w każdym ogrodzie będą miały odpowiednie warunki do wzrostu.
Jeśli więc nie możesz zagwarantować tujom dobrych warunków, lepiej wybierz inny gatunek krzewu. Szkoda wydawać pieniądze, tracić czas na pielęgnację i nawożenie rośliny, która w danym miejscu i tak się nie sprawdzi.
Pamiętaj, że złe warunki wzrostu wpływają nie tylko na wygląd roślin, ale też na estetykę wszystkich ogrodowych kompozycji.
Poznaj 15 roślin, które możesz posadzić zamiast tui
Żywopłot nie tylko z tui
Decydując się na założenie żywopłotu w ogrodzie, sprawdź jakie panują w nim warunki i dobierz odpowiedni gatunek rośliny. W miejscu mocno nasłonecznionym na piaszczystej glebie od tui lepiej poradzą sobie znoszące suszę jałowce, a od północnej strony budynku, w zacienionych pasach między domem lub garażem czy ogrodzeniem panują dogodniejsze warunki dla cisów, laurowiśni, bluszczu czy choiny kanadyjskiej.
Doskonale radzi sobie w miejscach zacienionych i półcienistych. Cis może rosnąć na zasadowym i lekko kwaśnym podłożu. Jest zimozielony i świetnie znosi cięcie. Ma efektowne, ciemnozielone igły. Wśród wielu odmian cisów dostępnych w szkółkach i centrach ogrodniczych warto też zwrócić na rośliny o złocistej barwie igieł.
Ma charakterystyczne zimozielone, skórzaste liście. Świetnie znosi przycinanie. Dodatkową zaletą laurowiśni są białe drobne kwiaty zebrane w kwiatostany. Laurowiśnie nadają się do uprawy w cieplejszych regionach Polski oraz w zacisznych, osłoniętych od zimnych wiatrów stanowiskach. Lubią cień i lekko wilgotne, żyzne podłoże, piaszczysto-gliniaste podłoże o odczynie zasadowym.
Mało popularny, ale wyjątkowo efektowny krzew o zimozielonych liściach. Może być wykorzystywany jako roślina na niezbyt wysokie żywopłoty (dorasta do 2-3 m wysokości). W maju kwitnie na żółto, a jesienią jego liście nabierają ciemnopomarańczowej barwy. Berberys Juliany lubi słoneczne lub półcieniste stanowiska, osłonięte od zimnych wiatrów. Najlepiej rośnie w umiarkowanie wilgotnej glebie.
Silnie rosnące zimozielone pnącze, które w zacienionych lub półcienistych ogrodach doskonale zastępuje typowy żywopłot. Może oplatać ogrodzenia i nie zajmuje dużo miejsca. Trzeba tylko pamiętać, że potrafi mocno rozrastać się na długość (do 25 m), dlatego konieczne jest przycinanie bluszczu. To gatunek dobrze rosnący prawie na każdym rodzaju podłoża i świetnie znoszący przycinanie.
Na lekko kwaśnym lub obojętnym, przepuszczalnym podłożu w roli żywopłotu sprawdzi się szybko rosnąca i mało wymagająca choina kanadyjska. To roślina, która świetnie radzi sobie w miejscu półcienistym. Ma miękkie, ciemnozielone igły. Jest drzewem, osiągającym nawet 15 m wysokości. Więc w dość szybkim czasie można uzyskać ładną, zieloną ścianę w ogrodzie. Dobrze znosi cięcie.
W Polsce kosodrzewiny spotkać można w regionach górskich, gdzie porastają kamieniste zbocza. Te krzewy świetnie radzą sobie w mocno nasłonecznionych miejscach, na skarpach, w ogrodach skalnych oraz na gliniastym lub jałowym podłożu. Można je przycinać, aby uzyskać zwarty żywopłot. Doskonale rosną w miejscach narażonych na silne wiatry. Można z nich więc stworzyć barierę chroniącą wnętrze ogrodu przed silnymi podmuchami. Są przy tym mało wymagające i nie trzeba ich nawozić, ani podlewać w czasie suszy.
Zimozielony, ciernisty, gęsty krzew o ciemnozielonych drobnych liściach. Kwitnie wiosną na biało, a pod koniec sezonu rodzi czerwone, pomarańczowe lub żółte owoce chętnie zjadane przez ptaki. Ognik szkarłatny nie ma specjalnych wymagań w stosunku do podłoża, ale najlepiej rośnie w glebie żyznej, zasobnej w próchnicę, o odczynie zasadowym. Ze względu na niepełną odporność na mróz nadaje się przede wszystkim do uprawy w miejscach słonecznych i osłoniętych od wiatru.
Alternatywa dla pojedynczo rosnących tui
Tuje wykorzystywane do sadzenia pojedynczo na rabatach, w kompozycjach z innymi krzewami iglastymi lub jako tło dla krzewów liściastych oraz bylin można zastąpić wieloma ciekawymi gatunkami o zbliżonym wyglądzie, lecz innych wymaganiach. Na przykład na wrzosowiskach zamiast tui lepiej sprawdzi się jałowiec, który będzie lepiej rozwijał się na kwaśnej glebie. Na skalniaku, zamiast karłowej kulistej tui warto posadzić karłową odmianę sosny lub świerka. Natomiast w zacienionym miejscu w ogrodzie tuje można zastąpić doskonale znoszącymi przycinanie bukszpanami.
Krzew o przeciętnych wymaganiach w stosunku do podłoża, powolnym wzroście i ciemnoniebieskim ulistnieniu. Dorasta do 2-3 m wysokości. Najlepiej rośnie na słonecznym stanowisku, na umiarkowanie wilgotnym podłożu o lekko kwaśnym lub obojętnym odczynie. Lepiej radzi sobie w cieplejszych, zachodnich regionach Polski oraz na wybrzeżu.
Odmiana jałowca osiągająca maksymalnie 2-3 metry wysokości o zwartym, wąskim, kolumnowym pokroju. Świetnie radzi sobie na kwaśnym podłożu w jasnych miejscach ogrodu. Może rosnąć na piaszczystej, przeciętnej ziemi. Ładnie prezentuje się wśród wrzosów i wrzośców oraz na tle kamieni.
Popularne kuliste tuje nie we wszystkich ogrodach będą miały dobre warunki do wzrostu. W cienistych miejscach lepiej zamiast nich posadzić karłowe odmiany bukszpanów. To rośliny zimozielone, świetnie znoszące przycinanie i radzące sobie w półcieniu i na przeciętnych ogrodowych glebach.
Odmiana 'Filifera Aurea' cyprysika groszkowego to ciekawy krzew o żółtym ulistnieniu. Dorasta do 3-5 m wysokości i świetnie radzi sobie w słonecznych miejscach, na przeciętnym, umiarkowanie wilgotnym podłożu. Lubi kwaśny odczyn gleby, może więc być dodatkiem do kompozycji z roślin wrzosowatych.
Fot. iVerde
SOSNA KARŁOWA (PINUS PUMILA) 'GLOBE'
Odmiana sosny osiągająca maksymalnie 2 m wysokości. Charakteryzuje się srebrnoszarym zabarwieniem igieł. Sprawdza się na rabatach nasłonecznionych. Najlepiej rośnie na piaszczystym, suchym podłożu o kwaśnym lub lekko kwaśnym odczynie.
Na rabatach w miejscach słonecznych i lekko zacienionych sprawdzi się łatwy w uprawie i mało wymagający świerk 'Alberta Globe'. To wolno rosnąca odmiana o kulistej formie. Lubi żyzne, umiarkowanie wilgotne podłoże i może być ciekawym elementem kompozycji na rabatach wrzosowiskowych i w ogrodach skalnych. Ze względu na niewielki wzrost (ok. 50 cm wysokości) ten świerk można uprawiać w pojemnikach na tarasach.
Fot. iVerde
SOSNA GÓRSKA, KOSODRZEWINA (PINUS MUGO) 'MOPS'
Odmiana charakteryzująca się zwartym pokrojem i zieloną barwą igieł. Sosna 'Mops' jest jest tolerancyjna w stosunku do podłoża, może rosnąć na suchej glebie w słonecznym miejscu. Lubi kwaśny odczyn podłoża, ale znosi także obojętny. Nadaje się do małych miejskich ogrodów, do pojemników, na skalniaki, rabaty wrzosowe oraz do sadzenia na brzegach rabat.
Jesienne kwiaty 
Dzikie zwierzęta 
Ochrona przed mrozem 
Iglaki 
Owoce 
Warzywa 
Trawy ozdobne 
Ptaki 
Filmy ogrodnicze 
