Wiosenna pielęgnacja drzew i krzewów owocowych. Co robić w sadzie i jagodniku przed sezonem?

Początek sezonu – przegląd i porządki w sadzie oraz jagodniku 

Wiosenne prace zaczynamy od dokładnego przeglądu roślin po zimie. Drzewa i krzewy owocowe wymagają uważnej lustracji – należy sprawdzić kondycję pni, konarów i pędów, zwracając uwagę na ewentualne przemarznięcia, spękania kory czy oznaki chorób. Szczególnie niebezpieczne są tzw. „mumie owocowe”, czyli zaschnięte owoce pozostałe na drzewach – ich obecność może być przyczyną poważnych infekcji grzybowych. Wczesną wiosną należy je bezwzględnie usunąć i zutylizować – najlepiej zakopać głęboko w ziemi, z dala od roślin. 

Po odsłonięciu kopczyków wokół młodych nasadzeń sprawdzamy stan szyjek korzeniowych. Uszkodzone tkanki powinny być oczyszczone i zabezpieczone maścią ogrodniczą lub innymi środkami do leczenia ran drzew. Jest to kluczowe dla ograniczenia ryzyka wnikania patogenów. 

W jagodniku prace zaczynamy od usunięcia zimowych osłon i suchych liści, zwłaszcza w uprawach truskawek, które wymagają także usunięcia rozłogów i zachwaszczenia międzyrzędzi. Aby przyspieszyć zbiór, można rozważyć okrycie roślin agrowłókniną, pamiętając o jej zdjęciu w czasie kwitnienia dla ułatwienia zapylenia przez owady. 

Cięcie i formowanie koron – niezbędny zabieg dla zdrowia i plonów 

Wczesna wiosna to najlepszy moment na cięcie drzew pestkowych i ziarnkowych. Formowanie korony wpływa na prawidłowy wzrost i dojrzewanie owoców, a także ogranicza zagrożenie chorobami grzybowymi poprzez poprawę przewiewności wnętrza korony. U brzoskwini zaleca się przycięcie tuż po kwitnieniu – w tym czasie łatwo zauważyć pędy porażone przez kędzierzawość liści.

W przypadku młodych drzew sadzonych wiosną warto pamiętać o zamocowaniu palika do przewodnika i prawidłowym umiejscowieniu miejsca okulizacji (ok. 15 cm nad powierzchnią gruntu). 

Krzewy jagodowe, jak agrest czy porzeczki, także wymagają wiosennego cięcia – eliminujemy pędy przemarznięte, zbyt zagęszczające lub zainfekowane. 

Wiosenne nawożenie – siła na start sezonu 

Wiosną rośliny owocowe potrzebują energii do zawiązywania pąków kwiatowych i intensywnego wzrostu. W tym okresie kluczowe jest dostarczenie azotu – nawożenie azotowe stymuluje rośliny do bujnego wzrostu i rozwoju kwiatów. Starsze drzewa zasilamy połową dawki azotu rozsypanej na lekko spulchnionej glebie, natomiast młode sadzonki dobrze reagują na obornik lub kompost – zawsze należy pamiętać, by nawozy organiczne nie stykały się bezpośrednio z korą. 

W przypadku roślin kwasolubnych, takich jak borówka amerykańska, nieodzowna jest ściółka z przekompostowanych trocin iglastych, która pomaga utrzymać kwaśne pH gleby i chroni przed zachwaszczeniem. Ściółkowanie truskawek słomą ogranicza parowanie wody i hamuje wzrost chwastów, a także chroni owoce przed kontaktem z glebą.

Wiosenne opryski – tarcza ochronna przed problemami 

To właśnie wiosna to czas na najważniejsze opryski ochronne w sadzie. Pierwszy oprysk wykonujemy w fazie nabrzmiewania pąków liściowych, zanim rośliny rozpoczną wegetację na dobre. Do zabiegów stosuje się preparaty miedziowe, jak Miedzian 50 WP, który skutecznie przeciwdziała kędzierzawości liści brzoskwini, rakowi bakteryjnemu i brunatnej zgniliźnie drzew pestkowych. 

W walce ze szkodnikami pomocne będą preparaty olejowe, jak Emulpar 940 SC, które mechanicznie eliminują zimujące stadia mszyc i przędziorków, tworząc na ich ciałach lepką barierę utrudniającą oddychanie. Jabłonie i grusze opryskujemy dodatkowo preparatami chroniącymi przed kwieciakiem jabłkowcem oraz mączniakiem i parchem. 

Pod koniec marca i na początku kwietnia szczególnie ważne jest monitorowanie rozwoju pąków – opryski muszą być precyzyjnie dostosowane do fazy fenologicznej roślin, aby skutecznie ograniczyć infekcje i rozwój szkodników. 

Wiosenna pielęgnacja drzew i krzewów owocowych wymaga uwagi i konsekwencji – od usuwania zimowych pozostałości, przez cięcie, nawożenie, aż po starannie zaplanowane zabiegi ochronne. To właśnie teraz kładziemy fundament pod zdrowe i obfite plony, dlatego każde z wymienionych działań powinno być wykonane z należytą starannością.

Zdjęcie tytułowe: Olga Mishyna / Adobe Stock