Opis i charakterystyczne cechy jeżówek
Jeżówka (Echinacea) to bylina osiągająca maksymalnie około metra wysokości. U nasady rośliny tworzy się rozeta z odziomkowych, szerokich, lancetowatych liści o ciemnozielonym kolorze. Spomiędzy nich wyrastają wyprostowane pędy porośnięte przez wyraźnie mniejsze liście.
Najbardziej charakterystycznym oraz dekoracyjnym elementem jeżówki są jej kwiaty. Tradycyjnie zbudowane są z długich kwiatów języczkowych, które otaczają wypukły, ciemny środek. Składają się na niego kwiaty rurkowate upodabniające jeżówkę do grzbietu jeża. Kwiaty pojawiają się na pędach pojedynczo i zdobią ogrody od lipca do października. Są bardzo atrakcyjne dla pszczół i motyli.
Popularne gatunki i odmiany jeżówek
W polskich ogrodach pojawiają się aż trzy gatunki jeżówek.
Jeżówka purpurowa
Najpopularniejszym jest bez wątpienia jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea) dorastająca do metra wysokości i cechująca się kwiatami o średnicy nawet 15 cm. Powszechnie znana jest w podstawowej odmianie o fioletowych płatkach, ale na rynku wciąż pojawiają się kolejne. Mają niezwykłe kolory, a nawet pełną budowę. Spośród nich warto zwrócić uwagę na popularne odmiany: 'White Swan' (jeżówka o klasycznej budowie kwiatów z czysto białymi płatkami), 'Green Envy' (efektowna odmiana o zielono-różowych płatkach), 'Secret Love' (o pełnych kwiatach, gdzie w miejscu kłującego środka pojawiają się płatki tworzące obfity, puszysty pompon w kolorze czerwonym), 'Secret Glow' (odmiana o pełnych kwiatach w nasyconym żółtym kolorze).
Jeżówka blada
Jeżówka blada (Echinacea pallida) osiąga około 80 cm, a jej kwiatostany zbudowane są z wąskich, zwisających kwiatów języczkowych. W tym gatunku można wyróżnić odmianę 'Hula Dancer' o niepozornych kwiatach zbudowanych z wiotkich płatków w białoróżowym kolorze.
Jeżówka wąskolistna
Jeżówka wąskolistna (Echinacea angustifolia) osiąga około 60 cm wysokości. Jej kwiaty przypominają jeżówkę purpurową, ale są nieco mniejsze. W jej obrębie wyselekcjonowano zdecydowanie mniej odmian, a uprawiana jest zwykle ze względu na właściwości lecznice.
Zastosowanie jeżówek w ogrodzie
Jeżówki warto wybierać, gdy chcemy wprowadzić do ogrodu więcej koloru. Najlepiej prezentują się w grupie. W zależności od naszych upodobań możemy je tworzyć z roślin tej samej odmiany lub połączyć ze sobą różnobarwne kwiaty.
Jeżówki doskonale wpisują się w naturalistyczne rabaty złożone z rudbekii, cynii, floksów czy słoneczników.
Z powodzeniem możemy wprowadzić je także w nowoczesne ogrody. Bardzo dobrze sprawdzają się wówczas odmiany o niezwykłym zielonym kolorze kwiatów lub wielobarwnych płatkach. Towarzyszyć im mogą trawy ozdobne, na przykład rozplenica japońska, czy krzewy jak berberys.
Wymagania i pielęgnacja jeżówek
Jeżówka, jako roślina bardzo prosta w uprawie, to doskonały wybór dla osób, które dopiero chcą zacząć przygodę z ogrodnictwem lub nie mają czasu na wymagającą pielęgnację. Decydując się na jeżówki, można małym nakładem sił sprawić, że przestrzeń wokół domu stanie się atrakcyjna.
Stanowisko i podłoże dla jeżówki
Pielęgnacja jeżówki jest ograniczona do minimum, natomiast ogromny wpływ na jej rozwój i kwitnienie ma stanowisko oraz podłoże. By cieszyć się wszystkimi walorami dekoracyjnymi jej kwiatów, powinniśmy wybrać miejsce w pełni słoneczne. Nie tylko na cień, ale i półcień roślina może zareagować ich słabszym rozwojem. Gleba z kolei powinna być żyzna, bogata w próchnicę i przepuszczalna, o umiarkowanej wilgotności. Jeżówki najlepiej czują się na podłożu o odczynie pH od neutralnego do lekko zasadowego. Zdecydowanie unikać należy gleby bardzo lekkiej, piaszczystej.
Wysiew i sadzenie jeżówek
Sadzonki jeżówek dostępne są w wielu sklepach ogrodniczych, ale możemy je także wyhodować z nasion. Najlepszą porą na wysiew do inspektu lub pojemników na parapecie jest marzec. Po dwóch miesiącach młode rośliny będą gotowe na wysadzenie do gruntu. Sadzonki kupowane w pojemnikach można wysadzać na rabaty w dowolnym momencie okresu wegetacyjnego. Ważne jest tylko, by unikać dni bardzo upalnych.
Pielęgnacja jeżówek
Pielęgnacja jeżówek nie sprawi problemu osobom niemającym doświadczenia w uprawie roślin. Można ją ograniczyć do okresowego wsparcia ich rozwoju i reagowania w razie potrzeby.
Jeżówki lubią średnio wilgotną glebę, dlatego w czasie upałów warto je regularnie podlewać, by susza nie odbiła się na kwitnieniu. Nie należy jednak przesadzić z ilością wody, ponieważ jej zastój może powodować gnicie korzeni.
Z podobnym umiarem należy jeżówce dostarczać również składniki odżywcze. Nawożenie przeprowadza się dwa razy w roku – wiosną i latem. Bardzo dobrze sprawdzi się wieloskładnikowy nawóz do roślin kwitnących.
Dla pobudzenia jeżówki do tworzenia kolejnych pąków warto na bieżąco usuwać przekwitające kwiatostany. Roślina nie będzie przeznaczała wówczas swojej energii na produkcję nasion, lecz skupi się na rozwoju kolejnych kwiatów. Natomiast całe pędy oraz liście byliny można ściąć późną jesienią lub wiosną.
Zimowanie jeżówek
Jeżówki należą do roślin mrozoodpornych, dlatego bez problemu zimują w gruncie. Jednak wybierając nowo wyselekcjonowane odmiany, warto mieć na uwadze, że ich odporność może być nieco słabsza. W ich przypadku warto przy pierwszych przymrozkach rozłożyć ściółkę, by ochronić system korzeniowy.
Uprawa jeżówek a choroby i szkodniki
Jeżówki odznaczają się także odpornością na choroby, jednak nie oznacza to, że w ich uprawie nigdy nie pojawią się problemy. Mogą być niekiedy atakowane przez mszyce lub ślimaki, a na ich liściach może wystąpić biały nalot, który jest oznaką mączniaka. W początkowym etapie można zwalczyć go odpowiednimi preparatami ochrony roślin. By zapobiegać pojawianiu się grzybów, warto w czasie podlewania uważać, by nie moczyć części zielonej rośliny.
Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, G.T., zdjęcie tytułowe: pixel2013, kalucots/Pixabay