Zwalczanie chorób roślin ogrodowych
Najlepszym sposobem uniknięcia porażenia roślin przez patogeny chorobotwórcze (głównie grzyby, ale też bakterie i wirusy) jest profilaktyka, czyli zapewnienie optymalnych warunków uprawy. Warto także regularnie sprawdzać, czy rośliny nie mają pierwszych oznak infekcji, a w razie pojawienia się problemów trzeba szybko reagować. W pierwszej kolejności warto odciąć porażony fragment rośliny i zanieść do specjalisty z zakresu ochrony roślin, by dobrze zdiagnozować chorobę. Często wystarczą naturalne preparaty, ale w przypadku intensywnego porażenia niezbędne będzie zastosowanie chemicznych środków ochrony roślin na choroby – fungicydów.
Fytoftoroza
Fytoftoroza powodowana przez organizm grzybopochodny Phytophtora. Infekcji sprzyja nadmiar wilgoci w glebie, dlatego wrażliwe rośliny należy bardzo rozważnie podlewać. Choroba atakuje popularne cyprysiki, żywotniki, cisy, jałowce, sosny, jodły, a także rośliny wrzosowate – mogą zostać zaatakowane głównie ich systemy korzeniowe, a nierzadko także pędy i liście. Objawy to najpierw brązowienie i zamieranie pojedynczych gałęzi, a później stopniowo całej rośliny. Znamienne jest także brązowienie zdrowej tkanki na szyjce korzeniowej, co widoczne jest po zdrapaniu fragmentu kory. Infekowana jest przede wszystkim podziemna część rośliny, dlatego do jej zwalczania stosuje się podlewanie roślin specjalistycznymi środkami (fungicydami), aby jak najszybciej jej przeciwdziałać.
Preparaty do zwalczania
Dostępnych jest wiele środków przeciw fytoftorozie, których roztworami podlewa się (2-3 krotnie) rośliny. Godne polecenia są między innymi fungicydy: PREVICUR ENERGY, ALIETTE (można nim też opryskiwać rośliny), czy PROPLANT. Może się zdarzyć, że rośliny są nie do uratowania, gdy choroba już mocno je opanuje. Wtedy lepiej rośliny usunąć i odkazić glebę w tym miejscu fungicydem.
Zamieranie pędów
Zamieranie pędów iglaków, to choroba grzybowa często atakująca cis, cyprysik, świerk, żywotnik, a objawy tej choroby to plamy na igłach i pędach. Na pędach powstają też przewężenia (tzw. obrączki), powodując ich wyłamywanie. Na zainfekowanych częściach rośliny tworzą się owocniki grzyba w postaci ciemnych plam, a infekcja rozszerza się. Pędy zwykle zamierają, a zbrązowiałe igły opadają (czasem igły tylko brązowieją). Wszelkie fragmenty roślin z takimi objawami, najlepiej jak najszybciej wyciąć i spalić.
Zamieranie pędów dotyka także wiele ogrodowych krzewów i drzew liściastych, np.: berberysy, bukszpany, ligustr, forsycję. Możemy w takich przypadkach stosować te same środki, jak wspomniane wyżej.
Preparaty do zwalczania
Chorobę można zwalczać za pomocą 2-3 krotnych oprysków (co dwa tygodnie) popularnymi i skutecznymi środkami (fungicydami) TOPSIN M, ROVRAL AQUAFLO, DOMARK LUB SWITCH.
Plamistości liści
Jest to jedna z najpowszechniejszych chorób grzybowych, atakujących wiele gatunków roślin ogrodowych, w tym żywopłotowych. Objawy to zwykle brązowe lub brązowo-czerwone okrągłe lub nieregularne plamy pojawiające się na liściach. Plamistość atakuje wiele roślin, między innymi lubiane krzewy ogrodowe: derenie, jaśminowce, ligustry, tawuły, ogniki, ostrokrzewy, pięciorniki, śnieguliczki.
Preparaty do zwalczania
W czasie wegetacji, gdy wystąpią pierwsze objawy, rośliny można opryskiwać 2-3-krotnie (co dwa tygodnie) jednym ze środków (lub dwoma przemiennie): AMISTAR, ROVRAL AQUAFLO. Profilaktycznie warto jesienią dokładnie wygrabiać i usuwać opadłe liście.
Mączniaki
Często atakującą rośliny chorobą jest mączniak prawdziwy, którego objawy łatwo rozpoznać. Na liściach pojawia się biały mączysty nalot, a wszystko ma miejsce od połowy maja do końca sierpnia. Choroba szybko opanowuje i szpeci nasadzenia, głównie deformując liście i osłabiając całe rośliny. Mączniaki mogą pojawić się na klonach (także na odmianach z barwnymi liśćmi), berberysach, karaganach, mahoniach, tawułach, różach, wiciokrzewach i wielu innych – szczególnie w czasie wilgotnego lata. Aby unikać mączniaka, należy zgrabić i usunąć z ogrodu opadłe liście.
Preparaty do zwalczania
Opryskujemy po zauważeniu pierwszych objawów (koniec maja/początek czerwca), 2-3 krotnie (co dwa tygodnie), stosując jeden z preparatów do sporządzania roztworów: AMISTAR, BAYMAT lub DISCUS. Opryski można powtórzyć, jeśli objawy mączniaka pojawią się ponownie.
Szara pleśń
Choroba ta należy do bardzo często i powszechnie na wielu gatunkach roślin i pojawia się przez cały sezon wegetacji roślin, głównie podczas długotrwałych okresów opadów. Rozwojowi szarej pleśni sprzyja głównie nadmierne zgęszczenie roślin, wysoka wilgotność powietrza, brak przewiewu. Sztandarowe objawy to brązowienie i zamieranie liści, igieł lub całych pędów, na których z czasem pojawia się szary, pylący nalot. Choroba ta atakuje między innymi lawendę, azalie, śnieguliczkę, różaneczniki, róże, różne byliny ogrodowe i wiele innych. Atakuje również krzewy i drzewa iglaste stosowane w żywopłotach: cyprysik, jałowiec, świerk, żywotnik. Zainfekowane części roślin trzeba jak najszybciej wycinać i spalić (lub usunąć z ogrodu). Przede wszystkim należy zapewnić roślinom właściwie stanowisko i rozstawę.
Preparaty do zwalczania
Gdy pojawią się jednak objawy choroby lub po każdorazowych długotrwałych opadach deszczu, rośliny warto opryskać środkami: AGRICOLLE SPRAY NA CHOROBY (preparat naturalny), SIGNUM, ROVRAL AQUAFLO lub TELDOR.
Ważne: w przypadku każdego ze wspomnianych środków, należy pamiętać, aby stosować je zgodnie z zaleceniami na etykietach oraz nie wykonywać oprysków w czasie upalnych dni w godzinach południowych oraz w czasie silnych wiatrów!
Oprócz proponowanych preparatów można oczywiście stosować inne, dostępne w sprzedaży środki, przeznaczone do użytku w ogrodach amatorskich, także polecane do zwalczania wspomnianych, najczęstszych chorób grzybowych.
Choroby warzyw i roślin owocowych i preparaty do zwalczania
Wiele kłopotów sprawia corocznie pielęgnacja popularnych drzew i krzewów owocowych, w tym profilaktyka czy leczenie występujących na nich chorób grzybowych. W tym przypadku dobrym rozwiązaniem są wczesnowiosenne opryski preparatami miedziowymi, np.: MIEDZIAN lub SYLLIT. Wykonanie na przedwiośniu 2-3 profilaktycznych zabiegów tymi preparatami znacząco ograniczy występowanie wielu chorób tych roślin.
Warto stosować także preparaty na bazie naturalnych składników, które można stosować przypadku zarówno warzyw, jak i drzew, krzewów i pnączy owocowych. Przykładem może być środek AGRICOLLE, który zwalcza choroby grzybowe na roślinach, w tym szarą pleśń i mączniaki.
Dostępnych jest oczywiście wiele środków chemicznych, zalecanych do stosowania poszczególnych chorób, ale najkorzystniej jest stosować przede wszystkim te, jak najmniej szkodzące zdrowiu ludzi oraz środowisku. Z tego względu, dobrym rozwiązaniem jest stosowanie środków o szerokim spektrum działania, które zwalczają zarówno choroby warzyw, jak i roślin owocowych. Takim preparatem jest nowy środek o nazwie EVASIOL, zwalczający groźne choroby grzybowe: parcha oraz mączniaki jabłoni i gruszy, kędzierzawość liści brzoskwini, mączniaka na winorośli, a także septoriozę, plamistości i mączniaka na pomidorach i ogórkach.
Podobne działanie i zastosowanie wykazują środki BIOSEPT ACTIVE oraz LECITEC, który chroni przed najgroźniejszymi chorobami (m. in. zaraza ziemniaka, alternarioza, mączniak prawdziwy) krzewy owocowe oraz warzywa. Wspomniane środki są sporządzone na bazie naturalnych komponentów i są zalecane do upraw ekologicznych.
Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie: Photozirka / Depositphotos