Stosowane od wieków, wracają do ogrodów
Powszechnie występujące w naturze, często zapomniane rośliny kryją w swych sylwetkach wiele możliwości zastosowania. Znane były już przed wieloma wiekami, kiedy niemalże każdy gatunek posiadał historię przekazywaną z ust do ust i był darzony wielkim szacunkiem. Dzięki późniejszym zapisom teraz możemy poznać wiele współcześnie nieznanych zastosowań tych roślin.
Obecnie coraz więcej ludzi zaczyna doceniać tajniki roślin i poszukuje ich „nowych” właściwości. Ogromną radością staje się posiadanie wiedzy i możliwość wykorzystania cech poszczególnych roślin, które można znaleźć we własnym ogrodzie.
9 gatunków ozdobnych o niezwykłych właściwościach
Na terenie Polski występuje na podgórskich łąkach oraz w południowo- zachodniej części kraju, w ogrodach stosowany jest jako roślina rabatowa.
Zimowit jest rośliną trującą zarówno dla ludzi, jak i zwierząt (zawiera kolchicynę). Dlatego nie próbuj go spożywać. Częścią leczniczą są bulwy, które po zebraniu wiosną kroi się na plasterki i suszy. Zimowit ma działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne.
Używano jej przy dolegliwościach wątrobowych, a także jako środek dający ulgę kobietom przy porodzie. Obecnie stwierdzono, że jest to roślina trująca. Jednak jako roślina ozdobna znajduje zastosowanie w ogrodach w stylu romantycznym czy rustykalnym. Jej kwiaty warto uprawiać do wykorzystania w kompozycjach w wazonach.
W starożytnym Rzymie roślinę uważano za święte zioło, którego zbiór musiał odbywać się w niezwykle uroczysty sposób. Przed zbiorem osoba ubrana w białą tunikę składała ofiarę z wina i chleba, a następnie boso podchodziła do zioła.
W Polsce szałwia uprawiana jest jako roślina ozdobna i przyprawa. Pomaga w trawieniu ciężkiego, tłustego jedzenia, herbata z niej poprawia krążenie krwi, uspokaja, pomaga przy przeziębieniach i kaszlu. Suszone liście włożone pomiędzy ubrania odstraszają insekty. Natomiast w ogrodzie w czasie kwitnienia przyciąga do siebie wiele pożytecznych owadów.
Do leczenia służą liście zbierane jesienią w pierwszym roku wegetacji (naparstnica jest rośliną dwuletnią) lub w czasie kwitnienia. Naparstnica jest rośliną trującą, dlatego samodzielnie nie można z niej robić żadnych preparatów.
Rozchodnik jest rośliną trującą – surowcem leczniczym jest ziele wysuszone w temperaturze do 35°C. W medycynie ludowej roślinę tę stosowano do obniżenia ciśnienia krwi. Przedawkowanie takiego wywaru może jednak doprowadzić do wymiotów i osłabienia organizmu, dlatego samodzielnie nie przyrządzaj z niego preparatów. Wykorzystaj rozchodnik do zadarniania, do kompozycji w pojemnikach, na zielonym dachu lub w ogrodzie skalnym.
Surowcem leczniczym są kwiaty i pędy lawendy, które ścina się w słoneczny dzień, a później suszy w przewiewnych, suchych miejscach. Lawenda stosowana jest w kosmetyce. Suszone części roślin włożone do płóciennych woreczków są środkiem odstraszającym mole. W postaci herbatki lawenda używana jest w przypadku bólu głowy, duszności, jako środek uspokajający nerwy, a także odświeżający oddech. Można ją również wykorzystywać do robienia orzeźwiającej lemoniady lub smacznych ciasteczek.
Surowcem leczniczym są młode części rośliny zbierane w okresie kwitnienia, które później suszy się w temperaturze niższej od 45°C. Działanie barwinka ma właściwości rozkurczające naczynia krwionośne. Stosuje się go w obniżaniu ciśnienia, migrenach, chorobie wieńcowej.
Dawniej barwinek nazywany był "fiołkiem czarownika", gdyż stosowano go jako składnik miłosnych napojów, a także używano go do wypędzania złych duchów. W przypadkach występowania skurczów owijano barwinkiem chorą część ciała.
Owoce bzu zawierają bardzo dużo witaminy C, mają działanie przeczyszczające, moczopędne i przeciwbólowe. Z owoców można również przyrządzić nalewkę: 1 kg dojrzałych owoców, 1 l spirytusu i syrop cukrowy zrobiony z 0,5 l wody i 0,25 kg cukru.
Zdjęcia tytułowe: Maria Brzostowska, nmelnychuk, popovj2, Katarzyna, M. Schuppich, IhorStore, Birute Vijeikiene, dadalia / AdobeStock, Anna Grąziewicz