Spis treści
Dekoracyjne, smaczne i zdrowe kwiaty drzew i krzewów
Popularne w ogrodach drzewa i krzewy ozdobne mogą stanowić nie tylko dekorację, ale także źródło smacznych, jadalnych kwiatów. Jednym z najbardziej znanych tego przykładów jest róża dzika (Rosa canina), a szczególnie róża pomarszczona (Rosa rugosa). Jej miękkie, różowe i przyjemnie pachnące płatki kwiatowe są od lat używane głównie do sporządzania smacznych, bogatych w witaminę C konfitur, w tym także używanych jako nadzienie do pączków.
Walory smakowe i odżywcze, a także zdrowotne mają również kwiaty bzu czarnego (Sambucus nigra) oraz robinii akacjowej (Robinia pseudoacacia), które można jeść, a także zapiekać w różnego rodzaju ciastach, naleśnikach, plackach itp. Do jedzenia nadają się także pachnące kwiaty jabłoni (Malus), które mają delikatny, owocowy smak i można je jeść na surowo lub wykorzystać do przyrządzania syropów, dżemów i marmolad.
Jadalne kwiaty na ogrodowych rabatach
Często nie podejrzewamy, że kwiaty ogrodowe, które bardzo chętnie sadzimy w ogrodach lub w pojemnikach, skrzynkach i donicach mogą być jednocześnie smakowitym dodatkiem do potraw lub przekąską na surowo. Można dodawać je do sałatek, ciast, deserów lub po prostu dekorować nimi inne potrawy. Nie wszystkie smakują dobrze na surowo, dlatego lepiej poddać je obróbce cieplnej, np. podgotować, podsmażyć lub zapiekać. Wiele przykładów bardzo popularnych i dobrze znanych kwitnących i jadalnych roślin znajdziemy niemal w każdym ogrodzie, czy na działce.
Jedną z nich jest nasturcja większa (Tropaeolum majus) to jednoroczna roślina pnąca, ładnie kwitnąca na pomarańczowo i często sadzona przy ogrodzeniach lub podporach. Kwiaty mają pieprzny, ostry smak i można dodawać je np. do sałatek lub kanapek. Ostry, lekko pikantny smak mają też pomarańczowe, koszyczkowate kwiaty nagietka lekarskiego (Calendula). Można wykorzystywać je w kuchni do dekoracji lub przyprawiania potraw, a także dodawać do zup i sosów lub zaparzać i pić w formie herbaty.
Inną dobrze znaną rośliną o jadalnych, pikantnych w smaku, charakterystycznie pachnących kwiatach jest aksamitka (Tagetes). Są one wykorzystywane głównie jako przyprawa do potraw lub barwnik spożywczy do napojów lub wypieków. Cenione walory spożywcze i prozdrowotne mają fioletowe kwiaty fiołka wonnego (Viola odorata), w tym także bratków (Viola ×wittrockiana) które można jeść na surowo lub doprawiać nimi różnego rodzaju napoje, potrawy lub sporządzać z nich syropy, działające przeciwkaszlowo i poprawiające krążenie krwi.
Do spożycia nadają się kwiaty bardzo popularnego w ogrodach floksa wiechowatego (Phlox paniculata) – mają słodkawy, korzenny smak (można je także dodawać do różnych potraw). Jadalne są również żółte kwiaty pierwiosnka lekarskiego (Primula veris), które można jeść na surowo lub dodawać do potraw, sałatek, deserów albo marynować. Nie można zapomnieć o walorach kulinarnych, aromatycznych kwiatów, ale też pączków i liści lawendy wąskolistnej (Lavandula angustifolia), którymi można doprawiać różnego rodzaju dania mięsne, a także desery dania mięsne i desery (np. galaretki), ale zwykle nie je się ich na surowo.
Jadalne i dodawane po obróbce do różnych potraw bywają (szczególnie w Azji) są kwiaty liliowców (Hemerocallis). Mają one słodkawo-ostry smak i mogą być składnikiem sałatek i innych dań. Do spożycia i innych celów kulinarnych (np. do zaparzania herbat) można używać także ładnie pachnących, oryginalnych kwiatów oraz liści różnych odmian pysznogłówki (Monarda). Nie każdy wie, że płatki kwiatów często sadzonej w skrzynkach i donicach begonii stale kwitnącej (Begonia semperflorens) też nadają się jedzenia - mają ciekawy, kwaskowaty smak, przypominjący cytrusy, przez co używane są jako dodatek do wszelkich słodkich potraw lub owocowych deserów.
Warto wspomnieć też o dobrze znanej cukinii (Cucurbita pepo), ponieważ jadalne są nie tylko jej podłużne owoce, ale też duże, żółte kwiaty, z których przyrządza się zupy lub zapieka w cieście. Jadalne i użyteczne w kuchni są także ładne i dekoracyjne kwiaty wielu dziko rosnących, czasem nawet traktowanych jako chwasty roślin łąkowych, takich jak np. mniszek lekarski, koniczyna biała, chaber bławatek, rumianek, gorczyca, czy złocienie.
Dowiedz się więcej
Pysznogłówka, indiański smakołyk | Dwa przepisy na dania z kwiatów
Lilaki nie tylko dla poetów | Dwa przepisy na dania z kwiatów
Nasturcje na talerzu | Cztery przepisy na dania z kwiatów
Specjały z bratków | Dwa przepisy na dania z kwiatami
Aksamitne smaki | gotowe przepisy z aksamitkamiZobacz więcej przepisów z kuchni z ogródka
Jadalne liście, bulwy i pestki ogrodowych roślin ozdobnych
Bardzo popularna w ogrodach, zwykle sadzona w półcienistych lub cienistych zakątkach ogrodów i ceniona za dekoracyjne barwy liści funkia (Hosta) jest w niektórych krajach traktowana jako roślina jadalna, podobnie jak warzywa. Jej liście nadają się do jedzenia na surowo, ale można ją też gotować i spożywać jak kapustę. Do spożycia najlepiej wykorzystywać młode liście, dlatego do celów spożywczych lub kulinarnych najlepiej zbierać je zaraz po rozwinięciu lub nawet zanim się rozwiną.
Powszechną w wielu ogrodach lub na działkach i dość mocno się rozrastającą rośliną ozdobną jest słonecznik bulwiasty (Helianthus tuberosus), czyli topinambur. Dekoracją są jego liczne żółte kwiaty, ale jadalna i spożywana jak warzywo jest podziemna bulwa. Wykopuje się ją (podobnie jak ziemniaki) jesienią lub nawet zimą i można jeść zarówno na surowo, jak i po ugotowaniu oraz usmażone. Po ugotowaniu miąższ przypomina ziemniaki, ale jego smak jest nieco inny (podobny do smaku słonecznika). Znany wszystkim słonecznik (Helianthus) pięknie kwitnie, ale po przekwitnięciu kwiatów wytwarza lubiane przez nas pestki, które są też wykorzystywane do produkcji oleju słonecznikowego. Podobnie, jadalne są także między innymi pestki dyni (Cucurbita) po wysuszeniu.
Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: kolaż / Pixbay
Jesienne kwiaty 
Dzikie zwierzęta 
Ochrona przed mrozem 
Iglaki 
Owoce 
Warzywa 
Trawy ozdobne 
Ptaki 
Filmy ogrodnicze 
