Jak pielęgnować zioła, by zapobiegać chorobom i szkodnikom?
Najważniejszą pracą przy uprawie ziół jest systematyczne usuwanie chwastów, najlepiej gdy tylko się pojawią, bowiem konkurują z ziołami o światło, wodę i składniki pokarmowe, a także mogą być dla nich źródłem infekcji chorób czy miejscem, skąd przemieszczają się szkodniki.
Ponadto powinniśmy zwracać uwagę na prawidłowe podlewanie: lepiej jest podlewać zioła rzadziej i większymi dawkami niż częściej i małymi dawkami; niebezpieczny jest nadmiar wody zwłaszcza w doniczce, bowiem korzenie mogą się udusić z braku powietrza.
W ogrodzie warto też nie sadzić ziół zbyt gęsto, gdyż jest to niekorzystne dla ich zdrowia, sprzyja nadmiernej wilgotności i wzajemnemu zacienianiu się roślin.
Możemy też ogólnie wzmacniać rośliny. W tym celu spryskuje się je ekologicznymi preparatami (na przykład z pokrzywy, skrzypu czy czosnku – przepisy na ich wykonanie na końcu artykułu).
Jakie rodzaje szkodników i chorób możemy spotkać wśród ziół?
Szkodniki ziół
- Zmieniki – atakują na przykład: cząber, bazylię, kolendrę, miętę, majeranek. Wysysają sok z liści, które marszczą się, a ich brzegi wywijają ku górze, powstają brązowe zasychające plamki.
- Skoczki – atakują między innymi: tymianek, cząber, melisę, lawendę, miętę, szałwię. Wysysają sok z liści, powodując powstawanie małych białych plam, które z czasem żółkną, potem zlewają się i tworzą mozaikę.
- Pchełki – atakują na przykład melisę, cząber, miętę. Wygryzają okrągłe lub nieregularne dziurki w liściach, liście mogą brązowieć.
- Mszyce – atakują między innymi majeranek, bazylię, melisę, szałwię. Tworzą na roślinach liczne kolonie, powodują karłowacenie wierzchołków pędów, zwijanie i skręcanie najmłodszych liści, czasem uwypuklenia liści.
- Tarczniki – powodują szkody na przykład na mięcie i melisie. Wygryzają owalne otwory w liściach, liście są zdeformowane.
- Przędziorki – atakują między innymi szałwię i bazylię. Na górnej stronie liści wywołują małe, białawe plamy, które z czasem żółkną i brązowieją, na dolnej stronie liści powstaje mączysty nalot.
- Piętnówki – atakują na przykład szałwię. Wygryzają otwory w liściach lub zjadają je pozostawiając najgrubsze ich nerwy.
Choroby ziół
- Rdze – porażają na przykład cząber i miętę. Objawiają się w postaci pomarańczowych, potem rdzawobrunatnych plam na liściach, na spodzie których powstają wzniesione brązowe skupienia.
- Szara pleśń – atakuje między innymi cząber, majeranek, bazylię, tymianek, szałwię, częściej w uprawie w ogrodzie. Objawia się w postaci gnijących plam z grzybnią.
- Mączniaki – atakują między innymi miętę. Objawiają się w postaci plam z nalotem, który może być białawy i mączysty lub szarofioletowy z punkcikami.
- Plamistości – występują między innymi na majeranku i bazylii. Objawy na liściach i łodygach to szare lub brązowe zlewające się plamy.
- Septorioza – może wystąpić na melisie. Objawy to drobne, okrągłe brunatne plamy z obwódką.
- Chwościki – porażają między innymi kolendrę. Objawy na liściach, pędach i szypułkach kwiatowych to podłużne, żółtawe lub szarobrunatne plamy z brunatnoczerwonym nalotem.
Jak naturalnie walczyć ze szkodnikami i chorobami ziół?
Do ochrony ziół w ogrodach nie znajdziesz żadnych zarejestrowanych środków ochrony roślin. Możesz za to stosować skuteczne naturalne preparaty, które zrobisz samodzielnie!
Trzeba wiedzieć, że z pokrzywy czy świeżego lub suszonego skrzypu (bez korzeni), a także z główek czosnku możemy przyrządzić ekopreparaty, którymi warto traktować zioła, aby ograniczyć występowanie na nich chorób czy szkodników. A w taki oto sposób należy przygotować te preparaty:
1. Preparat z czosnku – stosuje się go profilaktycznie i interwencyjnie w razie wystąpienia chorób grzybowych. Przepis: 100 g zgniecionych ząbków czosnku zalejmy 10 litrami wody, odstawmy na dobę. Wyciąg przecedźmy i w formie nierozcieńczonej spryskujmy nim liście.
2. Preparat ze skrzypu – stosuje się go interwencyjnie na szkodniki. Przepis: 200 g rozdrobnionego ziela zalejmy 10 litrami wody, odstawmy na 3-7 dni, codziennie mieszajmy. Wyciąg przecedźmy i w formie rozcieńczonej spryskujmy nim liście.
3. Preparat z pokrzywy – stosuje się go profilaktycznie i w razie wystąpienia chorób grzybowych i szkodników, a także jako nawóz zawierający duże ilości azotu. Przepis: 1000 g (1 kg) świeżego ziela zalejmy 10 litrami wody, odstawmy na 14 dni czasu, codziennie mieszajmy; naczynia nie przykrywajmy. Wyciąg przecedźmy i w formie nierozcieńczonej spryskujmy nim zioła lub podlejmy glebę.
Tekst: Redakcja ZielonyOgródek.pl, zdjęcie tytułowe: lisa / Unsplash