Uprawa ziół w ogrodzie | Jakie wybrać? Jakie mają wymagania i jak o nie dbać?

Jakie zioła uprawiać w ogrodzie?

Zalet świeżych ziół z własnego ogrodu nie da się przecenić. Są doskonałym dodatkiem do różnego rodzaju potraw, nadając im niepowtarzalny smak i aromat. Niektóre stosowane są w medycynie i kosmetyce. W przydomowych ogródkach najbardziej popularne są zioła mające zastosowanie jako przyprawy. Mniejsze znaczenie mają zioła lecznicze, gdyż ich wykorzystanie wymaga wiedzy o tym jak przygotowywać napary i wywary. Wiele ziół pięknie pachnie (dzięki zawartości aromatycznych olejków eterycznych), a niektóre z nich wydzielają silny zapach nawet przy delikatnym muśnięciu.

Rośliny przyprawowe, oprócz walorów smakowych i leczniczych, mają także inne zalety - to piękne rośliny dekoracyjne. Wiele ziół to piękne rośliny, o zróżnicowanym pokroju, wzroście, fakturze i kolorze (ten sam gatunek może mieć odmiany o różnym wybarwieniu liści). W okresie kwitnienia przyciągają dziesiątki kolorowych motyli i innych owadów. Warto więc połączyć piękno ziół z ich użytecznością. Ogródek ziołowy pięknie pachnie, dlatego warto założyć go w pobliżu tarasu, pod oknami czy wzdłuż ogrodowej ścieżki.

Każdy ogrodnik może łatwo zaopatrzyć się w wiele gatunków ziół, ale jeśli brakuje ci czasu, a chcesz mieć świeże przyprawy do wykorzystania w kuchni, zioła wieloletnie (czyli takie, które żyją przez wiele lat) będą dla ciebie idealną opcją, bo wymagają minimum pielęgnacji, a można je uprawiać nawet w donicy.

Gdzie posadzić zioła w ogrodzie?

Posadź zioła wśród innych roślin
Ogródek ziołowy najczęściej połączony jest z warzywnikiem, jednak zioła z powodzeniem mogą być uprawiane w ozdobnej części ogrodu, przy tarasach, skalniakach lub na rabatach wśród kwitnących bylin i roślin jednorocznych. Zioła można wysiewać lub sadzić na specjalnie do tego celu wyznaczonej grządce lub między innymi roślinami na kwiatowej rabacie. Mogą to być klomby o rozmaitych kształtach - od typowych grządek, przez koła i kwadraty, po nieregularne kompozycje naturalistyczne.

Miej zioła zawsze pod ręką!
Bez względu na kształt rabaty zioła powinny być w zasięgu ręki tak, aby jak najczęściej po nie sięgać. Ważne, aby ogródek był stosunkowo blisko domu, tak by wychodzenie po zioła podczas gotowania nie było uciążliwe.

Wybierz w ogrodzie odpowiednie miejsce do uprawy ziół
Rabatę z ziołami najlepiej założyć na stanowisko nasłonecznionym. Większość ziół wymaga słońca, co najmniej przez sześć godzin dziennie. Bez dostatecznej ilości światła nadmiernie wyrastają, wytwarzają mniejsze liście, które są mniej aromatyczne. Gatunkom silnie rosnącym (mięta, oregano, szałwia) należy zapewnić dużo miejsca, a gdy nadmiernie się rozrosną - część z nich usunąć. Nie należy sadzić ich w pobliżu roślin delikatnych, słabo rosnących (bazylia, majeranek, rozmaryn), które mogłyby zostać zagłuszone. Zioła jednoroczne dobrze jest posadzić razem na jednej kwaterze - ułatwi to późniejszą uprawę.

Przygotuj odpowiednio glebę
Większość gatunków ziół nie lubi nadmiaru wody, preferuje glebę lekką i przepuszczalną. Do uprawy ziół nie nadają się ciężkie i podmokłe gleby gliniaste. Jeżeli w ogrodzie jest właśnie taka ziemia, najlepiej ogródek ziołowy założyć na podwyższonej rabacie.

Jeśli możesz, zasadź je w pełnym słońcu. Dzięki temu olejki aromatyczne znajdą się na powierzchni liści, a tym samym dodadzą im zapachu. Mięta, rozmaryn i szczypiorek tolerują cień, ale uprawiane w wilgotnej, zimnej glebie mogą ucierpieć zimą.

Jakie wymagania mają zioła i jak o nie dbać?

Aby ustalić, jakich zabiegów wymagają wybrane przez ciebie zioła, pomyśl o tym, skąd pochodzą lub w jakich warunkach rosną w stanie dzikim, bo wskaże to, jakiej gleby i wystawy potrzebują. Zioła uprawiane w odpowiednich warunkach odwdzięczają się lepszym aromatem.

Podlewanie

Zioła podlewamy w razie potrzeby, najobficiej w czasie suszy. Wiele z nich (np. rozmaryn i majeranek) dobrze znosi okresy suszy.

Nawożenie

W okresie intensywnego wzrostu zioła wieloletnie warto nawozić (naturalnym nawozem, np. Biohumus). Roślinom jednorocznym wystarczą składniki pokarmowe zawarte w ziemi ogrodowej.

Cięcie

Regularne przycinanie ziół pobudza je do rozkrzewiania, jest więc konieczne. Przyspiesza także wzrost nowych liści i zapobiega zawiązywaniu się nasion. Po kwitnieniu należy przyciąć krzaczaste zioła - t.j. szałwię i rozmaryn, dzięki czemu zachowają zwarty pokrój.

Zbiór

Zioła najlepiej zrywać podczas suchej pogody (trzy dni wcześniej zaprzestajemy ich podlewania), kiedy obeschną z porannej rosy. Najbardziej aromatyczne są, gdy zaczynają zawiązywać kwiaty. Ścinamy je nożyczkami lub ostrym nożem i opłukujemy w zimnej wodzie.

Zimowanie

Większość bylin dobrze znosi mrozy. Zimozielonym gatunkom (np. szałwii) czasem zamierają łodygi - wiosną wystarczy je przyciąć, a odbiją na nowo. Zioła wrażliwe na mróz, np. estragon, okrywamy słomą.

Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcie tytułowe Warren Layton Flickr CC