Ciekawe rośliny obrazkowate – rzadkie kwiaty ozdobne do ogrodu i domu

Czym są rośliny obrazkowate?

Do rodziny obrazkowatych zalicza się ponad 4000 gatunków roślin różniących się między sobą wyglądem i wymaganiami. Wszystkie mają jednak pewną charakteryzującą je cechę wspólną – a mianowicie kwiatostany w postaci kolby, otoczonej zwykle dużą, skórzastą pochwą (podsadka), mającą kształt lejka schodzącego w dół łodygi i rozszerzającego u góry. Kolor i wielkość pochwy uzależnione są od gatunku oraz odmiany rośliny. Kwiaty na ogół nie pachną, chyba że należą do gatunku zapylanego przez muchówki. Wtedy posiadają dodatkowy organ w postaci wyrostka, który wydziela nieprzyjemną woń (np. zgniłego mięsa), wabiącą owady.

Rodzina obrazkowatych jest bardzo liczna, dlatego trudno się dziwić, że wielu z jej przedstawicieli trafiło na nasze parapety i ogrodowe rabaty. Część z nich jest nam doskonale znana – są to np.:

• monstera,
• epipremnum,
• difenbachia,
• zroślicha,
• zamiokulkas,
• alokazja,
• skrzydłokwiat,
• anturium.
  
  

3 ciekawe byliny do ogrodu z rodziny obrazkowatych

Obrazki włoskie – obrazki na rabatach

Do mniej znanych przedstawicieli rodziny obrazkowatych należą między innymi obrazki włoskie (łac. Arum italicum). Rośliny dorastają do ok. 30-40 cm wysokości i rozwijają piękne, duże, strzałkowate, zielone liście, ozdobione jasnym rysunkiem nerwów. Tworzą też kolbowate kwiatostany, otoczone zielonkawą pochwą (mogą wydzielać dość intensywną woń) oraz bardzo dekoracyjne owocostany, w postaci wzniesionej kolby, gęsto otoczonej czerwono-pomarańczowymi jagodami.

Obrazki włoskie pochodzą z klimatu umiarkowanego, dlatego dobrze znoszą niskie temperatury i mogą przez cały rok być uprawiane w gruncie w polskich ogrodach. Lubią wilgotne, próchnicze podłoże i rozproszone światło, dlatego dobrze będą się czuły w cienistym zakątku ogrodu. Nie powinny jednak zajmować szczególnie eksponowanego stanowiska, gdyż w nie całym sezonie wegetacyjnym prezentują się atrakcyjnie.

Fot. Helge, Franck Chapolard / AdobeStock

Różne fazy wzrostu obrazka włoskiego – kwitnienie, kiedy możemy podziwiać ich ciekawe kwiatostany, początek wegetacji, gdy obrazki wypuszczają efektowne liście, oraz dojrzewanie owocostanów w formie wyjątkowych kolb pełnych trujących jagód.

Ich liście są bardzo efektowne, ale rozwijają się jesienią i pozostają do wiosny, kiedy to pojawiają się dość skromne, otoczone zielonkawą pochwą kwiaty (IV-V). Liście oraz pochwa kwiatostanu krótko po kwitnieniu zamierają, ale pozostawiają po sobie owoce. Wprawdzie początkowo są one zielone i niepozorne, ale pod koniec lata dojrzewają i przybierają intensywną, pomarańczowo-czerwoną barwę. Oblepiona nimi kolba prezentuje się atrakcyjnie aż do jesieni, a kiedy przejrzewa, jej miejsce zajmują pojawiające się jesienią liście.

Obrazki nie są typowymi roślinami ogrodowymi, mimo to z pewnością zasługują na uwagę, gdyż ich owoce prezentują się naprawdę zjawiskowo. Wyglądają też całkiem apetycznie, ale ponieważ są trujące, lepiej trzymać się od nich z daleka.

Drakunkulus zwyczajny – smocza piękność

Kolejnym egzotycznym przedstawicielem obrazkowatych, który także może być przez cały rok uprawiany w ogrodzie jest drakunkulus zwyczajny (łac. Dracunculus vulgaris), nazywany też smoczą lilią. Drakunkulus zaczyna swój cykl rozwojowy wiosną (V), kiedy to z podziemnej bulwy rozwija pęd i osadzone na długich ogonkach, duże, mocno powcinane i pofalowane, zielone liście. Wczesnym latem na szczycie pędu rozwija się niezwykły kwiatostan, mający postać ciemnobordowej kolby, otoczonej dużą, ciemnopurpurową pochwą. Ponieważ kwiat zapylany jest przez muchówki, wydziela nieprzyjemny zapach zgniłego mięsa. Po przekwitnieniu, roślina znika z rabaty i przechodzi w stan spoczynku.

Drakunkulus wymaga dla siebie słonecznego, ciepłego stanowiska i przepuszczalnej, lekko wilgotnej gleby. Zwykle jest dostatecznie mrozoodporny, ale dla bezpieczeństwa warto okryć go przed zimą np. warstwą liści.

Fot. C Vincent Ferguson, lcrms, Matauw / AdobeStock

Wyjątkowy i bardzo ciemny kwiatostan wyrastający na grubej łodydze o egzotycznie wyglądających liściach budził trwogę starożytnych rzymian, dlatego nadali roślinie nazwę pochodzącą od słowa draconis czyli smok, wąż. 

Arizema – roślina jak kobra

Kolejną egzotyczną pięknością z rodziny obrazkowatych, która posiada kilka gatunków nadających się do całorocznej uprawy w gruncie jest arizema (łac. Arisaema), znana też jako kokorza lub lilia kobra. Roślina posiada małe ale bardzo oryginalne kwiatostany w postaci kolby otulonej pochwą, która rozszerza się ku górze i przewiesza do przodu, tworząc nad kolbą rodzaj daszku. Zwykle kwiatostany zawiązują się niżej niż liście. Kolory pochewek bywają różne i mogą posiadać dodatkowo efektowne paskowanie. Arizemy kwitną na ogół wiosną, po czym ich główna bulwa zamiera, tworząc wcześniej bulwkę potomną.

Arizemy w naturze zasiedlają zacienione stanowiska, dlatego w uprawie też będą oczekiwały półcienia, a nawet cienia i żyznej, próchniczej, przepuszczalnej, lekko wilgotnej w sezonie i przesychającej zimą gleby. Niestety, arizemy nie są w pełni mrozoodporne, dlatego przed zimą należy okryć je np. stroiszem.

Fot. Michael, JohnatAPW, tamu / AdobeStock

Jest wiele gatunków arizemii i część z nich nadaje się do uprawy w polskich ogrodach lub donicach na tarasie, jednak trzeba pamiętać, że nie są one mrozoodporne i wymagają osłaniania przed zimą.

Rzadkie obrazki w doniczkach na domowym parapecie

Kaladium – o wzorzystych liściach

Ciekawostki z rodziny obrazkowatych możemy też uprawiać w mieszkaniu. Jedną z nich jest kaladium (łac. Caladium), które wprawdzie kwitnie mało efektownie, za to posiada niezwykle atrakcyjne, sercowato-strzałkowate, duże liście, które w zależności od odmiany mogą mieć różne kolory. Często też są wielokolorowe i ozdobione ciekawymi wzorami.

Kaladium preferuje stanowiska półcieniste oraz żyzną i wilgotną glebę. Nie lubi przesuszenia, ani zalania, dlatego należy podlewać je systematycznie, lecz umiarkowanie. Trudność w jego uprawie może sprawiać zimowanie, gdyż pod koniec sezonu roślina zasusza liście i przechodzi w stan spoczynku. Wtedy jej bulwę należy wyjąć z doniczki, umieścić w torfie i przechować w chłodnym pomieszczeniu do wiosny.

Fot. Sharoh, andiafaith, Aquiya / AdobeStock

Kaladium potrzebuje warunków zbliżonych do naturalnych – czyli do tych panujących w lasach równikowych, wtedy liście rośliny są gęste i okazałe. Kaladium uprawiane w donicy zakwita niezmiernie rzadko. Warto pamiętać, że po wegetacji (w okolicach listopada) nadziemna cześć zamiera, a bulwa przechodzi w okres spoczynku.

Inne rzadkie w uprawie i ciekawe gatunki

Do grona interesujących roślin obrazkowatych, które możemy uprawiać w mieszkaniu lub ogrodzie, należy też jeszcze kilka innych gatunków jak np.:

• cantedeskia, inaczej kalia (łac. Zantedeschia),
• dziwidło Riviera (łac. Amorphophallus konjac),
• tulejnik amerykański (łac. Lysichiton americanus),
• pałczycha (łac. Sauromatum guttatum),
• skupnia cuchnąca (łac. Symplocarpus foetidus),
• żyworód (łac. Remusatia)
• oraz czermiówka czerwieniejąca (łac. Homalomena rubescens).
  
  

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcie tytułowe: AdobeStock