Cantedeskia / Kalia (Zantedeschia)

Cantedeskia (Zantedeschia), kalia, kalijka, kalla lub bielikrasa, to nazwa rodzaju roślin należących do rodziny obrazkowatych (Araceae). Pochodzą z Afryki ale rozprzestrzeniły się na pozostałych kontynentach (oprócz Antarktydy). W Polsce kalie to głównie rośliny doniczkowe, ale coraz częściej, mimo sporych wymagań, ogrodnicy decydują się na ich uprawę w gruncie.

Kalie osiągają wysokość do 80 cm. Liście mają mięsiste i szeroko strzałkowate, często w plamki i ozdobne przebarwienia.

Kwiatostan przypomina kwiatostan anturium – składa się z pięknej, dużej kolby, a ona z kolei jest owinięta/otoczona charakterystyczną łódkowatą pochwą. Występuje w wielu barwach – od białej, żółtej do ciemno-fioletowej. Są też odmiany dwukolorowe. Kwitnienie kalii przypada od grudnia do kwietnia (dla roślin doniczkowych) lub od czerwca (dla kalii w gruncie). Cantedeskia po kwitnieniu przechodzi w stan spoczynku.

Podziemne części rośliny są nazywane kłączami lub bulwami, ale z botanicznego punku widzenia to "podziemne łodygi". Cienkie korzenie wyrastają nad owymi łodygami/bulwami.

Wymagania i uprawa

Kalia to roślina ciężka do uprawy. Jest ciepło i światłolubna (kilka odmian preferuje półcień), wymaga gleb o obojętnym pH, lekkich i przepuszczalnych, równocześnie o stale umiarkowanej wilgotności – podlewamy ją co najmniej dwa razy w tygodniu. W okresie kwitnienia możemy też spryskiwać jej liście.

W trakcie wegetacji cantedeskia musi być nawożona (nawozami wieloskładnikowymi). Dopiero po przekwitnięciu powoli możemy zacząć ograniczać podlewanie. Odpowiednio do swojego cyklu, roślina potrzebuje innych temperatur (opisane poniżej). Kalie są całkowicie nie odporne na mróz.

Cantedeskia w doniczkach

Kalii w doniczce nie stawiajmy w bezpośrednich promieniach słonecznych. Niedobrze też reaguje na bardzo wysokie temperatury.

• Podczas kwitnienia (grudzień-kwiecień) cantedeskia bezwzględnie wymaga regularnego podlewania i nawożenia.
• W kwietniu, gdy przekwitnie, powoli przechodzi w stan spoczynku. W tym okresie potrzebuje chłodniejszej temperatury (13-16°C) i coraz mniejszej ilości wody – doprowadzamy tym do zaschnięcia liści.
• Po ok. 2 miesiącach – na początku lipca, roślinę przenosi się do normalnej temperatury. Może być wystawiona na balkon lub zadołowana z donicą w ogrodzie. Podlewanie i nawożenie jest teraz niezbędne aby pobudzić ją do kwitnienia i wzrostu.
• Pod koniec września cantedeskię zabiera się do domu, aby przesadzić ją w podłoże z ziemi inspektowej, z domieszką torfu.
• Do grudnia trzymamy ją w temperaturze ok. 10ºC
  
  

Cantedeskia ogrodowa

Do naszych ogrodów nadaje się gatunek cantedeskia etiopska (Zantedeschia aethiopica). Możemy ją sadzić po ostatnich przymrozkach. Przez to, że jest wymagająca co do wilgotności podłoża, nie możemy zaniedbać jej podlewania.

• Kalia ogrodowa zaczyna kwitnąć od czerwca.
• Gdy roślina przekwitnie, a dzieje się to około września, przerywamy jej podlewanie.
• Później, gdy liście zbrązowieją, musimy przesadzić naszą kalie do doniczki i umieścić w chłodnym i jasnym pomieszczeniu.
• Dopiero w styczniu kalia ogrodowa może trafić na balkon lub do jakiegoś cieplejszego pokoju.
• Zimowanie kończy się w maju po ustaniu przymrozków – wtedy roślina z powrotem trafia do gruntu.
  
  

Zastosowanie

Wielu z nas kojarzy cantedeski z bukietami ślubnymi. Są wspaniałymi, długo stojącymi kwiatami ciętymi. Mnogość kolorów sprawia, że w bukiecie złożonym z samych kalii może być naprawdę pstrokato.

Coraz częściej uprawiamy je jako rośliny doniczkowe na balkon i taras. Cantedeskie w gruncie najlepiej prezentują się przy oczkach wodnych. Wspaniale kontrastują z innymi, bardziej znanymi roślinami kwitnącymi od czerwca.

Polecane odmiany

Cantedeskia posiada 8 gatunków naturalnych oraz bardzo wiele kultywarów i odmian.

• 'Pink Mist' (Z. aethiopica) – białe kwiaty, w Polsce może być uprawiana w gruncie
  
• 'Green Godess' (Z. aethiopica) – biały kwiat z zielonym czubkiem
• 'Fire Glow' – pomarańczowo-żółta
• 'Auckland' – niska odmiana o jaskraworóżowych kwiatach
• 'Black Star' – bardzo ciemno-fioletowe kwiaty i łodygi
  
  

Ciekawostki

W przypadku cantedeskii w sklepach możemy ją bardzo często spotkać pod jej angielskimi nazwami – calla, calla lily oraz arum lily (ale pamiętajmy, że rośliny te nie mają nic wspólnego z liliami!).

Kilka odmian kalii może się pochwalić jednymi z najciemniejszych kwiatów na świecie!

Zależnie od obszaru jest zaliczana do roślin inwazyjnych lub naturalizowanych. 

Zdjęcia tytułowe: "calla, zantedeschia"/Dèsirèe Tonus/CC BY 2.0, Manfred Richter/Pixabay, "Zantedeschia"/jazonz/CC BY 2.0

CZY W OPISIE SĄ INFORMACJE, KTÓRYCH SZUKAŁAŚ/-EŚ? DAJ ZNAĆ W KOMENTARZU!