Pysznogłówka dęta Monarda fistulosa subsp. menthifolia

Pysznogłówka dęta (Monarda fistulosa, menthifolia)
Pysznogłówka dęta (Monarda fistulosa subsp. menthifolia) | To roślina, która łączy efektowny wygląd z łatwością uprawy. Jej delikatne, liliowofioletowe kwiaty przyciągają owady zapylające, a aromatyczne liście zyskują uznanie w kuchni i ziołolecznictwie. Idealnie sprawdza się na słonecznych rabatach i jako roślina okrywowa. Znosi krótkotrwałe susze, wymaga jedynie umiarkowanego podlewania i co kilka lat odmładzania. Pysznogłówka dęta jest w pełni mrozoodporna, dzięki czemu nie potrzebuje zabezpieczenia na zimę. To idealny wybór dla każdego ogrodu, który ma zachwycać od wiosny do jesieni.
Posłuchaj
00:00
Najnowszy numer
Gardeners' World - Edycja Polska Gardeners' World - Edycja Polska
przejrzyj
Gardeners' World - Edycja Polska
2
Dekoracyjność: kwiatostany
Gleba: przepuszczalna, żyzna, próchniczna
Kolor kwiatów: fioletowe, liliowe
Kwiatostan: koszyczek kwiatowy
Kwiaty: języczkowate, rurkowe
Odczyn gleby: lekko kwaśna, obojętna
Owoce: kuliste
Pokrój: kępy
Zapach: liście
Wysokość: 1-1,2 m
Okres kwitnienia: VI, VII, VIII
Trwałość liści: sezonowe
Wilgotność: gleba umiarkowanie wilgotna
Stanowisko: słońce
Zastosowanie: roślina dekoracyjna, w grupie, ogrody przydomowe, parki, pojemniki, roślina lecznicza, ogrody wiejskie, skalniaki, rabaty
Spis treści
Opis rośliny Wymagania i uprawa Pielęgnacja Szkodniki i choroby Zastosowanie Wybrane odmiany

Pysznogłówka dęta (Monarda fistulosa subsp. menthifolia syn. Monarda menthifolia), nazywana też dziką bergamotką, to wysoka bylina z rodziny jasnowatych (Lamiaceae). Naturalnie występuje w Ameryce Północnej, ale jest też uprawiana w wielu innych rejonach świata jako roślina ozdobna.

Jak wygląda pysznogłówka dęta? Co ją odróżnia od innych?

Pysznogłówka dęta może dorastać do ok. 1-1,2 m wys. Tworzy wzniesiony, sztywny, kanciasty, szorstko owłosiony, rozgałęziony w górnej części pęd, pokryty naprzemianległymi parami wąskich liści (węższych od popularnej pysznogłówki ogrodowej), które są lancetowate, wydłużone, zaostrzone na końcu, owłosione, grubo ząbkowane na brzegach. Liście wydzielają bardzo intensywny, cytrusowy aromat.

Pysznogłówka dęta kwitnie latem (VI-VIII), wydając rurkowe, dwuwargowe, liliowo-fioletowe kwiaty, zebrane na szczytach pędów w gęste, okazałe, główkowate, złożone, piętrowe kwiatostany, ozdobione u podstawy dużymi, jasnozielonymi, omszonymi podsadkami (kwiaty są miododajne i chętnie odwiedzane przez owady zapylające, w tym głównie trzmiele, pszczoły i motyle). Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w główkowate, najeżone owocostany.

Polecamy: Ciesielska czy rozłupująca? Jaka siekiera do ogrodu? Zobacz nową generację siekier marki Fiskars

Pysznogłówka dęta tworzy rozbudowany system korzeniowy z licznymi rozłogami, dzięki którym mocno rozrasta się w duże kępy (jest ekspansywna).

Jakie są wymagania uprawowe pysznogłówki dętej?

Pysznogłówka dęta najlepiej rośnie na ciepłych, słonecznych stanowiskach i żyznych, próchniczych, przepuszczalnych, umiarkowanie wilgotnych glebach. Znosi krótkotrwałą suszę, jednak podczas przedłużających się okresów bezdeszczowych oczekuje nawadniania. Pysznogłówka dęta jest w pełni mrozoodporna.

Pysznogłówka dęta jako gatunek może być rozmnażana przez wysiew nasion (daje też samosiew), jednak jej odmiany ozdobne należy rozmnażać wegetatywnie przez podział dorosłych egzemplarzy, odrosty korzeniowe lub sadzonki pędowe.

Promocje
0 Active Komposter - przyspiesza kompostowanie – 4 kg | Target
Active Komposter - przyspiesza kompostowanie – 4 kg | Target
1 Osłonka doniczka Ø300 mm Frida – biała – Lamela
Osłonka doniczka Ø300 mm Frida – biała – Lamela
2 Emulpar 940 EC tuja i iglaki – 250 ml | Target
Emulpar 940 EC tuja i iglaki – 250 ml | Target
3 Mospilan 20 SP – Środek zwalczający mszyce, szkodniki owoców i warzyw – 10 g | Target
Mospilan 20 SP – Środek zwalczający mszyce, szkodniki owoców i warzyw – 10 g | Target

Pielęgnacja

Choć znosi krótkotrwały brak wody pysznogłówka powinna być umiarkowanie podlewana, by długo i pięknie kwitła. Nawożenie warto przeprowadzać wiosną i wczesnym latem, stosując preparaty bogate w fosfor i potas, co sprzyja obfitemu kwitnieniu.

Po przekwitnięciu dobrze jest przyciąć pędy kwiatowe, co może pobudzić roślinę do ponownego kwitnienia jesienią. Co kilka lat zaleca się odmładzanie przez podział kęp, co pomaga zachować ładny, zwarty pokrój.

Choroby i szkodniki

Pysznogłówka dęta, podobnie jak inne pysznogłówki jest wrażliwa na mączniaka prawdziwego, który często sprawia problemy w jej uprawie.

Zastosowanie pysznogłówki dętej w ogrodzie i nie tylko

Pysznogłówka dęta to atrakcyjna, pięknie kwitnąca bylina ozdobna. Dobrze wygląda na rabatach w towarzystwie szałwii bylinowych, rudbekii, liatr kłosowych, kłosowców, mikołajków, przegorzanów, floksów wiechowatych, liliowców, jeżówek, krwawników i krzewów ozdobnych (np. karłowe pęcherznice kalonolistne, krzewuszki cudowne, tawuły japońskie). Może być też sadzona w grupach na murkach lub jako roślina okrywowa na większych rabatach. Ponieważ jednak rozrasta się za pomocą rozłogów w duże kępy, może być ekspansywna i należy mieć ją pod kontrolą.

Liście pysznogłowki dętej mają też właściwości lecznicze i najczęściej są wykorzystywane w postaci naparów do łagodzenia objawów przeziębienia i grypy oraz jako środek odkażający w infekcjach gardła i jamy ustnej.

Popularne odmiany pysznogłówki

  • 'Elsie's Lavender' – kwiaty jasnofioletowe, wys ok. 1,2 m

Zdjęcia: Barbara, Cynthia / AdobeStock

Redakcja poleca produkty
0 Lykos skrzyp polny ekstrakt 50 ml - Target
Lykos skrzyp polny ekstrakt 50 ml - Target
1 Pomidor mięsisty 'Gigantomo' F1
Pomidor mięsisty 'Gigantomo' F1
2 Miedzian 50 WP, zwalcza choroby owoców – 100 g
Miedzian 50 WP, zwalcza choroby owoców – 100 g
3 Agrowłóknina HORTI-LINE – zimowa 2,10 m x10 mb
Agrowłóknina HORTI-LINE – zimowa 2,10 m x10 mb

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Bądź na bieżąco i zapisz się do newslettera. Zapraszamy Cię także na zakupy do naszego sklepu internetowego.

Obserwuj
Autor
Katarzyna Józefowicz Katarzyna Józefowicz

Jej pasja to rośliny, a zajmowanie się własnym ogrodem daje jej największą satysfakcję. Dzieli się z Wami swoim doświadczeniem.

Artykuły autora Wszyscy autorzy
Tematy
Sekrety pięknych storczyków. Eksperci radzą, jakie produkty wybrać do codziennej pielęgnacji
Komentarze

Darmowy program
Projektowanie Ogrodu
wypróbuj online
Projektowanie ogrodu
Bestsellery
Tagi
Najnowsze treści