Jakie rośliny prozdrowotne warto mieć w ogrodzie?
Zdrowe drzewa
Polski krajobraz kształtują nie tylko łąki i pola uprawne, ale także wielkie połacie lasu, w których sosny i świerki sąsiadują z liściastymi towarzyszami – brzozami, dębami czy bukami. Drzewa wrosły w naszą kulturę i tradycję, towarzyszą nam cicho i wiernie w codziennym życiu i nie tylko dają cień w gorące dni, ale mają wpływ na nasze zdrowie i nastrój.
Nieodłącznym elementem ojczystego krajobrazu są wierzby i sosny. Część drzew, szczególnie tych bardziej okazałych, jak dąb czy lipa długo uchodziło za siedzibę tajemniczych bóstw i miało chronić domostwa przed nieszczęściami. Z czasem przeniesiono pogański kult na grunt chrześcijański, umieszczając pod drzewami liczne kapliczki, a obecnie dęby i lipy są drzewami powszechnie sadzonymi w miastach. Brzoza, silnie związana z naszą tradycją, występuje na całym obszarze Polski i pomimo, że wydaje się delikatna i krucha jest jednym z najszybciej rosnących i najbardziej odpornych na mrozy gatunków.
Drzewa od wieków stanowiły źródło surowców leczniczych i nadal są wykorzystywane – napar z kory dębowej stosuje się do gojenia ran, korę wierzby jako środek przeciwgorączkowy, pączki sosny – w chorobach górnych dróg oddechowych, a liście brzozy jako środek moczopędny i oczyszczający organizm, podobnie jak sok brzozowy pozyskiwany z naciętej kory.
Fot. Pixabay Drzewa i krzewy ozdobne o właściwościach prozdrowotnych1 – sosna (Pinus), 2 – lipa (Tilia), 3 – dąb (Quercus), 4 – brzoza brodawkowata (Betula pendula), 5 – rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides), 6 – bez czarny (Sambucus nigra) |
Cenne owoce
Sadząc w ogrodzie rokitnik zwyczajny, bez czarny, maliny, jeżyny czy porzeczki zaopatrujemy się z kolei w naturalny arsenał owoców bogatych w witaminy, które wspaniale wzmacniają organizm.
Sok malinowy lub rokitnikowy w połączeniu z herbatą przygotowaną z kwiatostanów zebranych z lipy będą świetnym panaceum na wszelkie przeziębienia. Nieco kwaskowatą nutę, pożądaną choćby w domowych wypiekach, zapewnią rabarbar i agrest, bez których polski ogródek nie może się obyć.
Fot.Pixabay Rośliny owocowe o właściwościach prozdrowotnych1 – agrest (Ribes uva-crispa), 2 – porzeczka czerwona (Ribes rubrum), 3 – porzeczka czarna (Ribes nigrum), 4 – truskawka (Fragaria x ananassa), 5 – poziomka (Fragaria vesca), 6 – jeżyna (Rubus fruticosus), 7 – malina (Rubus idaeus) |
Wartościowe warzywa
Największym owocem, jaki znajdziemy w ogrodzie jest oczywiście… dynia. To warzywo, chociaż lubi żyzne podłoże łatwo się uprawia i jest prawdziwą witaminową bombą! Bardzo cenne są odmiany o podwyższonej zawartości karotenu. Delikatny, lekkostrawny, słonecznej barwy miąższ będzie świetnym elementem potraw, szczególnie dla dzieci.
Ostatnio serca konsumentów podbija także zapomniany jarmuż, roślina spokrewniona z kapustą, o dekoracyjnych, karbowanych liściach i dużej wytrzymałości na mrozy.
Fot.Pixabay, Jerzy Opioła/Wikimedia Commons Warzywa i zioła o właściwościach prozdrowotnych1 – rabarbar (Rheum rhaponticum), 2 – dynia (Cucurbita), 3 – jarmuż (Brassica oleracea var. sabellica), 4 – lubczyk ogrodowy (Laevisticum officinale), 5 – majeranek ogrodowy (Origanum majorana), 6 – szczypiorek (Allium schoenoprasum), 7 – pietruszka naciowa (Petroselinum crispum), 8 – koper ogrodowy (Anethum graveolens), 9 – mięta (Mentha), 10 – czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum), 11 – czarnuszka siewna (Nigella sativa), 12 – chmiel zwyczajny (Humulus lupulus), 13 – rumianek pospolity (Matricaria chamomilla), 14 – len zwyczajny (Linum usitatissimum) |
Aromatyczne zioła i przyprawy
Nie możemy zapomnieć też o naci pietruszki, czosnku niedźwiedzim, koprze czy szczypiorku, których aromatem wzbogacimy każdą potrawę. Trudno wyobrazić sobie tradycyjny żurek czy grochówkę bez majeranku, a domowy rosół bez bulionowego zapachu lubczyku ogrodowego. Ta ostatnia roślina jest byliną, więc przez wiele lat może gościć w naszym ogrodzie i zapewniać głębszy smak potrawom.
Warto poświęcić też fragment grządki na wysianie dwóch pięknych roślin o błękitnych kwiatach – czarnuszki siewnej i lnu pospolitego. Kwiaty obydwu gatunków są wdzięcznym elementem bukietów, natomiast ich na sio na korzystnie wpływają na przewód pokarmowy i stosowane są powszechnie jako dodatek do pieczywa. Nasiona czarnuszki mają czarną barwę i charakterystyczny, pikantny smak, natomiast nasiona lnu, popularnie zwane „siemieniem lnianym” dzięki zawartości śluzu łagodzą stany zapalne.
Po obfitym i często dość ciężkostrawnym posiłku rodem z kuchni polskiej dobrze uspokoić żołądek dawką herbaty ze świeżych liści mięty lub naparem z rumianku, a wieczorową porą sięgnąć po napar z szyszek chmielu. Tak, napar ten ma właściwości uspokajające i lekko usypiające, więc może warto zastosować go jako zamiennik innego popularnego chmielowego napoju.
Źródło: Leroy Merlin Polska
Opracowanie: dr inż. Małgorzata Mirgos, Katedra Roślin Warzywnych i Leczniczych Wydział Ogrodnictwa, Biotechnologii i Architektury Krajobrazu SGGW w Warszawie.
Zdjęcie tytułowe: Pixabay