Lubczyk ogrodowy (Levisticum officinale)

Lubczyk ogrodowy (Levisticum officinale) nazywany czasem naturalnym maggi, należy do rodziny selerowatych (Apiaceae). Jest bardzo znanym ziołem i rośliną przyprawową.

To roślina dwuletnia dorastająca do 2 m wysokości. W pierwszym roku wytwarza rozetę podwójnie pierzastych liści, w drugim pędy kwiatostanowe. Łodyga jest prosta, rozgałęziająca się, gładka i pusta w środku. Liście są złożone – pojedynczo lub podwójnie pierzaste, długoogonkowe. Pojedyncze listki mają kształt jajowaty lub romboidalny i są ostro powcinane od wierzchołka.

Lubczyk ogrodowy kwitnie od czerwca do sierpnia. Wytwarza małe, niepozorne, żółte kwiaty zebrane w baldachy.

Owocem lubczyku jest lekko jajowata, podwójna rozłupnia. Organem podziemnym jest grube kłącze z którego wyrastają mięsiste, nieliczne korzenie.

Cała roślina silnie pachnie i posiada ostry, gorzkawy smak.

Wymagania i uprawa

Roślina preferuje nasłonecznione, ciepłe stanowiska i lekkie, żyzne, próchnicze, przepuszczalne gleby bogate w wapń. W ostre zimy może wymarzać, dlatego warto ją osłaniać przykrywając liśćmi lub agrowłókniną zimową.

Zabiegi pielęgnacyjne polegają na spulchnianiu gleby, odchwaszczaniu i regularnym nawożeniu, ponieważ lubczyk ma dość duże wymagania wodne i pokarmowe.

Dla potrzeb domowych lubczyk rozmnażany jest zwykle z siewu wprost do gruntu zaraz po zbiorze (sierpień-wrzesień). Nasiona kiełkują w ok. miesiąc po wysianiu.

Zbiór liści na suszenie najlepiej przeprowadzić przed kwitnieniem, a korzeni późną jesienią (rośliny 2-3 letnie!).

Zastosowanie

Surowcem lekarskim są korzenie i kłącza lubczyku, zbierane jesienią, czyszczone i suszone w warunkach naturalnych po uprzednim rozdrobnieniu. Mają właściwości moczopędne, wiatropędne, rozkurczowe, odtruwające, żółciopędne i ogólnie poprawiające trawienie. Olejek eteryczny pozyskiwany z korzeni wykorzystuje się też w kosmetyce (np. do rozluźniających kąpieli).

Lubczyk to też popularna przyprawa. Jego liście – świeże i suszone – dodaje się do zup, gulaszów i sosów, dań rybnych, sałatek itp.. Owoce są często dodawane do wypieków, likierów i w produkcji popularnej przyprawy maggi. Łodygi lubczyka można natomiast przygotowywać jak szparagi!

Ciekawostki

Lubczyk ogrodowy jest nazywany zielem miłości, gdyż przez długi czas wierzono, że to roślina magiczna, którą można "oczarować" wybrankę/-a. Do niedawna twierdzono, że liście i korzeń lubczyku to afrodyzjaki, ale badania nie wykazały występowania w roślinie związków pobudzających.

Przesłanki o stosowaniu lubczyku w Polsce sięgają już XVI wieku i używano go właściwie jedynie jako środek leczniczy. Powszechnie stosowaną przyprawą stał się stosunkowo późno.

Tekst: Redakcja ZielonyOgródek.pl, zdjęcia: donogl/Depositphotos, nahhan/Depositphotos

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!