Jak pielęgnować wrzosy, by kwitły obficie? Co robić, a czego nie?

Kwitnące wrzosy to zapowiedź zbliżającej się jesieni

Choć pierwsze odmiany kwitną już od połowy lipca, to właśnie wrzesień jest ich miesiącem – stąd przecież jego nazwa! Wrzosy to niewielkie krzewinki, które przez cały rok są zielone, by jesienią, gdy większość roślin szykuje się już do odpoczynku, rozpocząć kwitnienie, które trwa nawet do listopada, czyniąc schyłek sezonu bardziej kolorowym – dodają do ogrodu bieli, różu, pomarańczy, czerwieni i wszystkich odcieni fioletu.

Szukasz sadzonek wrzosów? Znajdziesz je w naszym sklepie!

To o wrzosach warto wiedzieć!

Dzisiaj o wierzeniach sprzed lat dawno już zapomniano, a rośliny te pełnią przede wszystkim rolę dekoracyjną, ale warto wiedzieć (i zabłysnąć w towarzystwie), że z tymi małymi, niepozornymi kwiatuszkami wiąże się wiele ciekawostek, legend i przesądów:

• Wrzosy symbolizowały ubóstwo oraz... bogactwo? Tak – w Skandynawii wrzosy kojarzono z biedą, a w Szkocji ze szczęściem.
• Nazwa łacińska Calluna pochodzi od słowa "kallýno" – co znaczy czyścić, zamiatać, upiększać. Wiąże się z dawnym zastosowaniem rośliny do produkcji mioteł (głównie w krajach anglosaskich).
• Słowianie wierzyli, że na wrzosowiskach grasują wiedźmy, a w roślinach zaklęte są dusze, które nie mogą odejść z tego świata.
• Herbatka z wrzosów ma korzystne działanie - m.in. działa przeciwzapalnie, pobudza wydzielanie soków trawiennych, działa moczopędnie i reguluje apetyt.
  
  

Wrzosy do uprawy w doniczce

Doniczkowe wrzosy doskonale sprawdzą się jako sezonowa ozdoba, jednak rzadko kiedy przeżywają do kolejnego roku, głównie z powodu niewłaściwej pielęgnacji – nadmiernego lub zbyt rzadkiego podlewania. Jeśli rosły na balkonie najlepiej przed nadejściem mrozów przesadzić je do ogrodu lub doniczkę dobrze zabezpieczyć styropianem.

Pamiętajmy, że we wnętrzach niestety bardzo szybko zasychają – są to w dalszym ciągu rośliny ogrodowe i "pokojowe" warunki nie są dla nich!

Wrzosy uprawiane w ogrodzie

Naturalne wrzosowiska porastają leśne polany, tworząc rozległe i malownicze kolorowe dywany, które rok po roku nabierają barw jesienią. Wrzosy je tworzące są wyjątkowo odporne na mróz i suszę, a przecież nikt ich nie nawozi, ani nie przycina, jednak rosną wiele lat w doskonałej kondycji. Odmiany ogrodowe są jednak znacznie bardziej wrażliwe (zwłaszcza na mróz) i wymagające (gdyż intensywniej kwitną).

Planując ogrodowe wrzosowisko warto wyznaczyć na nie odrębne miejsce i wymienić w nim całą ziemię (!), bo wrzosy są bardzo wybredne co do podłoża i na zwykłej ziemi ogrodowej bardzo szybko będą zamierać. Choć nie są trudne w uprawie, to niewielu udaje się utrzymać je na dłużej. Wymagają specyficznych warunków glebowych i potrzebują odpowiedniej pielęgnacji.

Wrzosy posiadają wiele różnych odmian, które różnią się wysokością, barwą łusek i kwiatów oraz terminem kwitnienia. Najlepiej wyglądają w towarzystwie – około 10-15 roślin na 1m². Z czasem się ładnie rozrastają i tworzą wtedy barwne poduchy, które wyglądają wyjątkowo malowniczo i romantycznie.

Doskonałym towarzystwem dla wrzosów są podobne do nich wrzośce (kwitną wiosną) oraz inne rośliny wrzosowate – t.j. rododendrony, azalie, pierisy, kalmie itd. Zaraz po posadzeniu należy obficie podlać glebę (nie rośliny), po czym okryć ją grubą warstwą kory sosnowej. Chroni ona korzenie przed przemarznięciem zimą, parowaniem wody w czasie upałów, a jednocześnie ogranicza wzrost chwastów, a z czasem, gdy się rozłoży użyźni i zakwasi glebę.

Warto posadzić obok siebie rośliny kilku odmian (po kilka lub kilkanaście sztuk), by wrzosowisko było atrakcyjne i dynamicznie się zmieniało przez kilka miesięcy.

Fot. 7monarda/Fotolia

Przycinanie wrzosów

Cięcie jest niezbędne, by wrzosy tworzyły rok po roku gęste i kolorowe kwitnące poduchy. Rośliny nieprzycinanie będą rzadsze, wyciągnięte i zdrewniałe u podstawy, co znacznie ograniczy ich dekoracyjność. Wrzosy przycinamy co roku po kwitnieniu, późną jesienią lub dopiero wiosną. Zbyt wczesne jesienne cięcie mogłoby im zaszkodzić, zwiększając wrażliwość na mróz, dlatego lepiej poczekać kilka miesięcy.

• Wiosną, nieatrakcyjne już pędy kwiatostanowe (tuż pod najniższymi zaschniętymi kwiatami, aż do miejsca gdzie wyrastają zielone listki), przycinamy tuż przed sezonem – na przełomie marca i kwietnia.
• Jeśli po cięciu prognozowane będą przymrozki, to krzewy warto osłonić agrowłókniną, by nie przemarzły.
• Pojedyncze rośliny tniemy ręcznym sekatorem, większe połacie można przycinać nożycami do żywopłotu.
• Cięcie najlepiej przeprowadzać w suchy dzień.
  
  

Fot. Stefan Körber/Fotolia

Sadzenie wrzosów

Wrzosy najlepiej sadzić jesienią, gdyż temperatura jest wyrównana, a gleba dobrze wilgotna. Przede wszystkim jednak ze względu na największą dostępność! Półki w centrach ogrodniczych wręcz uginają się od ciężaru kolorowych krzewinek.

• Pamiętaj, że wrzosy najlepiej czują się w miejscach nasłonecznionych (w cieniu będą marniały) i osłoniętych od wiatru (by zimą nie przemarzły).
• Ziemia musi być kwaśna, próchnicza i przepuszczalna oraz dobrze trzymać wilgoć.
• Ziemię ogrodową trzeba więc przekopać na głębokość 25 cm i zmieszać z torfem koniecznie kwaśnym (pH 3,5-4,5) i dodać do niej przekompostowaną korę sosnową. W innej glebie rośliny bardzo szybko zaczną zamierać.
• Warto dodać trochę ziemi z naturalnego wrzosowiska lub z lasu oraz specjalną szczepionkę mikoryzową, gdyż w naturze żyją w symbiozie z mikroorganizmami i grzybami, które pomagają im w pobieraniu wody i składników pokarmowych.
• Na glebach ciężkich trzeba dodać płukany żwir, by poprawić drenaż.
  
  

Fot. 7monarda/Fotolia

Nawożenie i podlewanie

Choć w środowisku naturalnym wrzosy rosną na ubogich i suchych glebach torfowych, to odmiany ogrodowe są bardziej wymagające i potrzebują regularnej pielęgnacji. Mimo, że obficie kwitną, to nie potrzebują obfitego zasilania. Przeciwnie! Bardzo źle znoszą obfite nawożenie mineralne, a także niewłaściwie zastosowane nawozy organiczne. Nawozy, poza dostarczaniem odpowiednich składników pokarmowych powinny także działać zakwaszająco na glebę.

• W okresie wiosennym glebę można zasilić nawozem wolnodziałającym (np. specjalnym do wrzosów lub do rododendronów), jednak dawka powinna być nawet o połowę mniejsza, niż to zaleca producent.
• Regularnie można podsypywać glebę kwaśnym torfem i uzupełniać warstwę ściółki z kory sosnowej.
• Za to trzeba pamiętać o regularnym podlewaniu – dużo, ale rzadko (zwłaszcza rośliny w doniczkach), bo wrzosy mają bardzo płytki system korzeniowy), przede wszystkim przed zimą, na przedwiośniu i w czasie upałów.
• Wrzosy nie lubią jednak nadmiaru wody i zraszania liści!
  
  

Fot. Igor Groshev/Fotolia

Zimowanie

Wrzosy to rośliny wieloletnie, jednak by dobrze przetrwały zimę, wymagają odpowiedniego zabezpieczenia przed mrozem. Mrozoodporność jest różna w zależności od odmiany i warto sprawdzić jeszcze przed zakupem – informacja podana jest zwykle na doniczce lub etykiecie.

Po pierwszych przymrozkach, ale jeszcze przed nadejściem większych mrozów, rośliny trzeba obficie podlać i okryć gałązkami jedliny lub rozpiąć nad wrzosowiskiem zimową agrowłókninę lub specjalną cieniówkę (zieloną siatkę cieniującą), które zabezpieczą wrzosy zarówno przed zimnymi wiatrami, jak i przed palącym słońcem, które mogłyby spowodować ich wysychanie.

Jeśli miejsce jest zaciszne to możliwe jest, że rośliny przetrwają także bez osłony. Do okrywania krzewinek nie powinno się stosować folii, słomy, ani liści, gdyż uniemożliwiają one swobodną cyrkulację powietrza, przez co rośliny często gniją. Warto strzepywać z roślin śnieg, by pod jego ciężarem nie wyłamały się pędy.

Galeria inspiracji na ogród z wrzosami

Ogród z wrzosami | 15 inspirujących pomysłów na aranżacje Galeria

15 zdjęć

zobacz galerię