Dlaczego drzewka owocowe słabo rosną? 4 główne błędy
1. Nieodpowiednia gleba do uprawy drzew owocowych
Powodem słabego wzrostu i owocowania drzew owocowych może być nieodpowiednio dobrane podłoże do ich uprawy. Warto pamiętać, że większość drzew owocowych najlepiej rośnie w żyznej, bogatej w próchnicę, przepuszczalnej i dostatecznie wilgotnej glebie. Nie może być ona zbyt sucha, piaszczysta, ani zbyt ciężka, zbita i podmokła (np. z wysokim poziomem wód gruntowych).
Ważne jest także odpowiednie pH (odczyn) podłoża, które w przypadku drzew owocowych powinno wynosić około 6-7. Uprawa drzew owocowych nie uda się także na glebach zbyt kwaśnych, ponieważ nie będą one mogły przyswajać wielu niezbędnych składników pokarmowych. Z tych względów warto przed sadzeniem drzewek zbadać odczyn gleby i w razie jej nadmiernej kwasowości (pH poniżej 6), wykonać wapnowanie gleby.
Zwykle jednak sadzimy drzewka na przeciętnych ogrodowych glebach (piaszczysto-gliniastych) i w takim przypadku warto przed sadzeniem zasilić glebę kompostem lub obornikiem (np. przekopać glebę z tymi nawozami). ▶ Dowiedz się z tego artykułu, jakie nawozy najlepiej wybrać do nawożenia drzew owocowych.
2. Złe stanowisko i brak przestrzeni dla drzew owocowych
Należy pamiętać, że drzewa owocowe potrzebują słońca, aby zawiązywały owoce i by były one jak najbardziej dorodne. Trzeba więc unikać sadzenia drzewek w cieniu i wybierać dla nich, jak najbardziej nasłonecznione miejsca. Nie należy także sadzić drzew w zgłębieniach terenu, gdzie może zalegać woda, a zimą powstają tzw. zastoiska mrozowe.
Ponadto, sadzonki drzew owocowych nie mogą być posadzone zbyt gęsto, dlatego warto dowiedzieć się, jak będą się rozrastać się wybrane drzewa i jakiej potrzebują przestrzeni (rozstawy). Zbytnie zagęszczenie drzew lub posadzenie ich za blisko budynków, innych roślin itp. będzie generować kłopoty (konieczność przesadzania, stałego przycinania) i powodować zniekształcenie koron drzew i ich słabszy wzrost. ▶ Dowiedz się więcej o uprawie najpopularniejszych drzew owocowych.
- jabłoń domowa (Malus domestica),
- grusza pospolita (Pyrus comunis),
- wiśnia pospolita (Prunus cerasus),
- czereśnia (Prunus avium),
- śliwa domowa (Prunus domestica),
- brzoskwinia zwyczajna (Prunus persica),
- morela zwyczajna (Prunus armeniaca).
3. Niewłaściwy termin i sposób sadzenia drzew owocowych
Niestety bardzo często niepowodzenie w uprawie drzew owocowych (kiepska kondycja, słabe owocowanie lub wręcz nie przyjęcie się w nowym miejscu) wynika zwykle z błędów w czasie wyboru oraz sadzenia drzewek. Najczęściej drzewka owocowe są sprzedawane z tzw. gołym korzeniem i trzeba sadzić je wyłącznie jesienią (październik/listopad) lub wczesną wiosną, aby dobrze się przyjęły. Drzewka ukorzenione, w doniczkach można sadzić właściwie przez cały sezon, ale w obu przypadkach należy unikać okresu największych upałów, ale także zimowych przymrozków/mrozów. ▶ Dowiedz się wszystkiego o sadzeniu drzew owocowych z tego artykułu.
Nie mniej ważne w dobrym przyjęciu się drzewek jest właściwe ich posadzenie. Dołek do sadzenia drzew musi być odpowiednio głęboki i szeroki, aby korzenie nie były zgniecione, ani poskręcane (może to być powodem nie przyjęcia się sadzonki). Ważna jest także odpowiednia głębokość sadzenia drzewka. Zarówno zbyt płytkie, jak za głębokie posadzenie jest niekorzystne dla drzew i może powodować uszkodzenia mechaniczne, brak stabilności drzewa oraz zahamowanie rozwoju korzeni i nie przyjęcie się roślin.
Dlatego najlepiej posadzić drzewo na takiej samej głębokości jak rosło w szkółce lub w doniczce. Zawsze po posadzeniu należy lekko ugnieść glebę wokół pnia drzewka i obficie je podlać. Warto pamiętać także, aby w rejonach o surowych zimach raczej unikać sadzenia drzew najbardziej wrażliwych na mróz (np. nektaryny lub moreli), ponieważ mogą one przemarzać lub po prostu słabo rosnąć.
4. Brak cięcia i pielęgnacji drzew owocowych
Częstym błędem, powodującym słabe owocowanie drzew owocowych jest brak cięcia i prześwietlania drzew owocowych. Trzeba pamiętać, że już w czasie sadzenia młodych drzewek należy rozpocząć formowanie korony. Jeśli pędy sadzonego drzewka są zbyt długie należy je skrócić (przewodnik i pędy boczne), aby pobudzić do rozgałęziania w kolejnych latach i by ułatwić regenerację systemu korzeniowego. O regularnym prześwietlaniu (cięciu) drzew owocowych należy pamiętać także w kolejnych latach uprawy, ponieważ drzewa nie cięte, zaniedbane coraz słabiej owocują. Wynika to z braku dostępu światła do wnętrza korony (zbyt duża ilość krzyżujących się pędów), co wpływa na ograniczenie możliwości zawiązywania i rozwoju pąków kwiatowych. ▶ Sprawdź, jak prawidłowo przycinać drzewa owocowe w swoim ogrodzie.
Nie można zapominać także o regularnym nawadnianiu drzewek (szczególnie młodych sadzonek w wieku do 3 lat) w czasie upałów, a także odchwaszczaniu gleby wokół pnia. Jeśli gleba nie była wcześniej zasilona nawozami organicznymi, warto także zasilać drzewka w czasie uprawy (głównie wiosną) nawozami mineralnymi – przeznaczonymi do nawożenia drzew owocowych.
Bardzo istotna, a często zaniedbywana jest również ochrona drzewek przed chorobami i szkodnikami. Regularne monitorowanie stanu zdrowotności drzew oraz (w razie potrzeby) wykonanie właściwych zabiegów (oprysków) w odpowiednich terminach znacząco wpływają na kondycję i owocowanie drzew. Należy pamiętać jednak, aby stosować jedynie środki dopuszczone do użytku amatorskiego oraz zachować wszelkie środki ostrożności i dawki zalecane przez producenta. ▶ Dowiedz się więcej o ochronie drzew owocowych przesz chorobami i szkodnikami.
Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: DEWI-Stockphotos / Depositphotos