Bukszpany to rośliny zimozielone, w dodatku często są regularnie strzyżone (utrata masy zielonej i potrzebna energia do regeneracji). Dlatego wymagają nieco regularniejszej i troskliwszej opieki od większości roślin. Jednym z objawów zaniedbania jest żółknięcie liści, czasem całych fragmentów. Jakie są najczęstsze przyczyny?
Nadmiar wody a żółknięcie liści bukszpanu
Bukszpan, który jest zalewany wodą lub którego korzenie zmagają się z nadmierną wilgotnością podłoża, często wykazuje intensywne żółknięcie liści. Jest to sygnał, że roślina cierpi na nadmiar wody, co prowadzi do ograniczenia dostępu tlenu do korzeni, a w konsekwencji do ich gnicia. Taki stan nie tylko wpływa na estetykę rośliny, ale przede wszystkim na jej zdrowie i zdolność do prawidłowego wzrostu.
Jak zapobiegać?
Krzewy podlewa się w czasie susz, a sporadycznie również zimą (przeciw suszy fizjologicznej). Nie można być jednak nadgorliwym. Cięższe, słabiej przepuszczalne podłoża przed sadzeniem bukszpanów przekopuje się z piachem i kompostem, by polepszyć ich strukturę.
Zbyt silne nasłonecznienie powodujące poparzenia liści
Bukszpany wolą dużą ilość światła rozproszonego lub nawet półcień, na stanowiskach bezpośrednio nasłonecznionych uprawa jest bardziej kłopotliwa. W dodatku rośliny mogą ulegać poparzeniu (pojedynczych lub całych fragmentów). W tym wypadku liście są zazwyczaj bladożółte, czasem mają pomarańczowe przebarwienia.
Jak zapobiegać?
Uprawa bukszpanu w ogrodzie powinna się zacząć od wyboru odpowiedniego stanowiska względem światła. Dodatkowo, podczas podlewania roślin trzeba unikać moczenia nadziemnych części (krople wody zalegające na liściach działają jak soczewki skupiające światło). Poparzone liście najlepiej przyciąć.
Żółknięcie bukszpanu przez uszkodzenia mrozowe
U bukszpanów uszkodzonych przez mrozy (ale nie całkowicie przemarzniętych) może występować żółknięcie całych liści (bez nekroz i przebarwień) na wierzchołkach pędów. Jest to widoczne wiosną. Problemem jest nie tylko mróz, ale także mroźne, wysuszające wiatry.
Jak zapobiegać?
W zasadzie można jedynie stosować profilaktykę, tj. wszelkie działania, które poprawiają kondycję roślin. Bukszpanom rosnącym w ścisku (żywopłoty) warto zainstalować nawadnianie kropelkowe, a oprócz tego zaleca się zaaplikować szczepionki mikoryzowe (poprawa odporności). Przemarznięte fragmenty przycina się. Należy unikać sadzenia bukszpanów w chłodnych rejonach Polski (od strony wschodniej kraju). W razie konieczności roślinę można okrywać przed mrozami agrowłókniną zimową.
Nieodpowiednie pH podłoża
Bukszpan optymalnie rozwija się w glebie o odczynie pH wynoszącym 6.0-7.0, a nie lubi gleb kwaśnych. Przy niskim odczynie ma problem z pobieraniem wielu pierwiastków pokarmowych. Żółknięcie jest więc związane z niedoborami. W takim wypadku najczęściej występuje nie całkowite żółknięcie liści, lecz poszczególnych fragmentów na blaszkach liściowych, np. pomiędzy nerwami. Oprócz tego mogą występować plamy na liściach.
Jak zapobiegać?
Raz na kilka lat warto sprawdzić odczyn gleby. Jeśli pH jest zbyt niskie, stosuje się nawozy sztuczne wapniowe – najlepiej węglanowe. Profilaktycznie bukszpan można nawozić wolno i lekko działającym dolomitem.
Szkodniki bukszpanu – groźne są te niewidoczne
Szkodniki, które żerują na liściach raczej nie powodują silnego żółknięcia liści. W przypadku przędziorka na liściach występują drobne, liczne jasne plamki. Przy występowaniu ćmy bukszpanowej liście sklejają się, mogą lekko przebarwiać się na żółto, ale szybko są uszkadzane, zwłaszcza we wnętrzu korony. Symptomy zmiany barwy nie są wyraźne. Żółknięcie liści może być natomiast spowodowane uszkodzeniami korzeni przez szkodniki glebowe, np. pędraki, drutowce czy turkucie. W szczególności dotyczy to młodych krzewów.
Jak zapobiegać?
Krzewy warto podlewać preparatami rozcieńczonymi z wodą, np. ekstraktem z wrotyczu. Ponadto stosuje się środki mikrobiologiczne, np. P-Drakol.
Najgroźniejsza diagnoza – fytoftoroza bukszpanu
W przypadku gdy całe fragmenty bukszpanu żółkną (i brązowieją lub mają miedzianą barwę), a pędy u podstawy zamierają, przyczyną może być groźna choroba – fytoftoroza. Objawy są najczęściej widoczne od lata.
Jak zapobiegać?
Porażony krzew należy usunąć i utylizować, sąsiadujące opryskuje się preparatem grzybobójczym, np. Switch.
Tekst: Michał Mazik, zdjęcie tytułowe: qwartm / AdobeStock
Ochrona przed mrozem 
Choroby i szkodniki 
Nawozy 
Ziemia / podłoża 
Chwasty 
Środki ochrony roślin 
Ogród bez chemii 
Gryzonie 
Insekty domowe 
