Najpopularniejsze kaliny i ich uprawa w ogrodzie
Kaliny należą do bardzo lubianych i popularnych krzewów ozdobnych, które znajdują zastosowanie zarówno w ogrodach przydomowych, jak i w zieleni miejskiej. Choć generalnie nie mają wygórowanych wymagań uprawowych, warto pamiętać, że niektóre gatunki potrzebują więcej uwagi w czasie pielęgnacji. Jak uprawiać popularne gatunki kalin w ogrodzie?
- Jak uprawiać kaliny w ogrodzie?
- Kaliny azjatyckie – czym różni się ich uprawa?
- Które kaliny są zimozielone i jak je uprawiać?
- Jak ciąć i czym nawozić kaliny?
Uprawa kalin w ogrodzie
W ogrodach przydomowych, ale też w parkach czy w donicach najczęściej uprawiana jest kalina koralowa (Viburnum opulus), której półkuliste lub kuliste, białe kwiatostany wiosną i czerwone, jagodowe owoce jesienią oraz charakterystycznie klapowane liście to znaki rozpoznawcze. Nie mniej popularna jest kalina hordowina (Viburnum lantana), o ładnych jajowatych, lekko pomarszczonych matowych liściach i półkulistych białych kwiatostanach oraz dekoracyjnych, czerwonych, a po dojrzeniu czarnych owocach.
Gatunki te są dość łatwe w uprawie – są odporne na mróz oraz tolerancyjne co do rodzaju gleby i jej pH – mogą rosnąć w podłożu zarówno lekko kwaśnym, jak i zasadowym. Zadowolą się przeciętną, umiarkowanie wilgotną glebą ogrodową (kalina hordowina znosi glebę suchą) oraz stanowiskiem półcienistym lub w pełni nasłonecznionym. Jednak w przypadku kalin pochodzących z Azji oraz zimozielonych, warto pamiętać o ich nieco mniejszej odporności na mróz najlepiej i posadzić je na odpowiednim stanowisku i zabezpieczyć na zimę.
Jak uprawiać kaliny azjatyckie?
Oprócz wspomnianych, podstawowych gatunków spotykanych w naszej rodzimej florze, w uprawie spotkać można dekoracyjne gatunki i odmiany kalin, pochodzące z innych rejonów świata a już dobrze zadomowione w naszym kraju. Należą do nich między innymi:
• Kalina japońska (Viburnum plicatum) i jej dekoracyjne odmiany – zwracają uwagę ciekawym pokrojem (rozpostarte poziomo gałęzie) oraz efektownymi, białymi kwiatostanami złożonymi z kwiatów płonnych i płodnych, a jesienią pięknie przebarwiającymi się liśćmi (podobnie jak u większości kalin). Dla kaliny japońskiej optymalna będzie dość żyzna, wilgotna, lekko kwaśna gleba. Ważne jest także, aby (szczególnie po posadzeniu oraz w czasie okresów suszy) regularnie nawadniać te krzewy, ponieważ są one wrażliwe na suszę.
• Kalina koreańska (Viburnum carlesii) – lubiana za dekoracyjne, białe kwiaty, zebrane w kuliste kwiatostany i silnie pachnące (podobnie do narcyzów), a także za niewielkie wymagania siedliskowe i glebowe oraz odporność na mróz.
• Kalina Burkwooda (Viburnum xburkwoodii) – dość duży krzew, osiągający około 2 m wysokości i szerokości, który powstał ze skrzyżowania kaliny koreańskiej (Viburnum carlesii) i zimozielonej kaliny pożytecznej (Viburnum utile); jest sadzona ze względu na przyjemnie, silnie pachnące, różowo-białe lub białe, rurkowate kwiaty zebrane w zaokrąglone, wiechowate kwiatostany; jesienią jej liście ładnie się przebarwiają na czerwono i często pozostają na pędach aż do silnych mrozów (lub nie opadają w łagodne zimy).
• Kalina wonna (Viburnum farreri) – ceniona ze względu na bardzo wcześnie kwitnące (marzec/kwiecień, czasem już w lutym), silnie i przyjemnie pachnące, drobne kwiaty. Są one zebrane w niewielkich kwiatostanach, a dodatkową ich ozdobą jest różowa barwa pączków (po rozwinięciu kwiaty są białe). Gatunek ten jest dość wytrzymały na mrozy, lubi stanowiska półcieniste oraz preferuje żyzną i próchniczną, wilgotną glebę (jest wrażliwy na suszę). Takie same wymagania posiada kalina bodnantska (Viburnum ×bodnantense), która jest krzyżówką kaliny wonnej z wielkokwiatową i posiada wiele odmian (więcej niż kalina wonna).
Jakich warunków potrzebują kaliny zimozielone?
Zarówno w ogrodach, jak i w zieleni publicznej oraz uprawie pojemnikowej spotykane są gatunki kalin nie zrzucające liści na zimę. Najbardziej popularne z nich to np.:
• Kalina sztywnolistna (Viburnum rhytidophyllum) – zwraca uwagę dużymi, podłużnymi (eliptycznymi) i ciemnozielonymi liśćmi, które są sztywne, szorstkie i lekko pomarszczone z wierzchu, a od spodu omszone (pokryte brązowo-szarym kutnerem). Kwitnie zwykle wiosną (maj), a kwiaty są kremowe i zebrane w płaskie kwiatostany. Dekoracyjne są także owoce (jagody), które w czasie dojrzewania są czerwone, a pod koniec sezonu czarne.
Najlepiej czuje się posadzona w półcieniu lub cieniu oraz w miejscach zacisznych i osłoniętych od mroźnych wiatrów (może przemarzać na otwartej przestrzeni); preferuje dość żyzną i raczej wilgotną glebę.
• Kalina praska (Viburnum pragense) – zwraca uwagę zimozielonymi, lancetowatymi i błyszczącymi liśćmi oraz lekko pachnącymi, białymi kwiatami, zebranymi w baldachogrona (średnicy około 15-20 cm).
Do uprawy kaliny praskiej zalecana jest zasobna, wilgotna gleba i stanowisko słoneczne lub półcieniste (znosi cień). Krzew dobrze znosi mróz oraz cięcie (najlepiej po kwitnieniu), co sprzyja ładnemu zagęszczaniu się korony. Kaliny zimozielone (oraz najbardziej wrażliwe na mróz) na okres zimy warto osłaniać/okrywać (np.: białą agrowłókniną), a dodatkowo ściółkować glebę pod krzewami (np. drobno mieloną korą).
Cięcie i nawożenie kalin
Kaliny ogrodowe (podobnie jak inne krzewy kwitnące) można nawozić na starcie sezonu – najlepiej nawozami organicznymi, np. kompostem lub granulowanym obornikiem albo gotowymi nawozami mineralnymi, przeznaczonymi do zasilania roślin ogrodowych.
Kaliny (np. azjatyckie, k. sztywnolistna) zwykle nie wymagają cięcia, ale w razie potrzeby wiosną można przeprowadzić tzw. cięcie sanitarne (usunięcie pędów chorych, uszkodzonych, przemarzniętych). Kalinę koralową oraz kalinę hordowinę, można ciąć regularnie (szczególnie w żywopłotach). Krzewy rosnące pojedynczo lub w kompozycjach ogrodowych, najlepiej przycinać po kwitnieniu (latem).
Uwaga! Cięcie kalin jesienią lub wczesną wiosną może pozbawić je pąków kwiatowych!
Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: iVerde, Pixabay
TEMATY NA CZASIE 
Komentarze