Kalina hordowina (Viburnum lantana) to wysoki krzew z rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae). Naturalnie występuje w Europie (w tym także w Polsce), Azji i Afryce Północnej, ale czasami dziczeje i pojawia się też w środowisku naturalnym w innych rejonach świata. W postaci odmian kalina jest także uprawiana w ogrodach jako roślina ozdobna.
Krzew posiada luźny, szeroki pokrój i może dorastać nawet do 3-5 m wys. Tworzy liczne, mocno rozgałęzione pędy o długich międzywęźlach (młode pędy są gęsto omszone), pokryte sezonowymi, dużymi, szerokojajowatymi, dość grubymi, drobno ząbkowanymi na brzegach liśćmi z bardzo wyraźnie zaznaczonym na blaszce unerwieniem (powierzchnia liścia wydaje się być karbowana). Z wierzchu blaszka jest zielona i matowa, od spodu jaśniejsza i pokryta szarym kutnerem. Jesienią przed opadnięciem, liście przebarwiają się na czerwono-pomarańczowy kolor.
Kalina hordowina kwitnie wiosną (V-VI), wydając drobne, pięciopłatkowe, kremowe kwiaty z mocno wystającymi pręcikami, zebrane na szczytach pędów w płaskie lub półkuliste, gęste, baldachowate kwiatostany.
Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w kuliste, mięsiste, błyszczące owoce (pestkowce), zebrane w grona. Owoce mają bardzo interesujące zabarwienie. Początkowo są zielone, ale w trakcie dojrzewania zmieniają kolory, przybierając różne odcienie żółtego, kremowego i różowego, aby w końcu przebarwić się na czerwono i ostatecznie na czarno. Często zdarza się, że na jednej roślinie, a nawet w jednym gronie są owoce o różnych kolorach, co daje niezwykle ciekawy efekt dekoracyjny (najefektowniej wyglądają owocostany dwukolorowe z jagodami w kolorze czerwonym i czarnym). Choć owoce wyglądają bardzo atrakcyjnie, dla człowieka są niejadalne, a nawet trujące. Ich spożycie może wiązać się z poważnymi kłopotami zdrowotnymi (min. wymioty, zawroty głowy), wiec rośliny lepiej nie sadzić w ogrodach, w których bawią się dzieci, mogące pomylić czerwone lub czarne jagody hordowiny z innymi, jadalnymi owocami.
Roślina może tworzyć mocne odrosty korzeniowe.
Wymagania i uprawa
Kalina hordowina to roślina łatwa w uprawie i mało wymagająca. Oczekuje słonecznego lub półcienistego stanowiska i przeciętnej, umiarkowanie wilgotnej gleby, najlepiej zasobnej w wapń. Dobrze znosi suszę. Jest także w pełni mrozoodporna i nie wymaga zimowego okrycia. Może być też uprawiana na terenie całego kraju.
Krzew nie wymaga, a nawet nie lubi regularnego cięcia, które osłabia jego kwitnienie. Jeśli jednak musimy skorygować pokrój rośliny, cięcie należy przeprowadzić tuż po kwitnieniu.
Kalina ta bardzo dobrze znosi zanieczyszczone powietrze i rzadko pada ofiarą chorób lub szkodników
Krzew może być rozmnażany przez wysiew nasion, sadzonki pędowe lub odkłady.
Zastosowanie
Kalina hordowina ze względu na swoje walory ozdobne i małe wymagania uprawowe, ma szerokie zastosowanie. W ogrodzie można z niej tworzyć kompozycje z innymi krzewami ozdobnymi (np. jaśminowcami, berberysami, tawułami, innymi kalinami), ale też nadaje się na żywopłoty lub szpalery wzdłuż ogrodzenia. Może być również wykorzystywana na kwiat cięty.
Najlepiej prezentuje się w ogrodach wiejskich, rustykalnych i naturalistycznych. Często jest też elementem zieleni miejskiej.
Odmiany
- 'Aureum' – odmiana o liściach żółtych wiosną i żółtozielonych latem, wys. ok. 2,5 m
- 'Aureovariegata' – odmiana o liściach zielonych, pokrytych nieregularnym, żółtym, marmurkowym wzorem, szczególnie intensywnym na młodych liściach, wys. ok. 2,5-3 m
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Elstef/Pixabay, iVerde, WikimediaImages, Hans Braxmeier/Pixabay
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
