Kalina wonna (Viburnum farreri) to nieduży krzew zaliczany do rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae), a wcześniej do rodziny przewiertniowatych. Roślina pochodzi z północnych Chin, ale jest też uprawiana w wielu innych krajach świata.
Kalina wonna dorasta do ok. 2-3 m. wysokości i posiada luźny, rozłożysty, trochę nieporządny pokrój. Tworzy sztywne, wzniesione, rozgałęzione pędy, które po złamaniu lub uszkodzeniu wydzielają intensywną, nieprzyjemną woń. Rozwija też dość duże, jajowate lub eliptyczne, ząbkowane na brzegach liście, z bardzo wyraźnie widocznym na blaszce unerwieniem. Początkowo liście są zielonoczerwone, później ciemnozielone, a jesienią przebarwiają się na kolor czerwono-brązowy.
Oprócz pokroju i liści, największą ozdobą kaliny są mocno pachnące, drobne, białoróżowe (w pączkach różowe), rurkowate, pięciopłatkowe kwiaty, zebrane na szczytach pędów w luźne, zaokrąglone, wiechowate kwiatostany. Kwiaty rozwijają się na bezlistnych pędach na przedwiośniu (III-IV), ale w czasie ciepłej zimy mogą pojawiać się już w styczniu, a nawet w listopadzie i grudniu. Czasami po przekwitnięciu z kwiatów wykształcają się kuliste, czerwone, po dojrzeniu czarne owoce, ale w naszym klimacie zdarza się to rzadko.
Wymagania i uprawa
Kalina wonna oczekuje przede wszystkim ciepłego, osłoniętego i słonecznego stanowiska oraz żyznej, próchniczej, przepuszczalnej, stale lekko wilgotnej gleby, najlepiej o lekko kwaśnym odczynie pH. W naszym klimacie jest dostatecznie mrozoodporna i nie wymaga zimowego okrycia. Przemarznięciu mogą natomiast czasem ulegać pąki kwiatowe (w czasie surowej zimy), przez co wiosną roślina słabo kwitnie.
Kalina nie wymaga, a nawet nie lubi cięcia, ale jeśli nadmiernie się rozrośnie, można skorygować jej pokrój, skracając zbyt długie pędy zaraz po kwitnieniu.
Krzew jest dość odporny na choroby i szkodniki. Można rozmnażać go przez odkłady lub półzdrewniałe sadzonki pędowe.
Zastosowanie
Kalina wonna w ogrodzie najlepiej prezentuje się w grupie z innymi krzewami ozdobnymi lub jako soliter na tle trawnika. Ze względu na silnie pachnące, wcześnie pojawiające się na pędach kwiaty, polecana jest przede wszystkim do sadzenia w pobliżu tarasów lub okien domu, gdzie najlepiej można podziwiać słodki zapach jej kwiatów.
Wybrane odmiany
- 'Nanum' – karłowa (wys. ok. 1 m. wys.), o zaokrąglonym pokroju
- 'December Dwarf' – średnio wysoka (ok. 1-1,5 m. wys.) o zwartym pokroju
- 'Candidissimum' – o śnieżnobiałych kwiatach, zebranych w gęste, kuliste kwiatostany
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Kolasiński Marcin/CC BY-SA 4.0/Wikimedia Commons, wallygrom/CC BY-SA 2.0/Flickr, "Viburnum farreri Stearn"/CC BY-SA 3.0/Flickr, Andrea Moro/CC BY-SA 3.0/Flickr