Czosnek neapolitański (Allium neapolitanum syn. A. cowanii), nazywany też narcyzowym, to cebulowa roślina z rodziny amarylkowatych (wcześniej zaliczana do rodziny liliowatych). Naturalny obszar jej występowania obejmuje południową Europę (min. obszary w obrębie Basenu Morza Śródziemnego), Afrykę Północną i część Azji, ale jest też uprawiana w wielu innych rejonach świata jako roślina ozdobna.
Czosnek neapolitański w porze kwitnienia może dorastać do ok. 30-40 cm wys. Wczesną wiosną z okrągłej cebuli rozwija 2-3 wydłużone, lancetowate, zielone, rynienkowate, przewieszające się łukowato na zewnątrz liście. W miarę rozwoju liście rozkładają się na boki, a w czasie kwitnienia rośliny, stopniowo zasychają.
Czosnek neapolitański kwitnie wiosną (V-VI), spomiędzy liści wyrasta sztywny, wzniesiony, obły, nagi, nierozgałęziony pęd kwiatowy, zwieńczony kulistym, luźnym kwiatostanem, złożonym z kilkudziesięciu małych, białych, sześciopłatkowych, gwiazdkowatych, przyjemnie pachnących kwiatów, osadzonych na długich, zielonych szypułkach. Kwiaty posiadają też długie pręciki z szerokimi, sztywnymi, białymi nitkami i żółtozielonymi pylnikami, doskonale widocznymi na tle białych płatków.
Wymagania i uprawa
Czosnek neapolitański to roślina stosunkowo łatwa w uprawie. Oczekuje jasnego, półcienistego stanowiska, osłoniętego przed bezpośrednim, ostrym słońcem oraz przepuszczalnego, próchniczego, wilgotnego wiosną i bardziej suchego latem oraz zimą podłoża. Nie toleruje natomiast ciężkich, zimnych i mokrych gleb, na których łatwo gnije.
Jego mrozoodporność też jest umiarkowana, dlatego w chłodniejszych rejonach kraju poleca się na zimę osłonić miejsce uprawy czosnku stroiszem lub warstwą kory.
Czosnek na jednym stanowisku może pozostawać przez 2-3 lata. Doskonale rozmnaża się przez cebule, które w dobrych warunkach dobrze się rozrastają i tworzą sporo cebulek potomnych. Cebulki poleca się sadzić do gruntu w dwóch terminach: jesiennym (pocz. X) i wiosennym (IV). Jesienne sadzenie czosnków może być jednak ryzykowne, bo jeśli cebule nie zdążą przed zimą wytworzyć dostatecznie mocnego systemu korzeniowego, mogą przemarznąć, dlatego w chłodniejszych rejonach kraju lepszym terminem sadzenia cebul będzie wiosna.
Zastosowanie
Czosnek neapolitański to bardzo urokliwa roślina cebulowa, która pięknie wygląda na wiosennych rabatach w towarzystwie innych kwiatów cebulowych, ale może być też zestawiana z bylinami i kwitnącymi roślinami dwuletnimi np. goździkami sinymi, bodziszkami, pierwiosnkami, żurawkami, stokrotkami, bratkami, a także innymi ozdobnymi czosnkami.
Jej kwiatostany nadają się do cięcia i mogą być wykorzystywane zarówno w bukietach ze świeżych jak i suszonych roślin (po ususzeniu).
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: simonapavan, bjt1258/Depositphotos