Pierwiosnek Primula

Pierwiosnek 'Lizzy Green', fot. iVerde
Pierwiosnek (Primula) | Przeczytaj opis rośliny, zobacz zdjęcia i dowiedz się o niej więcej. Poznaj jej wymagania, zastosowanie oraz wskazówki dotyczące uprawy i pielęgnacji.
Posłuchaj
00:00
Najnowszy numer
Gardeners' World - Edycja Polska Gardeners' World - Edycja Polska
przejrzyj
Gardeners' World - Edycja Polska
153
Dekoracyjność: kwiatostany, kwiaty
Gleba: przepuszczalna, piaszczysta, żyzna, próchniczna
Kolor kwiatów: różowe, niebieskie, fioletowe, liliowe, zielonkawe, wielobarwne, białe, żółte, pomarańczowe, czerwone
Kwiatostan: baldach
Kwiaty: pojedyncze, pełne, dzwonkowate, lejkowate
Odczyn gleby: lekko kwaśna, obojętna
Owoce: torebka
Pokrój: kępy, wzniesiony
Przydatność do spożycia: liście, kwiaty
Wysokość: 10-50 cm
Okres kwitnienia: III, IV, V, VI, VII
Trwałość liści: sezonowe
Wilgotność: gleba wilgotna, gleba umiarkowanie wilgotna
Stanowisko: słońce, półcień, cień
Zastosowanie: brzegi zbiorników wodnych, pod koronami drzew, nasadzenia naturalistyczne, w grupie, ogrody przydomowe, pojemniki, balkony, roślina jadalna, wnętrza, skalniaki, rabaty, obwódki rabat
Spis treści
Opis rośliny Wymagania i uprawa Zastosowanie Wybrane gatunki i odmiany Ciekawostki

Pierwiosnek (Primula) to duży rodzaj roślin zwany też prymulkami. Należy on do rodziny pierwiosnkowatych (Primulaceae). Obejmuje niezwykle dużo gatunków, w tym głównie bylin, rzadziej roślin jednorocznych. W Polsce mamy 7 rodzimych gatunków pierwiosnków. Najczęściej występują one w górskich regionach strefy umiarkowanej na półkuli północnej (ale znajdziemy je też w Afryce, tropikalnej Azji czy Ameryce Południowej).

Pierwiosnki są bardzo zróżnicowane. Długość pędów kwiatowych pierwiosnków waha się od 3 cm do niemal 1 m. Ich części zielne mogą być nagie, owłosione lub pokryte mączystym nalotem. Liście odziomkowe pierwiosnków są zwykle owalnego kształtu i całobrzegie lub ząbkowane (u niektórych gatunków bywają też pierzastodzielne, piłkowane).  

Najczęściej posiadają baldachowate kwiatostany (niekiedy ułożone w piętra). Pojedyncze kwiaty pierwiosnków mogą mieć kształt lejkowaty (wyprostowany) lub dzwonkowaty (przewieszający się). Są pojedyncze lub pełne zależnie od odmiany. Występują w niemal wszystkich kolorach – od białego, przez różowy, czerwony i różowy, do niebieskiego. Często też bywają wielobarwne.

Niektóre gatunki pierwiosnków kwitną w marcu (o ile jest dość ciepło), lecz pełnia kwitnienia większości gatunków przypada na drugą połowę kwietnia i maj.

Owocami tych roślin są torebki o kulistym, jajowatym lub cylindrycznym kształcie otwierające się na szczycie. Wytwarza liczne nasiona.

Wymagania i uprawa

Wymagania pierwiosnków mogą się znacznie od siebie różnić zależnie od gatunku. Te najczęściej uprawiane w naszych ogrodach preferują jednak stanowiska półcieniste i zacienione. Większość dobrze czuje się na glebach słabo próchniczych o dużej zawartości piasku, wilgotnych, ale przepuszczalnych. Dla innych najlepsze są gleby lekko kwaśne, próchniczne, wilgotne, bez tendencji do zastoin wody.

Jako byliny ogrodowe, pierwiosnki są mrozoodporne – wytrzymują temperaturę nawet -20°C.

Zastosowanie

Pierwiosnki są jednymi z najpopularniejszych bylin ogrodowych. Stanowią cenne gatunki na skalniaki, rabaty, do tworzenia obwódek czy do donic na balkonach i tarasach. Można sadzić je pod drzewami, krzewami, a także przy zbiornikach wodnych. Pasują do wszystkich stylów ogrodów – od naturalistycznych do nowoczesnych. Pierwiosnki uważa się za "najlepszych sąsiadów" dla wiosennych kwiatów cebulowych.

Pierwiosnki w doniczkach można też z powodzeniem uprawiać w domu. Będą doskonałe na kuchennych parapetach. Co więcej, liście i kwiaty prymulek są jadalne

Redakcja poleca
0 Keramzyt ogrodniczy - 2 l
Keramzyt ogrodniczy - 2 l
1 Nawóz jesienny do tui – 8 kg | Target
Nawóz jesienny do tui – 8 kg | Target
2 P-Drakol, mikrobiologiczna regeneracja – 20 g
P-Drakol, mikrobiologiczna regeneracja – 20 g
3 Mydło ogrodnicze potasowe z czosnkiem  500 ml - Himal
Mydło ogrodnicze potasowe z czosnkiem 500 ml - Himal
4 Osłonka doniczka misa Ø330 mm Roma – biała – Lamela
Osłonka doniczka misa Ø330 mm Roma – biała – Lamela
5 Stacja pogodowa elektroniczna – czarna
Stacja pogodowa elektroniczna – czarna

Gatunki i odmiany

Do pierwiosnków kwitnących wiosną należą:

  • pierwiosnek lekarski (Primula officinalis syn. P. veris),
  • pierwiosnek wyniosły (Primula elatior) (zdj. 2),
  • pierwiosnek bezłodygowy (Primula vulgaris),
  • pierwiosnek gruziński (Primula juliae) (zdj. 3),
  • pierwiosnek ząbkowany (Primula denticulata) (zdj. 4),
  • pierwiosnek łyszczak (Primula auricula),
  • pierwiosnek omszony (Primula x pubescens),
  • pierwiosnek wianuszkowaty (Primula bulleyana) (zdj. 5),

Pierwiosnki kwitnące latem to:

  • pierwiosnek kubkowaty (Primula obconica)
  • pierwiosnek japoński (Primula japonica),
  • pierwiosnek Beesa (Primula beesiana),
  • pierwiosnek kwiecisty (Primula florindae),
  • pierwiosnek Viala (Primula vialii) (zdj. 6).

Ciekawostki

Nazwa tych roślin jest łatwa do zapamiętania – pochodzi od łacińskiego słowa primus, czyli "pierwszy", ponieważ pierwiosnki znane są właśnie z tego, że ich kwiaty pojawiają się jako jedne z pierwszych po zimie.

Najwięcej gatunków pierwiosnków pochodzi z obszarów górskich w Chinach – natkniemy się tam na aż 300 gatunków tych kwiatów!


Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: iVerde, hortulus

Obserwuj
Autor
Katarzyna Jeziorska Katarzyna Jeziorska

Redaktor prowadząca portalu. Z wykształcenia ogrodniczka i specjalistka od roślin leczniczych.

Artykuły autora Wszyscy autorzy
Czy nowy "Katalog Roślin" to must-have dla ogrodników i architektów? Nasza opinia i recenzja
Więcej na ten temat
Powiązane rośliny

Pierwiosnek lekarski Primula veris

Komentarze

Czy nowy "Katalog Roślin" to must-have dla ogrodników i architektów? Nasza opinia i recenzja
To się przyda
Zestaw: 3 x P-Drakol, mikrobiologiczna regeneracja – 20 g
Zestaw: 3 x P-Drakol, mikrobiologiczna regeneracja – 20 g
Nawóz z Pokrzywy, Organiczny Płynny – 500 ml
Nawóz z Pokrzywy, Organiczny Płynny – 500 ml
Lawenda - 30 szt. pakiet
Lawenda - 30 szt. pakiet
Kretołap + Wkłady + Czujnik – Zestaw Do Zwalczania Kreta | Target
Kretołap + Wkłady + Czujnik – Zestaw Do Zwalczania Kreta | Target
Obornik Kurzy granulowany – 5 l
Obornik Kurzy granulowany – 5 l
TRIGGER-4 100 g + 2 worki kompostowe 80 l
TRIGGER-4 100 g + 2 worki kompostowe 80 l
Biosept Active w sprayu, wyciąg z grejpfruta poprawiający odporność, na choroby – 750 ml
Biosept Active w sprayu, wyciąg z grejpfruta poprawiający odporność, na choroby – 750 ml
Kompost Granulowany – 10 l | Florovit
Kompost Granulowany – 10 l | Florovit
Nawóz jesienny uniwersalny – 10 kg Sumin
Nawóz jesienny uniwersalny – 10 kg Sumin
Tagi
Najnowsze treści
Nigdy nie suszę tak maślaków. Ta 1 metoda sprawia, że schną 3x szybciej i nie ma pleśni Jak gęsto sadzić nowe rośliny w ogrodzie? Tak unikniesz błędów 8 zaskakujących zalet nie koszenia trawnika Dalia zmienną jest | Ulubione odmiany Bożki Piotrowskiej Te rośliny kwitną, gdy Ty śpisz Krzaki pomidorów zimują u mnie co roku. Dzięki tej 1 metodzie mam zbiory znacznie szybciej Zbieram truskawki nawet do października. Wystarczy pamiętać o tej 1 metodzie Jesienią ściółkuję borówkę tylko tak. Zapomnijcie o popularnej rzeczy, która hamuje jej rozwój Jak rozpoznać, że nadszedł czas, aby przestać kosić trawnik? Patrz na "znaki"