Pstrolistka sercowata Houttuynia cordata

Pstrolistka sercowata (Houttuynia cordata), nazywana też hutujnią sercowatą lub tułaczem pstrym to bylina z ciekawej rodziny saururowatych (Saururaceae). Naturalnie występuje w Azji, gdzie chętnie zasiedla brzegi zbiorników wodnych, zarośla oraz wilgotne polany, ale jest też uprawiana w ogrodach jako roślina ozdobna i okrywowa.

Jak wygląda pstrolistka sercowata?

Pstrolistka sercowata dorasta zwykle do ok. 30-40 cm, ale jej łodygi mogą osiągać ok. 60-80 cm dł. Roślina rozwija nagie, walcowate, cienkie, elastyczne, słabo rozgałęzione, podbarwiane na czerwono, częściowo wzniesione, a częściowo pokładające się pędy, które po zetknięciu z wilgotnym podłożem łatwo się ukorzeniają. Liście pstrolistki są duże, sercowate, całobrzegie, długoogonkowe, z wyraźnie zaznaczonym na blaszce unerwieniem. U gatunku liście są ciemnozielone, ale u odmian mogą być wielobarwne. Liście wyrastają skrętolegle z węzłów na pędzie.

Pstrolistka sercowata zakwita latem i kwitnie aż do jesieni (VII-IX), rozwijając drobne, żółte kwiaty z odstającymi pręcikami, zebrane na szczytach pędów w walcowate, gęste, wzniesione kłosy ozdobione u podstawy czterema dużymi, białymi podsadkami. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w owocostany (torebki nasienne), zawierające liczne, drobne, ciemne nasiona.

Pstrolistka sercowata tworzy pod ziemią sieć bardzo długich, walcowatych, kremowych kłączy, za pomocą których intensywnie się rozrasta i skutecznie rozprzestrzenia.

Jakie wymagania uprawowa ma pstrolistka?

Pstrolistka sercowata najlepiej czuje się na cienistym lub półcienistym stanowisku (odmiany barwne potrzebują nieco więcej światła) oraz na żyznej, próchniczej, stale lekko wilgotnej glebie o obojętnym lub lekko kwaśnym odczynie pH. Roślina może dostosować się do gorszych warunków, ale nie zaakceptuje suchego podłoża.

Dorosłe pstrolistki są dostatecznie mrozoodporne, ale młode egzemplarze mogą ucierpieć z powodu silniejszych mrozów.

Pstrolistka sercowata bardzo łatwo rozmnaża się przez podział i sadzonki pędowe, jednak gatunek może być też rozmnażany przez nasiona.

Pielęgnacja – jak dbać o roślinę, by pięknie rosła?

Pstrolistka sercowata to roślina mało wymagająca i łatwa w uprawie, ale ponieważ nie znosi suszy, w czasie przedłużających się okresów bezdeszczowych potrzebuje systematycznego podlewania. Będzie też wdzięczna za wzbogacanie podłoża w materię organiczną np. przez ściółkowanie kompostem lub ziemią liściową.

W  pierwszych latach uprawy warto okrywać je na zimę stroiszem lub liśćmi. Części nadziemne mogą też zostać uszkodzone przez późnowiosenne przymrozki.

Pstrolistka sercowata może być bardzo ekspansywna, dlatego należy systematycznie kontrolować jej wzrost, przycinając i usuwając z podłoża nadmiernie rozrośnięte rozłogi oraz wszystkie fragmenty korzeni, z których może odrastać, nawet po latach (raz wprowadzona do ogrodu jest trudna do trwałego usunięcia). Aby ograniczyć niekontrolowaną inwazję rośliny, można uprawiać ją w zadołowanych w ziemi pojemnikach lub zastosować bariery korzeniowe.

Choroby i szkodniki – przed czym chronić i na co uważać?

Pstrolistka sercowata uważana jest za roślinę odporną na choroby i szkodniki, i nie odnotowuje się, by była wysoce podatna na żaden z powszechnie występujących problemów, choć oczywiście warto zwracać uwagę na pospolite mączniaki, szarą pleśń, oraz mszyce czy ślimaki.

Jakie zastosowanie w ogrodzie ma pstrolistka sercowata?

Pstrolistka sercowata to dobra roślina okrywowa, nadająca się do zadarniania wilgotnych, pustych przestrzeni pod drzewami i krzewami. Sprawdza się też jako otoczenie oczka wodnego, strumienia lub sadzawki (znosi okresowe zalewanie). Dobrze komponuje się z trawami ozdobnymi (np. hakonechloą) oraz wilgociolubnymi bylinami (funkiami, miodunkami, brunnerami, irysami żółtymi, jarzmianką, zawilcem japońskim). Może być też sadzona w pojemnikach na tarasach i balkonach.

Wybrane odmiany pstrolistki sercowatej

• 'Chameleon' – (zdj. 1, 2) najpopularniejsza odmiana o pstrych, wielobarwnych liściach (zielono-żółtych z czerwono-różowym marginesem)

Ciekawostki o pstrolistce sercowatej

Choć w Europie pstrolistka sercowata znana jest głównie jako ozdobna bylina do cienia, w Azji od wieków znajduje zastosowanie także w kuchni jako przyprawa. Jej świeże liście, znane w Wietnamie jako giấp cá, mają charakterystyczny, intensywny zapach przypominający ryby lub kolendrę. Dodaje się je na surowo do sałatek, zup i dań mięsnych, a w niektórych regionach spożywane są również jej młode pędy i kłącza.

W tradycyjnej medycynie chińskiej roślina ta ceniona jest za właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Stosuje się ją w leczeniu infekcji dróg oddechowych, przeziębień oraz problemów skórnych. Coraz częściej bada się także jej potencjalne działanie przeciwnowotworowe i oczyszczające organizm.

Uwaga! Warto jednak pamiętać, że pstrolistki uprawiane w europejskich ogrodach to zwykle odmiany ozdobne, które mogą różnić się składem od tych wykorzystywanych kulinarnie w Azji. Najlepiej traktować je wyłącznie jako efektowną ozdobę ogrodu.

Zdjęcia: nickkurzenko, Tony Baggett, tamu, Chiharu / AdobeStock

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!