Uprawa ciemierników w ogrodzie | Najpiękniejsze gatunki i odmiany

uprawa ciemierników w ogrodzie - najpiękniejsze gatunki i odmiany fot. Pixabay

Ciemierniki, mimo swojej niepowtarzalności, są rzadkimi gośćmi w przydomowych ogrodach, na tarasach czy w domach. A szkoda, bo są to rośliny piękne, łatwe w uprawie, a co najciekawsze – kwitną w okresie pełnego uśpienia innych roślin ogrodowych. W szkółkach i centrach ogrodniczych od kilku lat dostępnych jest kilka gatunków i wiele ciekawych odmian ciemierników, różniących się barwą kwiatów, więc każdy znajdzie coś dla siebie.

Posłuchaj
00:00
334
Streszczenie artykułu
Ciemierniki to rośliny, które charakteryzują się niezwykłym urokiem i różnorodnością odmian. Są one szczególnie cenione za swoje piękne kwiaty, które mogą mieć różne kolory i kształty. Uprawa ciemierników w ogrodzie wymaga jednak pewnej wiedzy i umiejętności. Te rośliny preferują stanowiska słoneczne lub półcieniste, a gleba powinna być przepuszczalna, żyzna i lekko kwasowa. W przypadku ciemierników, które nie są odporne na mróz, zaleca się ich uprawę w donicach, które można przenieść do pomieszczenia na zimę. Warto pamiętać, że ciemierniki są roślinami trującymi, więc podczas ich przycinania należy zachować ostrożność. W przypadku zatrucia ciemiernikiem, objawy mogą obejmować ból brzucha, wymioty, ból głowy, a nawet utratę przytomności. Dlatego też, zaleca się uprawę tych roślin z dala od dzieci i zwierząt. Mimo pewnych trudności, uprawa ciemierników może przynieść wiele satysfakcji, a efekty będą z pewnością zachwycały każdego miłośnika ogrodów.
Spis treści
Kiedy kwitną ciemierniki? Gatunki ciemierników do posadzenia w ogrodzie Co lubią ciemierniki? Wymagania: gleba i stanowisko Pielęgnacja ciemierników. Jak o nie dbać? Gdzie sadzić ciemierniki

Czy wiesz, jakie kwiaty kwitną w śniegu? Odkryj zaskakujące ciemierniki

Do rodzaju ciemiernik (łac. Helleborus) należy około 20 gatunków występujących głównie w Europie i Azji Mniejszej. Rośliny te osiągają wysokość do 70 cm. Ich liście są ozdobne – grube, skórzaste, podłużne i najczęściej zimozielone. Wyróżniają się one od innych bylin nietypowym okresem kwitnienia, gdyż niektóre gatunki rozwijają swoje duże kwiaty w środku zimy! W zależności od gatunku, pierwsze mogą pojawiać się jeszcze przed Bożym Narodzeniem, a najpóźniej kwitnące ciemierniki kwitną jeszcze w maju.

Kwiaty ciemierników są pojedyncze, półpełne lub pełne o pięciu płatkach. Występują w różnych kolorach: od białego poprzez różowy, ciemnoczerwony, aż do niemal czarnego! 

Termin kwitnienia ciemierników uzależniony jest od temperatury i nasłonecznienia późną jesienią oraz zimą. Im wyższa temperatura i więcej dni słonecznych jesienią, tym wcześniejsze jest kwitnienie roślin.

 

Różne kwiaty ciemierników – zimowych kwiatów Fot. Flower Council Holland

Uwaga! Trujące ciemierniki!

Wszystkie części ciemierników są trujące – zawierają trujący glikozyd heleborynę. Spożycie nasion, korzeni lub części nadziemnych powoduje zatrucie, a kontakt z sokiem może wywoływać powstawanie pęcherzy na skórze.

Jakie ciemierniki warto uprawiać w ogrodzie?

Wśród oferowanych na rynku ciemierników jest bardzo dużo hybryd, powstałych z krzyżowania określonego gatunku z innymi formami. Nie mają wtedy nazwy odmianowej, a tzw. formę, która pochodzi od koloru kwiatów, np. forma biała, różowa, żółta itd.

  • W Polsce najczęściej uprawiany jest ciemiernik biały (Helleborus niger), który jest byliną zimozieloną. Latem wokół roślin pojawiają się młode siewki, które wyrosły z zeszłorocznych nasion.

  • Ciemiernik mieszańcowy lub inaczej ogrodowy (Helleborus ×hybridus) to najefektowniejszy gatunek, ma wiele ciekawych odmian o dużych kwiatach barwy białej, różowej, purpurowej, ciemnobordowej, także nakrapianych lub podwójnych. Jest bardzo popularny w Europie Zachodniej. W Polsce może przemarzać w surowe zimy.

  • Najłatwiejszy w uprawie jest ciemiernik cuchnący (Helleborus foetidus). Wysuszone kłącza rośliny charakteryzują się ostrym zapachem, stąd jego niesławna nazwa. Gatunek ten jest zimozielony. Poza okresem kwitnienia rośliny zachowują dekoracyjność do czasu dojrzewania nasion, czyli do połowy lata.

  • Ciemiernik wschodni (Helleborus orientalis) jest bardzo popularny na zachodzie Europy, w Polsce również powoli zdobywa uznanie. Kwitnie od marca do maja.

  • Pierwsze kwiaty ciemiernika korsykańskiego (Helleborus argutifolius) pojawiają się już pod koniec stycznia i pozostają nawet do kwietnia. Gatunek ten nie jest w pełni mrozoodporny.

  • W Polsce rosną dziko dwa gatunki ciemierników (obydwa pod ścisłą ochroną) – ciemiernik zielony (Helleborus viridis) – w Sudetach i ciemiernik czerwonawy (Helleborus purpurascens) – w Bieszczadach.

Tabela z gatunkami ciemierników – odmiany, termin kwitnienia, cechy charakterystyczne

Ciemiernik wschodni, cuchnący i mieszańcow Fot. iVerde

Ciemiernik wschodni (Helleborus orientalis), cuchnący (H. foetidus) i mieszańcowy (H. × hybridus)

Redakcja poleca
0 Płyn na kuny – 500 ml | Target
Płyn na kuny – 500 ml | Target
1 Miedzian 50 WP, zwalcza choroby owoców – 100 g
Miedzian 50 WP, zwalcza choroby owoców – 100 g
2 Biosept Active w sprayu, wyciąg z grejpfruta poprawiający odporność, na choroby – 750 ml
Biosept Active w sprayu, wyciąg z grejpfruta poprawiający odporność, na choroby – 750 ml
3 NeemAzal, Zwalcza Ziemiórki i Inne Szkodniki – 50 ml
NeemAzal, Zwalcza Ziemiórki i Inne Szkodniki – 50 ml

Uprawa ciemierników w ogrodzie. Wymagania i pielęgnacja

Ciemierniki to rośliny, które potrafią dodać uroku każdemu ogrodowi, nawet w najchłodniejsze miesiące. Aby jednak mogły one w pełni rozwinąć swoje piękno, ważne jest, by zapewnić im odpowiednie warunki uprawy oraz staranną pielęgnację.

Wymagania ciemierników

Ciemierniki są mało wymagającymi roślinami długowiecznymi. W jednym miejscu mogą rosnąć przeszło 10 lat.

  • Lubią stanowiska półcieniste do cienistych.
  • Najlepsze są miejsca zaciszne, osłonięte od wiatru.
  • Są bardzo odporne na niskie temperatury.
  • Preferują gleby próchniczne, głęboko uprawione, wilgotne, z zawartością wapnia.

Pielęgnacja ciemierników

Glebę wokół ciemiernika należy utrzymywać wilgotną. Raz w roku, najlepiej wczesną wiosną można zasilić roślinę nawozem wieloskładnikowym. Wokół ciemiernika nie należy zruszać gleby, gdyż roślina ma bardzo wrażliwy system korzeniowy na wszelkie mechaniczne uszkodzenia. Z tego też powodu należy przemyśleć miejsce jej posadzenia, aby nie było potrzeby przesadzania.

Ciemiernika nie należy sadzić zbyt głęboko, bo trzeba będzie czekać na kwitnienie nawet kilka lat. Trzeba także pamiętać, aby przed kwitnieniem usunąć najstarsze liście, co umożliwi rosnącym kwiatom jak najlepszy dostęp do światła. W mroźne, bezśnieżne zimy, aby uchronić pąki kwiatowe przed zmarznięciem, należy roślinę przykryć suchymi liśćmi lub agrowłókniną.

Ciemiernik czerwony Fot. Plant Publicity Holland

Ciemiernik czerwonawy (Helleborus purpurascens)

Ciemiernik zielony Fot. Flora van Willigen/Pixabay

Ciemiernik zielony (Helleborus viridis)

Gdzie sadzić ciemierniki?

Ciemierniki mogą rosnąć w przydomowych ogródkach, a także w doniczkach na tarasie lub balkonie. Ze względu na długowieczność i niskie wymagania pielęgnacyjne nadają się do obsadzania dużych rabat.

Ciemierniki można sadzić samodzielnie (co najmniej 3-4 rośliny w rozstawie 40-50 cm) lub w towarzystwie innych roślin, które mają podobne wymagania. Bardzo dobrze będą się czuły na zacienionych rabatach, pod drzewami oraz wokół pni drzew.

Ciemierniki można posadzić wokół powojnika alpejskiego (Clematis alpina), glicynii (Wisteria), wawrzynka (Daphne), kaliny (Viburnum). Byliny te będą skutecznie przysłaniały mniej atrakcyjne podstawy innych roślin. Niższe gatunki ciemiernika cuchnącego czy czerwonawego można posadzić na niezbyt nasłonecznionych skalniakach.

Ciemiernika można również posadzić wśród cebulicy syberyjskiej (Scilla siberica), przylaszczki pospolitej (Hepatica nobilis), barwinka pospolitego (Vinca minor), szczawika (Oxalis).


Opracowanie na podstawie materiałów od Colour Your Life, zdjęcia tytułowe: jhenning, Annette Meyer, Mariya Muschard, congerdesign, Gernot,  Couleur/Pixabay

FAQ Pytania i odpowiedzi
  • Czym wyróżniają się ciemierniki spośród innych roślin?

    Ciemierniki są cenione za piękne kwiaty, które mogą mieć różne kolory i kształty, kwitnąc w okresie, gdy większość roślin ogrodowych śpi.
  • Jakie są zagrożenia związane z uprawą ciemierników?

    Ciemierniki są roślinami trującymi, więc podczas ich przycinania należy zachować ostrożność, a zatrucie ciemiernikiem może obejmować ból brzucha, wymioty, ból głowy, a nawet utratę przytomności.
  • Jakie gatunki ciemierników warto uprawiać w ogrodzie?

    Wśród ciemierników warto uprawiać ciemiernik biały, ciemiernik mieszańcowy, ciemiernik cuchnący, ciemiernik wschodni, ciemiernik korsykański, a także dwa gatunki dziko rosnące w Polsce pod ścisłą ochroną: ciemiernik zielony i ciemiernik czerwonawy.
  • Jakie są wymagania ciemierników?

    Są mało wymagające, długowieczne, lubią stanowiska półcieniste do cienistych, zaciszne, odporne na niskie temperatury, preferują gleby próchniczne, głęboko uprawione, wilgotne, z zawartością wapnia.
  • Jak pielęgnować ciemierniki?

    Glebę wokół ciemiernika należy utrzymywać wilgotną, raz w roku wczesną wiosną można zasilić roślinę nawozem wieloskładnikowym, nie należy zruszać gleby wokół rośliny ze względu na wrażliwy system korzeniowy.
  • Gdzie najlepiej sadzić ciemierniki?

    Mogą rosnąć w przydomowych ogródkach, na tarasach, balkonach, w zacienionych rabatach pod drzewami, wokół pni drzew, a niższe gatunki na niezbyt nasłonecznionych skalniakach.
  • Czytaj więcej Czytaj mniej
Obserwuj
Autor
Redakcja portalu Redakcja portalu

Redakcja ZielonyOgrodek.pl to zespół ogrodników i projektantów, który dzieli się z wami swoją praktyczną wiedzą i pomysłami na ogród. 

Artykuły autora Wszyscy autorzy
Tematy
Więcej na ten temat
Ciesielska czy rozłupująca? Jaka siekiera do ogrodu? Zobacz nową generację siekier marki Fiskars
Powiązane rośliny

Ciemiernik biały Helleborus niger

Ciemiernik ogrodowy Helleborus x hybridus

Ciemiernik wschodni Helleborus orientalis

Komentarze

Gość Anna
12-01-2023 15:08
Proszę o pomoc. Próbuję sadzić ciemierniki i przez jakiś czas jest ok ale np. w tym tygodniu zauważyłam że jeden z egzemplarzy jest oliwkowy a nie ciemnozielony. Gdy dotknęłam roślinka zgniła przy nasadzie nad ziemią. Co może być tego powodem? Ziemia w moim ogrodzie jest piaszczysta.
Gość Iwona
22-09-2022 13:45
Czy to jest normalne, że mój ciemiernik zakwitł w lipcu i nadal kwitnie?
Gość początkująca ogrodniczka
23-04-2020 18:49
Moje ciemierniki zawiązały nasiona i myślę o ich wysianiu. Tylko kiedy to zrobić najlepiej? Tak jak natura podpowiada - teraz w maju, czy później? A może (z jakiś magicznych względów;)) wysiewa się je na jesieni?
Zajrzyj na Forum ZielonyOgrodek.pl
Darmowy program
Projektowanie Ogrodu
wypróbuj online
Projektowanie ogrodu
Sekrety pięknych storczyków. Eksperci radzą, jakie produkty wybrać do codziennej pielęgnacji
Bestsellery
Tagi
Najnowsze treści