Streszczenie artykułu
Uprawa papryki w ogrodzie, zarówno w gruncie jak i pod osłonami (np. w tunelu foliowym), potrafi dawać dużo satysfakcji. W pierwszym przypadku warzywa są zagrożone wieloma niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi (zimno, nadmierne i częste opady, grad), które pośrednio wpływają na występowanie szkodników. Pod osłonami uprawa jest łatwiejsza, ale jednocześnie przy dużej wilgotności powietrza chorobotwórcze patogeny mają lepsze warunki do rozprzestrzeniania. Pewnymi działaniami można zmniejszyć ryzyko pojawienia się chorób i szkodników.
Profilaktyka ochrony papryki przed chorobami i szkodnikami
Istnieje zależność między chorobami i szkodnikami: papryka uszkodzona przez szkodniki częściej jest infekowana chorobami, zaś choroby osłabiają warzywa, przez co szkody powodowane przez szkodniki są bardziej dotkliwe. Wiele zabiegów ochronnych jest wspólnych dla obu rodzajów zagrożenia.
- Unikanie bliskiego sąsiedztwa innych warzyw z rodziny psiankowatych, np. pomidora i ziemniaka.
- Zrównoważone nawożenie, w szczególności należy unikać nadmiernych dawek azotu.
- Usuwanie zachwaszczenia.
- Przekopywanie terenu jesienią, po zbiorach.
- Usuwanie resztek pozbiorowych.
- Częste wietrzenie szklarni i tuneli foliowych.
- Stosowanie zmianowania w uprawie, przenoszenie tunelu w inne miejsce przynajmniej raz na kilka lat, odkażanie podłoża.
Groźne i częste choroby grzybowe papryki
Walka z chorobami papryki to kluczowy element udanej uprawy, który wymaga zarówno wiedzy, jak i odpowiedniej strategii działania. Znajomość najczęściej występujących zagrożeń, takich jak szara pleśń czy zgnilizna twardzikowa, pozwala na szybką reakcję i minimalizację potencjalnych strat.
Szara pleśń na papryce
Szara pleśń to powszechna choroba, która początkowo powoduje powstawanie wodnistych, szarych bądź brązowych plam na liściach. Na porażonych owocach powstają oliwkowe przebarwienia. Przy dużej wilgotności powietrza na liściach, pędach, a w szczególności na owocach występuje szary, pylisty nalot. Tkanki gniją w danych miejscach.
► Jak zwalczać? Na szarą pleśń stosuje się różnorodne fungicydy, np. Signum.
Zgnilizna twardzikowa
Symptomy zgnilizny są zbliżone do szarej pleśni, ale występują głównie na łodygach i owocach. Początkowo są to wodniste plamy. Z czasem porażone fragmenty porastają białym, watowatym nalotem grzybni (jest jaśniejszy i bardziej puszysty niż u szarej pleśni). Zazwyczaj rośliny są atakowane "gniazdowo" w różnych miejscach na polu czy pod osłonami. Sprzyjają im zastoiny wodne.
► Jak zwalczać? Na zgniliznę stosuje się fungicydy. Polecanym sposobem zapobiegawczym jest stosowanie preparatów mikrobiologicznych, zwierających pożyteczne grzyby, zwłaszcza Coniothyrium minitans.
Werticilioza papryki
Choroba grzybowa objawia się utratą turgoru u warzyw. Początkowo zauważa się więdnięcie liści, zwłaszcza tych najmłodszych. Na starszych liściach czasem pojawiają się żółte lub brązowe przebarwienia (na brzegach, między nerwami). Liście żółkną i opadają, a roślina zamiera. Na przekroju pędów widać przebarwienie wiązek przewodzących, które najczęściej są jasnobrązowe.
► Jak zwalczać? Chorobę zwalcza się fungicydami, np. Switch 62 WG. Istotne jest również odkażanie podłoża dazometem (np. preparatem Basamid).
Zgnilizna podstawy pędu papryki
Zgnilizna podstawy pędu papryki powoduje powstawanie zgorzeli u podstawy pędu. Najpierw powstaje wodnisty, ciemnozielony pierścień. Z czasem porażone tkanki brązowieją i wysychają. Roślina ma ograniczoną zdolność do pobierania wody i składników pokarmowych, w rezultacie zasycha.
► Jak zwalczać? Zaleca się odkażanie podłoża po zbiorach. Profilaktycznie warto wykorzystywać preparaty zawierające propamokarb.
Choroby bakteryjne i fizjologiczne u papryki
Ponadto w uprawie papryki mogą wystąpić choroby bakteryjne, na które brakuje doraźnego środka do zwalczania. Najważniejsza jest profilaktyka. Należy unikać moczenia roślin, przenawożenia azotem i uszkadzania mechanicznego.
Mokra zgnilizna bakteryjna objawia się mokrym gniciem owoców i łodyg. Tkanka w zainfekowanych miejscach zamienia się w śluzowatą masę. Bateryjna cętkowatość papryki uwidacznia się na wszystkich nadziemnych częściach papryki. Na zawiązkach owoców i dojrzałych owocach tworzą się drobne, ciemnobrunatne, lekko wzniesione plamki. Na liściach występują nekrotyczne plamy z żółtą obwódką.
Brunatne plamy na wierzchołkach owoców często są wywoływane niedoborem wapnia. To choroba fizjologiczna nazywana suchą zgnilizną wierzchołkową. Zapobiega się jej przez stosowanie nawożenia z wapniem. Przy wystąpieniu objawów najlepiej wykonać nawożenie dolistne, które ma szybsze działanie od tradycyjnej metody. Sucha zgnilizna wierzchołkowa częściej występuje u pomidorów niż papryki.
Groźne szkodniki papryki
Odpowiednie zabezpieczenie upraw papryki przed szkodnikami jest równie istotne, co walka z chorobami. Poznaj najgroźniejsze zagrożenia, takie jak przędziorek chmielowiec, mączlik szklarniowy czy mszyce, które mogą znacząco wpłynąć na zdrowie i plon Twoich roślin. Zrozumienie ich charakterystyki, metod rozprzestrzeniania i skutecznych sposobów zwalczania pozwoli Ci zachować uprawy w doskonałej kondycji, minimalizując ryzyko strat.
Przędziorek chmielowiec
To drobne roztocza osiągające długość do 0,5 mm. Mają zmienną barwę, w zależności od fazy rozwoju. Łatwo rozpoznać je, gdyż tworzą delikatne pajęczynki. Przędziorki wysysają sok z roślin. Początkowym objawem są drobne, jasne punkty. Z czasem mogą powstawać większe przebarwienia w formie wzoru. Silnie zaatakowane liście żółkną i zasychają.
► Jak zwalczać? Szkodnika zwalcza się akarycydami (preparatami przędziorkobójczymi). Z domowych sposobów efektywne może być wykonanie oprysku roztworem opartym na bazie szarego mydła.
Mączlik szklarniowy
Mączlik szklarniowy to drobny owad o białym ciele długości do 1,5 mm. Przypominają miniaturowe „muszki”. Występują w lekkich koloniach. Są dość wolne, po potrząśnięciu liści unoszą się chmarą. Występują w uprawach papryki pod osłonami. Wysysają sok z roślin, prowadząc do powstawania plam. Pozostawiają lepką spadź, która jest pożywką dla grzybów sadzakowych. W takich miejscach (na liściach, pędach i owocach) pojawia się brunatna narośl.
► Jak zwalczać? Szkodnika zwalcza się stosując żółte tablice lepowe (od wysadzenia rozsady), stosując metody biologiczne (dobrotnicę szklarniową) i insektycydy, np. Mospilan.
Mszyce
Na papryce mogą wystąpić różne gatunki mszyc. To drobne owady, występujące w dużych koloniach i szybko rozmnażające się. Wysysają sok z roślin (głównie z liści) prowadząc do występowania jasnych plam, zwijania i opadania. Podobnie jak mączlik pozostawiają lepką spadź. W dodatku są wektorem chorób wirusowych roślin.
► Jak zwalczać? Zwalcza się je podobnie jak mączlika – uniwersalnymi preparatami owadobójczymi.
Papryka nie jest warzywem trudnym w uprawie (poza tym, że jest ciepłolubna) i dobry plon udaje się uzyskać nawet osobom początkującym. Jednakże pojawienie się problemów w postaci chorób czy szkodników może zniweczyć cały wysiłek włożony w produkcję rozsady i późniejszą pielęgnację roślin.
Zdjęcie tytułowe: kittikorn Ph. / AdobeStock
Ochrona przed mrozem 
Choroby i szkodniki 
Nawozy 
Ziemia / podłoża 
Chwasty 
Środki ochrony roślin 
Ogród bez chemii 
Gryzonie 
Insekty domowe 
