Ogród bez chemii. Czy to możliwe?

Jak uniknąć chorób i szkodników?
Zadbaj o rośliny i glebę!

Rośliny są o wiele bardziej podatne na choroby grzybowe (np. szara pleśń, fytoftoroza) lub atak szkodników, gdy warunki uprawy są dla nich nieodpowiednie, gdyż je osłabiają – zbyt duża wilgotność podłoża, nieodpowiednia gleba, za duże zagęszczenie roślin, brak przewiewu lub światła, złe nawożenie itp.

Warto pamiętać, że staranny wybór roślin oraz zapewnienie im optymalnych warunków uprawy, to pierwszy i najprostszy krok do uniknięcia wielu kłopotów z uciążliwą pielęgnacją, w tym ze zwalczaniem chorób i szkodników

Choroba czy szkodnik mogą pojawić się na każdej roślinie, ale z pewnością będzie ich mniej, jeśli posadzimy rośliny możliwie jak najbardziej odporne na częste choroby (np. odporne odmiany drzew owocowych) lub tolerancyjne na istniejące w ogrodzie warunki.

Jak uniknąć stosowania chemicznych preparatów?
Profilaktyka to podstawa!

Istnieje szereg naturalnych rozwiązań, dzięki którym można unikać stosowania środków chemicznych w zwalczaniu chorób i szkodników lub znacząco je ograniczyć. Warto wspomnieć chociażby o:

• wczesnowiosennych zabiegach opryskiwania roślin preparatami olejowymi np. Promanal, Treol (opartymi na parafinie), które uniemożliwiają lub ograniczają rozwój wielu szkodników już na starcie sezonu, np. mszyc i przędziorków
• stosowaniu tablic lepowych (sygnalizujących pojawienie się szkodników w określonym terminie), pułapek itp.
• sadzeniu na ogrodowych rabatach roślin odstraszających szkodniki lub ograniczających ich rozwój – np. aksamitki, mięta pieprzowa, czosnek, cebula, gryka, gorczyca
• stosowanie w pierwszej kolejności środków biologicznych do zwalczania chorób i szkodników (często opartych na pożytecznych organizmach) lub naturalnych – jest ich coraz więcej na rynku
• samodzielne przygotowanie i stosowanie preparatów roślinnych przeciwko chorobom i szkodnikom (np. znane ze swoich zbawiennych właściwości wyciągi z czosnku, liści pokrzywy czy wrotyczu)
  
  

Czy da się zupełnie zrezygnować z chemii?
Stosuj tylko w ostateczności!

Bywają przypadki, że rośliny w naszych ogrodach zostaną poważnie zaatakowane przez chorobę czy szkodniki i nie ma wyjścia – trzeba sięgnąć po preparat chemiczny. W takiej sytuacji należy po pierwsze sięgać po środki dopuszczone do obrotu dla użytku amatorskiego i stosować je zgodnie z zalecaniami na etykiecie.

Pamiętajmy, że środki chemiczne mogą szkodzić nie tylko ludziom, ale także środowisku, w tym pszczołom. Z tego względu zabiegi takimi środkami należy wykonywać w taki sposób i w takich terminach (lub porach dnia), aby w jak najmniejszym stopniu negatywnie wpływać na środowisko.

Nigdy nie opryskujmy roślin w upalne dni – w godzinach południowych oraz w czasie wietrznej pogody. Takie działanie może zaszkodzić roślinom (wywołać poparzenia) oraz otoczeniu. Dlatego, jeśli tylko to możliwe, ograniczajmy stosowanie chemii w ogrodzie, a kiedy trzeba – stosujmy ją rozsądnie i rzadko

Co wybrać zamiast nawozów chemicznych?
Nawozy naturalne

W każdym ogrodzie, który chcemy nazwać ekologicznym, nie może zabraknąć naturalnych sposobów nawożenia roślin. W pierwszej kolejności warto wspomnieć o kompoście, czyli naturalnym nawozie, który możemy uzyskać w ogrodzie lub na działce poprzez kompostowanie odpadów roślinnych i organicznych.

W obliczu obecnych zagrożeń dla środowiska naturalnego, kompostowanie dziś wraca do łask ze zdwojoną siłą i ma ogromne znaczenie.

Ponadto, obecnie w sprzedaży znajdziemy także nową generację podłoży ogrodniczych, w których torf zastępowany jest właśnie odpowiednią domieszką kompostu wzbogaconą włóknami drzewnymi. W sprzedaży znajdziemy także wiele innych nawozów opartych na produktach organicznych, jak choćby obornik (jest dostępny w wygodnej do stosowania formie granulowanej), czy nawozy tzw. humusowe.

Zarówno kompost, jak i obornik dostarczają roślinie niezbędny azot oraz inne makro i mikroelementy i związki odżywcze, a także wzbogacają i odżywiają glebę. Oprócz tego znajdziemy niezliczoną ilość preparatów sporządzonych na bazie pożytecznych mikroorganizmów lub roślin (np. pokrzywy) zawierających potrzebne roślinom mikroelementy i związki odżywcze.

Co zrobić, by stosować mniej chemii?
Zaproś ptaki!

W wielu ogrodach znajdziemy budki lęgowe dla ptaków lub gatunki roślin wytwarzające owoce chętnie zjadane przez ptaki. Dzięki zaproszeniu ich do ogrodu, możemy nie tylko cieszyć się ich śpiewem, stworzyć leśny zakątek, ale także znacząco wpływamy na ograniczenie występowania wielu form owadów żerujących na roślinach. Posadzenie kilku gatunków drzew lub krzewów, które dadzą owoce lubiane przez ptaki (np. jarząb, dzika róża, irga, świdośliwa, ogniki) i powieszenie w ogrodzie budek dla ptaków z pewnością doda ogrodowi uroku i wpłynie na jego ekologiczne oblicze.

Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: Alicja/Pixabay