Ogrodowe rzeźby i żywopłoty z berberysu, ligustru i bluszczu

Figury i rzeźby ogrodowe

Chyba każdy właściciel ogrodu pragnie, aby jego ogród był niepowtarzalny i jedyny w swoim rodzaju. Berberys, ligustr i bluszcz są roślinami, które odpowiednio prowadzone (bluszcz) lub przycinane (berberys, ligustr) mogą tworzyć ogrodowe rzeźby w postaci różnych kształtów geometrycznych jak kolumn, kuli, stożków, sześcianów oraz ciekawe w kształcie żywopłoty lub inne bardziej skomplikowane formy.

Przy nadawaniu roślinie kształtów geometrycznych warto posługiwać się szablonem wykonanym z drewnianych listewek, bambusowych palików lub konstrukcji z prętów metalowych. Szablon nakłada się na roślinę i odpowiednio przycina wszystkie pędy wystające poza wyznaczony kształt.

Rośliny przeznaczone do tworzenia figur i rzeźb ogrodowych powinny dobrze znosić trudne warunki siedliskowe, być odporne na choroby oraz dobrze znosić przycinanie.

Fot. iVerde

Oryginalnie ukształtowany żywopłot lub ciekawa forma ogrodowa pokryta bluszczem nadaje ogrodowym zakątkom charakteru.

Żywopłoty formowane i nieformowane 

Żywopłoty są to zwarte, zielone ściany zbudowane z roślin posadzonych blisko siebie. Podstawowym celem zastosowania żywopłotów jest stworzenie zwartego ogrodzenia, izolacji od hałasu, zanieczyszczenia powietrza, wiatru oraz podziału wnętrza ogrodu. Żywopłoty można formować prawie ze wszystkich krzewów i drzew, zarówno liściastych jak i iglastych. To, jak będzie wyglądał zależy przede wszystkim od jego przeznaczenia i zastosowania.

Gatunki i odmiany nadające się na żywopłoty powinny szybko rosnąć, aby w jak najkrótszym czasie stworzyć barierę. Powinny one być również niezbyt drogie, gdyż będziemy musieli kupić ich dużo.

Berberys (Berberis)

Rodzaj berberys (Berberis) obejmuje około 450 gatunków. W Polsce naturalnie rośnie jedynie berberys pospolity (Berberis vulgaris). Berberysy nie mają wysokich wymagań w stosunku do gleby. Gatunki zimozielone potrzebują bardziej żyznej gleby. Najlepiej rosną na stanowiskach słonecznych i osłoniętych od wiatru.

Żywopłot z berberysu

Berberysy doskonale nadają się na żywopłoty – wysokie rośliny na nieformowane żywopłoty lub niskie rośliny na formowane żywopłoty. Krzewy osiągają wysokość do 1,5 m. Często są cierniste. Liście mają owalne, niezbyt duże, od jasnozielonych do ciemnopurpurowych, często przebarwiają się jesienią lub zimozielone. Kwiaty niepozorne, żółte. Owoce drobne, od koloru pomarańczowego do ciemnoczerwonego. Owoce opadają późną zimą, bardzo chętnie są zjadane przez ptaki.

Ciekawe gatunki i odmiany berberysów

• Berberys Thunberga (Berberis thunbergii) - najpopularniejszy gatunek berberysu, dorasta do do 1,5 m wysokości, ma liście zielone, czerwone, ciemnoczerwone, liczne żółte kwiaty, czerwone owoce; ciekawe odmiany: 'Atropurpurea', 'Aurea', 'Bagatelle', 'Coronita', 'Green Carpet', 'Harlequin', 'Maria', 'Sunsation'.
• Berberys gruczołkowaty (Berberis. verruculosa) – zimozielony krzew o sztywnych, błyszczących liściach, dorasta do 1 m wysokości, odporny na mróz; ciekawa odmiana ‘Green Defender’.
• Berberys Juliany (Berberis julianae) - zimozielony krzew o wyprostowanym pokroju i dość dużych, rzadko rozmieszczonych na ciernistym pędzie liściach, dużych, żółtych kwiatach i ciemnogranatowych owocach.
• Berberys ottawski (Berberis ottawensis) - krzew do 3 m wysokości o silnym wzroście, ciemnoczerwonych liściach, żółtopomarańczowe kwiatach i jasnoczerwonych owocach; ciekawe odmiany: 'Silver Miles', 'Auricoma', 'Superba'.

Berberys cieszy się popularnością ze względu na niskie wymagania oraz atrakcyjny wygląd, czasem przez cały rok. Rośliny należy sadzić w grupach, wtedy efekt kolorystyczny szczególnie berberysów o ciemnoczerwonych liściach jest wzmocniony. Berberysy doskonale nadają się na gęste żywopłoty. Kolce powodują, że żywopłot jest ostoją, szczególnie dla ptaków, zarówno w porze lęgowej jak i w zimie. Owoce są chętnie zjadane przez ptaki w zimie.

Ligustr (Ligustrum)

Rodzaj ligustr (Ligustrum) obejmuje około 50 gatunków. Są to różnej wielkości krzewy liściaste (rzadziej niewielkie drzewa), rozpowszechnione niemal na całym świecie. Są to zarówno rośliny zimozielone jak i zrzucające liście na zimę. Rosną dobrze na każdym stanowisku, tolerują nawet stanowiska ocienione. Są wytrzymałe na mrozy, suszę oraz zanieczyszczenia miejskie.

Żywopłot z ligustru

Ligustr to bardzo popularny krzew żywopłotowy. Jest gęsto ugałęziony, dorasta do 3 m wysokości. Starsze gałązki po zetknięciu z ziemią, łatwo się ukorzeniają tworząc nowe krzewy. Liście są ciemnozielone, częściowo zimozielone. Kwiaty są drobne, białe zebrane w wiechy o charakterystycznym zapachu, przyciągającym pszczoły i motyle. Owoce są trujące, czarne, długo utrzymują się zimą na krzewie. Bardzo dobrze znosi cięcie, po którym ulega zagęszczeniu.

Ciekawe gatunki i odmiany ligustru

• Ligustr pospolity (Ligustrum vulgare) – najpopularniejszy gatunek ligustru, wysoki krzew o luźnym pokroju i wyprostowanych pędach, ciemnozielonych liściach w większości pozostających na roślinie na zimę; ciekawe odmiany: 'Atrovirens', 'Argenteovariegatum', 'Aureum', 'Chlorocarpum', 'Compacta', 'Lodense', 'Pyramidale'. Jest to doskonała roślina na formowane żywopłoty, szpalery czy ogrodowe figury. 
• Ligustr okrągłolistny (Ligustrum ovalifolium) - wysoki krzew, dorastający do 2 m wysokości o błyszczących, żółtoobrzeżonych liściach i wyprostowanych pędach, owoce czarne, błyszczące, wrażliwy na silny mróz; ciekawe odmiany: 'Aureum', 'Argenteum'.
• Ligustr tępolistny (Ligustrum obtusifolium) – krzew o zwartym, gęstym pokroju i gałęziach ustawionych poziomo, dorasta do 1,5 m wysokości; ciemnozielone liście są jajowate, kwiaty białe, drobne, odporny na mróz; ciekawa odmiana: 'Regela'.

Ligustr to najpopularniejszy i najłatwiejszy do kształtowania krzew liściasty na żywopłoty. Doskonale znosi cięcia, po których się zagęszcza. Od wiosny do jesieni trzeba go przycinać regularnie. W czerwcu zaczyna kwitnąć drobnymi, pachnącymi kwiatami. Owoce pojawiają się późnym latem. Uwaga, czarne kulki są trujące!

Bluszcz (Hedera)

Rodzaj bluszcz (Hedera) obejmuje około 10 gatunków w Europie, Azji i Afryce Północnej. W Polsce w stanie naturalnym występuje jedynie jeden gatunek – bluszcz pospolity (Hedera helix). Najważniejsza zaletą bluszczu jest możliwość rozwoju w najbardziej zacienionych miejscach. Nie ma dużych wymagań co do siedliska. Najlepiej rozwija się na glebach żyznych i wapiennych.

Bluszcz to zimozielone samoczepne pnącze o zdrewniałej łodydze. Do podpory przyczepia się korzonkami przybyszowymi. Jeśli bluszcz nie napotyka żadnych podpór, wtedy płoży się po ziemi. Liście ma zimozielone. Rośnie powoli.

Ciekawe gatunki i odmiany bluszczu

• Bluszcz pospolity (Hedera helix) – pędy dorastają do 25 m długości, obwód starych pędów sięga nawet do 0,7 m. Liście skórzaste ciemnozielone, na pędach młodocianych 3 - 5-klapowe, na pędach z kwiatami mają kształt rombu; ciekawe odmiany: 'Conglomerata', 'Goldheart', 'Harald', 'Minima Luzzi', 'Triloba'.
• Bluszcz kolchidzki (Hedera colchica) – charakteryzuje się dużymi liśćmi, większymi niż bluszcz pospolity. Liście są ciemnozielone i sztywne. Kwiaty i owoce podobne do bluszczu pospolitego. Mniej wytrzymały na mróz niż bluszcz pospolity. Roślinę tę stosuje się głównie jako roślinę okrywową. Niektóre odmiany tego bluszczu stosowane są jako ozdobne pnącza; ciekawe odmiany: 'Dentata Variegata', 'Sulphur Heart'.
• Bluszcz irlandzki (Hedera hibernica) – roślina płożąca o cienkich, matowych, zimozielonych liściach o długości do 15 cm.

Bluszcz może pełnić w ogrodzie różnorakie funkcje. Pod krzewami, drzewami oraz wśród długowiecznych bylin może być rośliną okrywową. Roślina jest bardzo ekspansywna i jedynie częste przecinanie zapobiegnie przytłoczeniu innych niezdrewniałych roślin. Może też tworzyć zielone ściany pnąc się po podporach, ścianach i ogrodzeniach ogrodowych. Bardzo oryginalnie może wyglądać bluszcz posadzony przy drewnianym lub metalowym szkielecie o określonym kształcie w doniczce na tarasie.

Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl na podstawie materiałów od www.ColourYourLife.pl

A ty? Masz żywopłot lub zieloną rzeźbę? Daj znać w komentarzu!