Czy rośliny doniczkowe są groźne dla alergika?

Alergia a rośliny doniczkowe – czy faktycznie jest się czego bać?

Wiele osób zakłada, że skoro rośliny doniczkowe oczyszczają powietrze, to muszą być korzystne dla zdrowia. Niestety, dla alergików sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Niektóre rośliny intensywnie pylą, wydzielają alergizujące soki lub mają liście pokryte mikroskopijnymi włoskami, które mogą działać drażniąco. Co więcej, doniczki są siedliskiem pleśni i grzybów, które unoszą się w powietrzu, pogarszając stan zdrowia osób uczulonych.

Reakcje alergiczne na rośliny doniczkowe mogą objawiać się w różny sposób – od delikatnego kataru i swędzenia oczu po poważne trudności w oddychaniu. Jeśli po kontakcie z rośliną czujesz się gorzej, może to być sygnał, że to właśnie ona jest źródłem problemu.

Dlaczego rośliny doniczkowe uczulają?

Wydawać by się mogło, że największym problemem dla alergików są kwitnące rośliny, jednak nie tylko pyłki mogą powodować reakcje uczuleniowe. Rośliny doniczkowe uczulają na kilka różnych sposobów, np.:

• Pylenie – jak już wspomniano, rośliny kwitnące mogą rozsiewać pyłki, które powodują reakcje alergiczne.
• Olejki eteryczne – niektóre rośliny, np. pelargonie czy lawenda, wydzielają intensywne aromaty, które mogą działać drażniąco.
• Włoski na liściach – drobne włoski na liściach i łodygach mogą działać jak mikroskopijne igły, powodując podrażnienia skóry i błon śluzowych.
• Zbieranie kurzu – duże liście niektórych roślin, przyciągają kurz, który może być nośnikiem alergenów.
• Pleśń i grzyby w ziemi – wilgotna ziemia w doniczkach to idealne środowisko dla pleśni i zarodników grzybów, które mogą powodować alergie.

Fot. Aybars / AdobeStock

Niektóre rośliny doniczkowe mogą wydawać się nieszkodliwe, dopóki nie zaczniemy ich pielęgnować – dopiero przycinanie, przesadzanie czy nawet przypadkowe uszkodzenie liści uwalnia substancje, które mogą wywołać reakcję alergiczną. Przykładem są fikusy, które posiadają w sobie sok mleczny, zawierający silny alergen – lateks.

Rośliny doniczkowe szczególnie groźne dla alergika

Rośliny domowe mogą zarówno nasilać objawy alergii, jak i wywoływać ją, nawet jeśli nie kwitną ani nie wydzielają intensywnego zapachu, ponieważ ich liście, soki lub zarodniki pleśni mogą działać drażniąco na układ oddechowy i skórę alergika.

• Przykładem są fiołki afrykańskie mają delikatne, pokryte włoskami liście, które zatrzymują kurz i roztocza, co może prowadzić do zaostrzenia alergii. Figowce, takie jak fikus benjamina oraz figowiec sprężysty to jedne z najczęstszych roślin uczulających – ich liście i sok mogą powodować reakcje alergiczne, zwłaszcza u osób z astmą.
• Warto tutaj wymienić jeszcze wilczomlecze i difenbachie, które zawierają toksyczne soki, które mogą powodować podrażnienia skóry i błon śluzowych.
• Osoby uczulone na zarodniki pleśni powinny omijać paprocie, których drobne zarodniki mogą unosić się w powietrzu i wywoływać katar sienny, kaszel czy swędzenie oczu. Podobne działanie mają bluszcz i juka, które wydzielają substancje mogące powodować podrażnienia skóry i układu oddechowego.
• I na koniec oczywiście rośliny o intensywnie pachnących kwiatach, takie jak hiacynty czy hoya, bywają szczególnie uciążliwe dla alergików. Należy jednak unikać wszelkich kwitnących roślin, gdyż mogą one pylić, a to z oczywistych względów jest niewskazane w domu alergika.

Jakie są objawy alergii na rośliny doniczkowe?

Alergia na rośliny doniczkowe może manifestować się na wiele sposobów – nie zawsze musi to być klasyczny katar sienny. Czasem symptomy są mylone z infekcją, zwłaszcza jeśli występują przewlekle. Jak więc rozpoznać, że winowajcą są właśnie rośliny?

Najczęstsze objawy to katar, kichanie, zatkany nos – jeśli często masz objawy przypominające przeziębienie, ale nie mijają, warto sprawdzić, czy nie są spowodowane obecnością roślin; duszności, ucisk w klatce piersiowej – u osób cierpiących na astmę kontakt z alergizującą rośliną może nasilać objawy choroby; świąd i łzawienie oczu – niektóre rośliny wydzielają olejki eteryczne, które mogą podrażniać spojówki; oraz problemy skórne – w kontakcie ze skórą, np. podczas przycinania liści, może wystąpić wysypka, swędzenie lub zaczerwienienie.

Jeśli objawy nasilają się w pomieszczeniu z roślinami, a ustępują po jego opuszczeniu – to jasny sygnał, że przyczyną może być alergia na rośliny doniczkowe.

Jak zmniejszyć ryzyko alergii na rośliny doniczkowe?

Jeśli nie chcesz rezygnować z roślin w domu, ale masz objawy alergii, wprowadzenie kilku prostych zasad może znacząco poprawić sytuację.

1. Unikaj kwitnących roślin – wybieraj gatunki zielone, które nie wytwarzają dużych ilości pyłków.
2. Dbaj o czystość liści – regularnie przecieraj liście wilgotną ściereczką, aby zapobiegać osadzaniu się kurzu.
3. Kontroluj wilgotność ziemi – nie przelewaj roślin, ponieważ wilgotna gleba sprzyja rozwojowi pleśni i grzybów.
4. Wietrz pomieszczenia – świeże powietrze pomaga zmniejszyć stężenie alergenów w domu.
5. Zachowaj ostrożność podczas pielęgnacji – jeśli przycinasz rośliny, rób to w rękawiczkach i unikaj kontaktu ze skórą.

Jakie rośliny doniczkowe są bezpieczne dla alergików?

Nie wszystkie rośliny doniczkowe stanowią zagrożenie dla alergików. Istnieją gatunki, które nie tylko nie uczulają, ale wręcz poprawiają jakość powietrza w domu. Jeśli masz alergię, warto wybierać rośliny, które nie pylą, nie wydzielają intensywnych zapachów i nie zbierają kurzu.

Sansewieria, znana jako wężownica, to doskonały wybór dla alergika – nie pyli i nie wydziela olejków eterycznych. Podobnie działają skrzydłokwiat czy zielistka, które dodatkowo nawilżają powietrze, redukując ilość alergenów unoszących się w domu. Kolejnymi są palmy, takie jak areka i chamedora, które znane są ze swojego działania jako naturalne filtry.

Jeśli masz alergię, nie musisz rezygnować z zieleni w domu. Wybieraj odpowiednie rośliny i regularnie czyść liście oraz kontroluj wilgotność gleby, aby uniknąć pleśni. Dzięki temu możesz cieszyć się zdrowym i bezpiecznym otoczeniem.

Zdjęcie tytułowe: Adobe Firefly