Jak szybko sprawdzić i poprawić właściwości gleby?

Jakie właściwości powinna mieć dobra gleba?

Dobra gleba to podłoże, które spełnia wymagania danego gatunku roślin. Niektóre rośliny do prawidłowego wzrostu potrzebują podłoża bogatego w składniki mineralne, a inne mogą doskonale się rozwijać nawet na ubogim podłożu. Część roślin jest kwasolubnych, a inne potrzebują gleby o zasadowym odczynie. Kluczem jest więc dobranie gatunków roślin do tego, jakie właściwości ma podłoże na naszej działce lub poprawa parametrów gleby tak, aby rośliny dobrze się rozwijały. Niezbędne do tego jest dobre poznanie właściwości ziemi we własnym ogrodzie.

Rodzaje gleb i ich właściwości

Istnieje kilka rodzajów gleby, a każda z nich ma inne właściwości, dzięki czemu doskonale nadaje się dla jednych roślin, a całkowicie uniemożliwia rozwój inny gatunkom.

• Gleba gliniasta – bardzo żyzna, a jednocześnie ciężka, nieprzepuszczalna i mocno zbita. To sprawia, że niewiele roślin dobrze na niej rośnie, ale właściciele takiej gleby bez poprawiania jej parametrów mogą posadzić: bez, hortensje, magnolie, perukowce, czy liliowce.
  
  
• Gleba ilasta – dość zasobna w związki mineralne, ale bardzo łatwo się zbryla. Nie przepuszcza wody, a w trakcie suszy tworzy się twarda skorupa, co uniemożliwia nasadzenia większości kwiatów i roślin.

• Gleba piaszczysta – to podłoże z kolei jest zbyt przepuszczalne, przez co słabo zatrzymuje wodę i składniki pokarmowe, a więc jest mało żyzna. W tego typu, wyjątkowej glebie można założyć ogród preriowy z roślinami odpornymi na suszę.
  
  
• Gleba torfowa – bogata w materię organiczną, dzięki czemu dobrze zatrzymuje wodę i jest bogata w składniki mineralne. Jednak zazwyczaj jest zbyt kwaśna, aby nasadzać w niej rośliny.
  
  

Jak sprawdzić, jakie właściwości ma gleba w ogrodzie?

Precyzyjna analiza właściwości gleby wymaga badań w laboratorium, jednak w przydomowym ogródku nie ma potrzeby tak dokładnego sprawdzania parametrów gleby. Wystarczą domowe sposoby, obserwacja i urządzenia dostępne w dobrym sklepie ogrodniczym.

Jak szybko i samodzielnie ocenić właściwości gleby?

Badanie podłoża najlepiej rozpocząć od ustalenia jego struktury – w tym celu należy pobrać próbkę gleby z głębokości na około 10-15 cm, oczyścić ją z kamieni, pędów i korzeni, a następnie rozetrzeć w dłoniach na sucho lub na mokro.

• Gleba, która łatwo się rozciera i nie brudzi palców to gleba piaszczysta.
• Podłoże, które na sucho się kruszy i brudzi dłonie, a na mokro się lepi i zbija, to gleba gliniasta.
• Gleba ilasta przypomina glebę gliniastą, ale jest bardziej śliska w dotyku, co najłatwiej ocenić, formując wałek i przerywając go na pół.
• Z kolei gleba piaszczysto-gliniasta, czyli pośrednia umożliwia jej łatwe roztarcie na sucho z wyczuwalnymi ziarnami piasku, a na mokro staje się bardziej zbita, umożliwiając formowanie wałków, które łatwo można rozerwać.
  
  

Jak profesjonalnie ocenić rodzaj i właściwości gleby?

Jeśli zależy nam na poznaniu dokładnego składu i parametrów gleby, to próbkę lub próbki należy wysłać do najbliższej Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej (zobacz porady dotyczące pobierania próbek gleby na stronie Mazowieckiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego). Dokładna analiza wskaże zawartość próchnicy w glebie, skład gleby oraz zanieczyszczenie metalami ciężkimi. 

Warto jednak pamiętać, że w przypadku małych i średniej wielkości ogrodów ozdobnych oraz ogródków warzywnych na własne potrzeby takie działanie jest niepotrzebne.

PH gleby – jak sprawdzić i jak wpływa na właściwości gleby?

Odczyn pH, czyli odczyn kwasowości gleby wpływa na dostępność składników mineralnych dla roślin. Zbyt wysoki lub zbyt niski odczyn pH uniemożliwia niektórym roślinom pobór niektórych składników pokarmowych, co prowadzi do niedoborów i gorszego stanu roślin.

Do sprawdzenia odczynu pH gleby służy kwasomierz, który dostępny jest w sklepie ogrodniczym. Pozwala szybko sprawdzić pH, co umożliwia nasadzenie odpowiednich gatunków lub zastosowanie właściwych środków, aby zmienić odczyn. Chcąc uzyskać bardziej kwaśny odczyn, można wykorzystać torf, gotowe nawozy zakwaszające, siarczan amonu lub mieszankę kompostu i igliwia. Do odkwaszania gleby najczęściej stosuje się nawozy wapienne.

Jak poprawić właściwości fizyczne gleby?

Poprawę właściwości gleby najłatwiej można uzyskać, stosując odpowiednie preparaty i nawozy, które są bogate w odpowiednie składniki. Dobrym pomysłem jest również mieszanie gleby z innym podłożem, aby poprawić jej parametry.

Gleby ilaste i gliniaste można poprawić:

mieszając je z gruboziarnistym piaskiem, wykorzystując 1 wiadro na metr sześcienny podłoża.

Gleby piaszczyste można poprawić:

mieszając je z torfem lub kompostem, ponieważ wymagają zmniejszenia przepuszczalności i zwiększenia ilości składników mineralnych.

W małych ogrodach dobrym pomysłem może być nawiezienie odpowiedniej gleby na całą powierzchnię, aby szybko poprawić parametry podłoża. Na większych działkach dobrze sprawdza się dodatek ziemi ogrodowej do dołka przygotowanego do posadzenia rośliny. Warto również wykorzystywać nawozy organiczne, które w znaczący sposób poprawiają parametry podłoża. Jednak najważniejszy jest dobór odpowiednich gatunków roślin.

Tekst: Redakcja ZielonyOgróek.pl, G.T., zdjęcie tytułowe: serezniy / Depositphotos