Zdarza się, że w ogrodzie lub na działce mamy problem z miejscami ustawicznie wysychającymi. Na takich problematycznych stanowiskach większość roślin szybko zamiera. Pozostaje nam regularne podlewanie rosnących tam okazów lub posadzenie roślin odpornych na suszę. Oczywiste jest, że drugi wymieniony sposób jest znacznie efektywniejszy.
Rośliny w zdecydowanej przewadze preferują miejsca jasne, słoneczne i ciepłe. Jednocześnie potrzebują gleb przepuszczalnych, ale umiarkowanie wilgotnych o różnej zasobności. Niestety nie zawsze jesteśmy w stanie zapewnić im takie warunki. W miejscach, gdzie natężenie promieni jest znaczne, niektóre podłoża mogą ustawicznie wysychać.
W okresie bezdeszczowym rośliny, szczególnie te o płytkim systemie korzeniowym, mogą cierpieć na niedobór wody. W ogrodach, gdzie nie ma zainstalowanego automatycznego systemu nawadniania, może to być dużym problemem. Ręczne podlewanie jest praco i czasochłonne oraz możemy mieć duże straty wody.
Zaniedbane rośliny są mniej odporne na choroby oraz szkodniki. W rezultacie, w taki sposób można stracić wartościowe okazy. Dlatego w miejscach najbardziej narażonych na wysychanie gleby warto siać lub sadzić okazy odporne na suszę.
Które rośliny są odporne na suszę?
Oczywiście nie można zakładać, że jakakolwiek roślina przeżyje bez dostępu (nawet sporadycznego) wody. Istnieje jednak grupa roślin, które wytworzyły różne sposoby na radzenie sobie z suszą.
Część z nich, np. sukulenty, gromadzą zapas w łodygach lub liściach. Inne mają na tyle rozległe systemy korzeniowe, że pobierają dostępną tylko dla nich wodę z dużych głębokości. Jeszcze inne przystosowują swoje zielone części tak, aby traciły jak najmniej wody chroniąc je przed słońcem (akacja) lub pokrywając woskowym nalotem (jukka).
Rośliny jednoroczne, dwuletnie i wieloletnie odporne na suszę
Wśród gatunków odpornych na przesuszenie najliczniejszą grupę stanowią byliny. Większość z nich (zwłaszcza egzemplarze niskie) wykorzystuje się do dekoracji ogrodów skalnych. Ponadto wiele roślin jednorocznych, dwuletnich czy bylin nadaje się do obsadzania suchych, trudnych do użytkowania miejsc, szczelin między kamieniami i płytami chodnikowymi.
Fot. Hans Braxmeier/Pixabay
Rojnik (Sempervivum)
Wysokość: 5-15cm Wymagania: Lubi miejsca słoneczne i piaszczysto-żwirowe podłoża. Nie znosi miejsc zbyt wilgotnych. Gatunek mrozoodporny. Zastosowanie: Skalniaki, między kamieniami i w szczelinach muru, rabaty kamieniste, wrzosowiska, inne suche miejsca, gdzie większość roślin nie chce rosnąć, ogrody wertykalne zewnętrzne, zazielenienia dachów.
Fot. Chmee2
Rozchodnik ostry (Sedum acre)
Wysokość: 5-10cm Wymagania: Lubi miejsca suche i nasłonecznione. Toleruje różne typy gleb. Optymalne są jednak przepuszczalne, piaszczyste podłoża. Gatunek mrozoodporny, jednak w chłodniejszych rejonach Polski warto okryć przed nadejściem zimy. Nie wymaga wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Zastosowanie: Skalniaki, roślina okrywowa, zazielenienia dachów, obrzeża rabat.
Fot. Meneerke bloem
Jukka nitkowata (Yucca filamentosa)
Wysokość: 40-80cm (do 150cm z pędem kwiatostanowym) Wymagania: Lubi miejsca słoneczne i wapienne, żwirowe, przepuszczalne podłoża. Wymaga dobrego zabezpieczenia przed mrozem. Okazy uprawiane w pojemnikach jesienią warto przenosić do chłodnego pomieszczenia. Zastosowanie: Ozdoba drzwi wejściowych, ścieżek i tarasów, do ogrodów skalnych.
Fot. Stan Shebs
Krwawnik pospolity (Achillea millefolium)
Wysokość: 30-70cm Wymagania: Lubi miejsca słoneczne i umiarkowanie żyzne podłoża. Jest odporny na zanieczyszczenia powietrza, mróz, choroby i szkodniki. Wymaga dużo miejsca i rozrasta się w sposób ekspansywny. Zastosowanie: Roślina zadarniająca, na rabaty bylinowe, do ogrodów naturalistycznych i wiejskich, do ogrodów ziołowych, na stanowiska suche i ubogie w składniki pokarmowe.
Fot. Rameshng
Gipsówka (Gypsophila)
Wysokość: 10-60cm (w zależności od gatunku). Wymagania: Gipsówki lubią słoneczne miejsca i żyzne, przepuszczalne gleby o odczynie obojętnym lub zasadowym. Większość gatunków (bylin) jest mrozoodporna. Wyższe egzemplarze mogą wymagać podpór. Zastosowanie: Skalniaki, rabaty, na suche bukiety.
Fot. Christa Richert/Pixabay
Miłek wiosenny (Adonis vernalis)
Wysokość: 15-40cm Wymagania: Lubi miejsca słoneczne i suche, wapienne, przepuszczalne gleby. To gatunek mrozoodporny, długowieczny. Zastosowanie: Na wiosenne rabaty, na skalniaki, wykorzystany w ziołolecznictwie (to jednocześnie roślina trująca).
Fot. Assianir
Żeleźniak żółty (Phlomis russeliana)
Wysokość: 60-90cm Wymagania: Lubi miejsca słoneczne i niezbyt żyzne, przepuszczalne gleby. Po przekwitnięciu warto ściąć pęd kwiatostanowy. Zastosowanie: Obsadzanie problemowych miejsc, gatunek ograniczający zachwaszczenie, na wysokie rabaty, tło dla niższych roślin.
Fot. susanne irming/Pixabay
Dziewanna ogrodowa (Verbascum hybridum)
Wysokość: do 150cm Wymagania: Roślina dwuletnia lubi miejsca słoneczne i przepuszczalne, ubogie w składniki pokarmowe gleby. Dobrze znosi trudne warunki. Zastosowanie: Na wysokie rabaty, do sadzenia przy ogrodzeniach i murach, do ogrodów naturalistycznych i wiejskich.
Fot. Carola Dams/Freeimages
Jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea)
Wysokość: 80-100cm Wymagania: Bylina lubi miejsca słoneczne i piaszczysto-gliniaste lub gliniaste podłoża. Czasem wymaga podpór. Może być masowo atakowana przez ślimaki. Tworzy dużo samosiejek. Mimo że znosi suszę, warto podlewać w czasie kwitnienia. Zastosowanie: Na słoneczne rabaty, do ogrodów naturalistycznych i wiejskich, na kwiat cięty, wykorzystywana w ziołolecznictwie.
Fot. Jean-Pol GRANDMONT
Czyściec wełnisty (Stachys byzantina)
Wysokość: 30-40cm Wymagania: Może rosnąć w miejscach słonecznych i lekko zacienionych. Preferuje gleby piaszczysto-gliniaste. Nie wymaga wielu zabiegów pielęgnacyjnych. To gatunek mrozoodporny, ozdobny również zimą. Zastosowanie: Do ogrodów skalnych, na rabaty, wrzosowiska, roślina okrywowa, do zieleni miejskiej, do bukietów.
Drzewa i krzewy odporne na suszę
Drzewa i krzewy odporne na suszę charakteryzują się zazwyczaj silnie rozbudowanym systemem korzeniowym lub zabezpieczają się w różny sposób przed wyparowywaniem. Starsze rośliny dobrze znoszą krótkotrwałe susze, młodsze mogą zamierać. Dlatego w miejscach trudnych, okresowo lub stale suchych zaleca się sadzenie poniższych gatunków.
Fot. Efraimstochter/Pixabay
Miłorząb japoński (Gingo biloba)
Wysokość: 35-40m (wolno rośnie) Wymagania: Drzewo powinno się sadzić w miejscach słonecznych, w cieniu źle rośnie i może zamierać. Miłorząb jest odporny na suszę, wiatr, mróz, zanieczyszczenia powietrza. Nie ma dużych wymagań glebowych. Zastosowanie: jest zwykle sadzony pojedynczo – jako soliter, nadaje się do różnych typów ogrodów (z wyszczególnieniem orientalnych), do parków i zieleni miejskiej, do zazieleniania terenu w pobliżu zakładów przemysłowych, wykorzystuje się go także w ziołolecznictwie.
Fot. Sandor Molnar/Pixabay
Berberys zwyczajny (Berberis vulgaris)
Wysokość: 2-3m Wymagania: Może rosnąć w miejscach dobrze nasłonecznionych lub w półcieniu. Dobrze znosi susze. Nie lubi zalewania korzeni. Preferuje podłoża lekkie, piaszczyste, przepuszczalne, niezbyt zasobne w składniki pokarmowe. Zastosowanie: Sadzony pojedynczo lub grupami w ogrodach, do tworzenia nieformowanych żywopłotów, do zieleni miejskiej, dostarcza pokarmu ptakom, jest wykorzystywany w ziołolecznictwie.
Fot. PetrFromMoravia/Pixabay
Jałowiec pospolity (Juniperus communis)
Wysokość: 0,3-5m (zależnie od odmiany) Wymagania: Lubi miejsca słoneczne, ale może rosnąć także w półcieniu. Większość odmian posiada rozległy (chociaż płytki) system korzeniowy i dobrze znosi susze. Nie znosi przesadzania. Jest mrozoodporny. Zastosowanie: Do wzbogacania architektury krajobrazu, soliter, do tworzenia żywopłotów, na skalniaki, wrzosowiska, do umacniania skarp (odmiany niskie i płożące), jego owoce - szyszkojagody stosuje się w kuchni i ziołolecznictwie.
Fot. I, Nova/Wikimedia Commons
Kosodrzewina (Pinus mugo)
Wysokość: ok. 2m Wymagania: Lubi miejsca słoneczne i niezbyt żyzne podłoża. Szybko przystosowuje się do różnych warunków. Jest mrozoodporna. Wymaga dużo przestrzeni (mocno rozrasta się wszerz). Zastosowanie: Do ogrodów skalnych, na wrzosowiska, od umacniania skarp i wydm, sadzona najczęściej jako soliter, do uprawy pojemnikowej.
Fot. Jurgen Howaldt
Rokitnik pospolity (Hippophae rhamnoides)
Wysokość: 2,5-3,5m Wymagania: Lubi miejsca słoneczne i niezbyt żyzne, przepuszczalne, piaszczyste podłoża. Znosi suszę, mrozy i zanieczyszczenia powietrza. Wymaga dużo miejsca, szybko rozrasta się. Zastosowanie: Roślina jadalna, do ogrodów naturalistycznych, wiejskich i leśnych, do zieleni miejskiej, do umacniania skarp i wydm.
Jak w naturalny sposób radzić sobie z suszą w ogrodzie?
Warto ściółkować – to w dużej mierze ograniczy parowanie wody z gleb suchych.
Obkładać płaskimi kamieniami dolne partie roślin wrażliwych na przesuszanie (np. powojniki)
Cieniowanie fragmentów ogrodu, np. przez montaż bambusowej ścianki.
Witam Serdecznie :)
Ja nauczam na temat Wody i mogę nauczyć osoby zainteresowane jak sprowadzać chmury i deszcz? Jak jesteś zainteresowany/a zapraszam do kontaktu.
Email: andrzejzajko@gmail.com
FB: https://www.facebook.com/andrzej.zajko.glasgow