Jak przechowywać warzywa, aby były świeże nawet w marcu? Tych kilka metod zdziała cuda

Jesień to czas, kiedy ogrodnicy z całego kraju zbierają plony z własnych grządek. Właściwym przechowywaniem warzyw zaczynamy interesować się najbardziej intensywnie jesienią, kiedy jeszcze trwają zbiory z pól i grządek. Jednak warto sprawdzić stan swoich zapasów i zweryfikować wiedzę w nieco późniejszym terminie, by upewnić się, że nasze warzywa pozostaną świeże i będą nadawać się do przyrządzania smacznych i odżywczych dań.

Jakie warzywa nadają się do przechowywania?

Chcąc zrobić zapasy, warto skupić się przede wszystkim na warzywach korzeniowych. Długie przechowywanie najlepiej znoszą marchew, pietruszka, pasternak, seler. W spiżarniach często lądują również ziemniaki, buraki, chrzan, cebula i czosnek. Co więcej, to właśnie te warzywa i ich różnorodne kombinacje są bazą wielu smacznych potraw, które przyrządzamy podczas zimowych miesięcy.

Rzeczami istotnymi przy wyborze warzyw do przechowywania są:

• Zdrowotność warzyw: Wybieraj tylko te, które są wolne od chorób i szkodników.
• Dobór odmiany: Niektóre odmiany warzyw są bardziej odporne na przechowywanie niż inne. Informacje na ten temat zwykle znajdują się na opakowaniach nasion.
• Warunki uprawy: Obfite nawożenie, zwłaszcza azotem, może negatywnie wpłynąć na jakość przechowywania warzyw.
  
  

Wśród powyższych rzeczy, najważniejsze jest zdrowie warzyw. Wyłącznie okazy zdrowe, dobrze wyrośnięte, nieuszkodzone i bez najmniejszych śladów psucia oraz obecności szkodników są w stanie dobrze się przechowywać. Jeśli cokolwiek wzbudzi nasze wątpliwości, podejrzane egzemplarze należy od razu wyrzucić. Z tego powodu warto co jakiś czas zaglądać do nich, by móc kontrolować sytuację na bieżąco i uniknąć przykrej niespodzianki po kilku tygodniach.

Kiedy zbierać warzywa do przechowywania?

Jesień to czas, kiedy nasze ogrody pełne są dojrzałych warzyw. Jednak nie każde warzywo jest gotowe do zbioru w tym samym czasie. Aby cieszyć się ich pełnym smakiem i wartościami odżywczymi, kluczowe jest poznanie odpowiedniego momentu zbioru oraz technik zbierania.

Idealny moment zbioru warzyw zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj warzywa, warunki pogodowe i stan rozwoju rośliny. Ogólna zasada mówi, że:

• Warzywa powinny być zbierane późną jesienią, w słoneczny i suchy dzień.
• Większość warzyw zbieramy przed osiągnięciem przez nie stadium dojrzałości biologicznej (zanim wytworzą się nasiona). Uwaga! Wyjątek stanowią warzywa, których plonem są owoce – te zbieramy przed osiągnięciem dojrzałości fizjologicznej.
  
  

Praktyczne wskazówki dotyczące zbioru wybranych warzyw:

• Pomidor: Owoce ukręć z pędów, gdy ich kolor będzie intensywnie czerwony. Zielone pomidory zbieraj przed nadejściem mrozów, a potem przenieś je do domu, aby dojrzały.
• Sałata: Korzeń odetnij tuż przy ziemi. Zewnętrzne liście sałaty liściowej zbieraj na bieżąco, pozostawiając młodsze do dalszego rozwoju.
• Cukinia: Owoce o długości 15-20cm odetnij nożem. Większe owoce oraz kwiaty męskie doskonale nadają się do faszerowania.
• Rzodkiewka: Duże, dobrze wybarwione zgrubienia zbieraj na bieżąco, wyciągając je z ziemi.
• Marchew: Przed zbiorem spulchnij podłoże widłami. Liście ukręć, a korzenie przechowuj w lekko wilgotnym piasku w chłodnym miejscu.
• Cebula: Rośliny wykopuj, gdy liście staną się żółte. Po zbiorze pozostaw cebule na kilka dni na grządce, aby obeschły. Związaną w pęczki cebulę przechowuj w przewiewnym i suchym miejscu.
  
  

Przechowywanie warzyw w skrzynkach w chłodnym miejscu

Jednym z najbardziej klasycznych i sprawdzonych sposobów przechowywania warzyw jest ich umieszczanie w skrzynkach w chłodnym miejscu. Oto kilka praktycznych wskazówek, jak to robić prawidłowo:

1. Wybór odpowiednich skrzyneczek
Przy wyborze skrzyneczek zwróć uwagę na ich materiał. Drewniane skrzynki są idealne, ponieważ pozwalają warzywom "oddychać". Jeśli jednak wybierzesz skrzynki plastikowe, upewnij się, że mają one otwory wentylacyjne.

2. Przygotowanie warzyw
Zanim umieścisz warzywa w skrzynkach, dokładnie je oczyść z ziemi i resztek roślin. Usuń uszkodzone i zepsute okazy, aby nie zainfekowały zdrowych warzyw.

3. Warstwowanie
Aby zapewnić odpowiednią cyrkulację powietrza, układaj warzywa w jednej lub dwóch warstwach. Możesz również użyć papieru gazetowego lub słomy między warstwami, aby zapewnić dodatkową izolację i wchłanianie wilgoci.

4. Optymalna temperatura
Najlepsza temperatura do przechowywania większości warzyw wynosi od 0°C do 5°C. Warto zainwestować w termometr, aby regularnie monitorować temperaturę w miejscu przechowywania.

5. Wilgotność
Niektóre warzywa, takie jak marchew czy buraki, wymagają wyższej wilgotności. Możesz utrzymać odpowiednią wilgotność, spryskując warzywa wodą lub umieszczając mokrą gąbkę w skrzynce.

6. Brak światła
Chłodne miejsce do przechowywania warzyw powinno być również ciemne. Światło może powodować kiełkowanie niektórych warzyw, takich jak ziemniaki, co wpływa na ich jakość.

7. Rotacja
Pamiętaj o zasadzie "pierwsze w, pierwsze wy". Warzywa, które zostały zebrane wcześniej, powinny być spożywane jako pierwsze.

Film poradnikowy o przechowywaniu warzyw okopowych na zimę

Jak przechowywać warzywa w kopcu?

Przechowywanie warzyw w kopcu to tradycyjna metoda, która pozwala na zachowanie świeżości i wartości odżywczych naszych plonów przez dłuższy czas. Jest to szczególnie ważne, gdy mamy do czynienia z nadmiarem zbiorów, które nie zostaną szybko spożyte. Warzywami jakie można kopcować to marchew, pietruszka czy seler.

Oto kilka kluczowych wskazówek dotyczących tej metody:

1. Wybór miejsca
Kopiec powinien być usytuowany na terenie, który nie jest podmokły. Najlepiej sprawdzi się gleba lekka, piaszczysta i przepuszczalna, w miejscu osłoniętym od wiatru. Ważne jest również, aby unikać kopcowania warzyw w miejscu, gdzie przechowywaliśmy je w roku poprzednim, aby uniknąć potencjalnych patogenów.

2. Rodzaje kopców – który wybrać
Istnieją dwa główne typy kopców: napowierzchniowe i zagłębione. Kopce napowierzchniowe są zakładane na powierzchni gruntu i są odpowiednie dla miejsc, gdzie istnieje ryzyko zalania wodą. Kopce zagłębione, czyli tworzone w dołkach, oferują bardziej stabilną temperaturę i są zakładane w rowach o różnej głębokości, w zależności od rodzaju warzyw i gleby. Dołki kopców zagłębionych powinny mieć ok. 60 cm głębokości i 50 cm szerokości.

3. Przygotowanie warzyw
Przed umieszczeniem w kopcu, warzywa powinny być dokładnie oczyszczone z ziemi i resztek roślin. Uszkodzone, chore lub porażone szkodnikami okazy powinny zostać odrzucone.

4. Zabezpieczenie przed gryzoniami
Przed ułożeniem warzyw w kopcu, dno powinno być wyłożone metalową siatką, która chroni przed dostępem gryzoni.

5. Układanie warzyw i zakrywanie ziemią 
Warzywa powinny być przysypane warstwowo piaskiem. Po ułożeniu wszystkich warzyw, kopiec powinien zostać przykryty warstwą wilgotnego piasku lub piaszczystej ziemi o grubości ok. 10-15 cm.

6. Monitorowanie temperatury
Aby zapewnić optymalne warunki przechowywania, warto zainwestować w termometry kopcowe, które pozwolą na bieżące monitorowanie temperatury wewnątrz kopca. Przed nadejściem silniejszych mrozów, kopiec powinien zostać dodatkowo izolowany, na przykład przy użyciu słomy (20-30 cm) i dodatkowej warstwy ziemi (grubość 12-20 cm).

Jak przechować warzywa w ogrodzie bez kopczykowania? Zobacz na filmie

Przechowywanie pomidorów – wyjątek wśród warzyw

Pomidory są wyjątkowe pod względem przechowywania ze względu na ich unikalne właściwości. Mogą dojrzewać po zbiorze, co pozwala na przechowywanie zielonych owoców aż do momentu, gdy nabiorą czerwonego koloru. Są wrażliwe na niskie temperatury, dlatego przechowywanie ich w lodówce może wpłynąć negatywnie na ich teksturę i smak.

Pomidory wydzielają również gaz etylen, który przyspiesza dojrzewanie, co może wpływać na inne owoce i warzywa przechowywane w ich sąsiedztwie.

Kilka wskazówek o przechowywaniu pomidorów:

• Pomidory przechowuj je w temperaturze 10-15°C.
• Zielone pomidory dojrzeją po kilku tygodniach w ciemnym miejscu.
• Unikaj przechowywania pomidorów, które były narażone na zarazę ziemniaka.
• Delikatna skórka pomidora czyni je podatnymi na uszkodzenia, a ich wysoka zawartość wody sprawia, że są podatne na gnicie w wilgotnych warunkach.
  
  

Najczęstsze błędy w przechowywaniu warzyw

Aby uniknąć rozczarowania podczas przechowywania warzyw, warto znać najczęstsze błędy:

• Zbyt wysoka temperatura: Warzywa szybko wysychają i kiełkują.
  
  
• Zbyt duża wilgotność: Może prowadzić do pleśnienia i gnicia.
  
  
• Brak kontroli nad szkodnikami: Myszy i inne gryzonie mogą zniszczyć zapasy.
  
  
• Nieodpowiednie warzywa: Uszkodzone lub chore warzywa szybko psują się.
  
  

Jesienny zbiór i przechowywanie warzyw to nie tylko sposób na oszczędność, ale także na cieszenie się smakiem własnych upraw przez całą zimę. Pamiętaj o naszych wskazówkach, a twoje warzywa pozostaną świeże i smaczne przez wiele miesięcy.

Przechowywanie warzyw "prawie" świeżych – przetwory z warzywnika

Rozpatrując sposoby i metody przechowywania warzyw trzeba pamiętać o przetworach. Kiszone, marynowane i mrożone warzywa może nie są tymi świeżymi ale są równie zdrowe i nadają się jako dodatki do wielu potraw. Posiadają witaminy i wiele innych cennych składników, które pozytywnie wzbogacają naszą "zimową dietę".

Tekst: ZO, zdjęcie tytułowe: Olivier-Tuffé, ArtEvent ET, Viktor Iden / AdobeStock