Jak wygląda winobluszcz? Jaki warto mieć w ogrodzie?
Winobluszcz to rodzaj skupiający kilkanaście gatunków roślin należących do rodziny winoroślowatych, choć w uprawie znaczenie mają głównie dwa z nich: winobluszcz pięciolistkowy i winobluszcz trójklapowy, nazywany też japońskim. Oba są szybko rosnącymi pnączami o sezonowych liściach, które jednak różnią się miedzy sobą zarówno wyglądem jak i wymaganiami.
WINOBLUSZCZ PIĘCIOLISTKOWY
Jest częściej spotykany, bo jest łatwiejszy w uprawie. To okazałe, dorastające do ok. 20 m. pnącze posiada elastyczne, długie pędy, wąsy czepne zaopatrzone w przylgi, za pomocą których wspina się po podporach i duże, miękkie liście, zgodnie z nazwą złożone z pięciu szeroko lancetowatych listków. W sezonie liście są zielone, ale je jesienią przybierają piękną, płomienną, jaskrawoczerwoną barwę, po czym opadają. Roślina jest w pełni mrozoodporna, wiec może być uprawiana na terenie całego kraju. Ponieważ jednak rośnie bardzo szybko, może stać się ekspansywna i zagłuszyć inne gatunki roślin, dlatego od razu warto przeznaczyć dla niej odpowiednie stanowisko i cały czas mieć ją pod kontrolą.
▶ Dowiedz się więcej
WINOBLUSZCZ TRÓJKLAPOWY
Osiąga podobne rozmiary jak jego kuzyn, ale posiada większe, sztywniejsze, skórzaste, niepodzielone liście, które początkowo są małe, całobrzegie i sercowate, a później duże i zaopatrzone w trzy okazałe, zaostrzone na wierzchołku klapy. Na pędach liście układają się dachówkowo jeden nad drugim, tworząc z czasem piękną, zieloną, zwartą powierzchnię. W sezonie liście są ciemnozielone, ale jesienią przybierają czerwono-bordową barwę, która jednak nie są tak wyrazista, jak u poprzedniego gatunku. Roślina posiada także wąsy czepne, ale tworzące się na ich końcach przylgi są duże i mocne, dzięki czemu mogą przywierać do litych, chropowatych powierzchni np. płotu, muru lub ściany. Pnącze ma bardziej elegancki i efektowny wygląd niż jego kuzyn i nie rozrasta się tak intensywnie na wszystkie strony, wiec nie jest też aż tak ekspansywne. Jest natomiast bardziej wrażliwe na niskie temperatury i zimą może przemarzać.
▶ Dowiedz się więcej
Jakie warunki lubi winobluszcz?
Gdzie posadzić w ogrodzie?
Winobluszcze preferują słoneczne stanowiska, ale urosną też w półcieniu, a nawet cieniu, choć w miejscu niedoświetlonym ich jesienne zabarwienie nie będzie tak intensywne jak u egzemplarzy rosnących na słońcu. Obydwa gatunki z powodzeniem można też uprawiać w miastach, gdyż są odporne na zanieczyszczone powietrze.
Jaką ziemię wybrać?
Winobluszcze dobrze znoszą też przejściową suszę i nie ą szczególnie wymagające względem podłoża. Wprawdzie lepiej rosną na żyznej, próchniczej i lekko wilgotnej ziemi, ale zadowolą się też każdą typową glebą ogrodową.
Jak dbać o winobluszcz?
Winobluszcz pięciolistkowy i trójklapowy mają dość podobne wymagania uprawowe ale trzeba pamiętać, że różnią się między sobą mrozoodpornością. Winobluszcz pięciolistkowy zimuje zwykle dobrze i na ogół nie stwarza większych problemów, jednak winobluszcz trójklapowy wykazuje się już bardziej umiarkowaną mrozoodpornością ( ok. -21/-23°C), wiec w chłodniejsze zimy może przemarzać. Z tego względu poleca się uprawiać go w najcieplejszych rejonach kraju, na ciepłych, osłoniętych od wiatru stanowiskach.
Oba winobluszcze doskonale rozmnażają się przez odkłady i sadzonki pędowe, mimo to w przypadku winobluszczu trójklapowego poleca się uprawę roślin szczepionych na podkładkach bardziej wytrzymałego kuzyna, a nie na własnych korzeniach, dzięki czemu pnącze lepiej znosi niskie temperatury.
Jak sadzić?
Pnącza można sadzić w ogrodzie przez cały sezon, ale najlepszym terminem jest wczesna jesień, gdyż wtedy panują najlepsze warunki do ich ukorzenienia i przyjęcia się w nowym miejscu.
Jak nawozić?
Winobluszcze nie wymagają systematycznego nawożenia, gdyż doskonale sobie radzą bez dokarmiania. Kiedy jednak chcemy, aby lepiej i szybciej rosły, a także wytworzyły więcej liści, od czasu do czasu możemy zasilić je nawozem wieloskładnikowym o przedłużonym działaniu.
Jak przycinać?
Winobluszcze rosną silnie i szybko. To wspaniała cecha, jeśli potrzebujemy okryć pnączem znaczną powierzchnię, ale kiedy rozmiary rośliny stają się problematyczne, a pnącze zaczyna zagrażać innym roślinom, bez obaw można skrócić jego pędy, gdyż zabieg znosi bardzo dobrze.
Jak chronić przez chorobami i szkodnikami?
Winobluszcze to na ogół zdrowe rośliny, ale egzemplarze osłabione lub uprawiane w złych warunkach czasami mogą padać ofiarą chorób (np. mączniak prawdziwy, szara pleśń) lub szkodników (np. przędziorków). W takiej sytuacji należy zastosować aktualnie polecany dla roślin ozdobnych lub winorośli preparat ochrony roślin na choroby grzybowe (np. Switch 62,5 WG, Limocide) lub szkodniki (np. Ortus 05 SC).
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcie tytułowe: Veronika Andrews, Alicja / Pixabay oraz murmelina / Pixabay